IX symfonia d-moll Brucknera

IX Symfonia d-moll, WAB 109 – symfonia skomponowana przez Antona Brucknera w latach 1887-1896.

Eduard Tomek : "9. symfonia Antona Brucknera"

Historia edytuj

Bruckner pisał IX Symfonię d-moll będąc już poważnie chorym[1]. Jego ostatnim pragnieniem było ukończyć utwór[1]. Czwarta część symfonii – Finale została niedokończona. Pierwsze wykonanie utworu miało miejsce 11 lutego 1903 roku w Wiedniu pod dyrekcją Ferdinanda Löwego[2]. Podczas prób Löwe całkowicie przeinstrumentował pierwsze trzy części symfonii a jako finał dołączył Te Deum C-dur, WAB 45, co było życzeniem Brucknera:[2]

"Jeśli umrę zanim ukończę symfonię, wówczas moje Te Deum musi być użyte jako czwarta część."[3]

IX Symfonia i Te Deum są stylistycznie odmienne i różnią się tonacją. Dla niektórych użycie Te Deum w C-dur jako zakończenie symfonii w d-moll jest nie do przyjęcia[4]. W IX Symfonii występuje motyw smyczków otwierających Te Deum[5]. Pierwsze publiczne wykonanie oryginalnej wersji symfonii miało miejsce 23 października 1932 roku, gdzie Clemens Krauss dyrygował orkiestrą Filharmoników Wiedeńskich[6].

Części utworu edytuj

I Feierlich, misterioso
II Scherzo: Bewegt, lebhaft, Trio: Schnell. Scherzo da capo
III Adagio: Langsam, feierlich
IV Finale (Misterioso; nich schnell) – niedokończona

Czwarta część Finale została zrekonstruowana z zachowanych fragmentów rękopisu przez dyrygentów, kompozytorów oraz muzykologów: Nicola Samale, Johna A. Philipsa, Benjamina-Gunnara Cohrsa i Giuseppe Mazzucę w latach 1983-1991. Pierwsze wykonanie czteroczęściowej symfonii odbyło się 3 grudnia 1991 roku w Linzu.

Bibliografia edytuj

  • Chylinska T., Haraschin S., Schaeffer B. – Przewodnik Koncertowy, PWM, Kraków, 1991, późn. w Chylinska T., Haraschin S., Schaeffer B. – Przewodnik po muzyce koncertowej, tom I A-Ł, PWM, Kraków, 2007.
  • Steinberg Michael – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, 1998.

Przypisy edytuj

  1. a b Chylińska T., Haraschin S., Schaeffer B. – Przewodnik Koncertowy, PWM, Kraków, 1991, s.181.
  2. a b Chylińska T., Haraschin S., Schaeffer B. – Przewodnik Koncertowy, PWM, Kraków, 1991, s.182.
  3. Steinberg Michael – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, 1998, s.126.
  4. Steinberg Michael – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, 1998, s.126; wybitny interpretator dzieł Brucknera, Georg Tintner, twierdził, że "nie chce nic więcej słyszeć po tym najbardziej poruszającym ze wszystkich pożegnań"; Georg Tintner, tekst w książeczce do nagrania – Bruckner – Symphony No.9, Naxos 8.554268, s.4.
  5. Motyw ten występuje również w Mszy Nr 3 f-moll, WAB 28. Wadham Sutton, tekst w książeczce do nagrania Bruckner – Te deum, Mass in d minor, Hyperion Records, 1993, Helios 2010, CDH55356, s.4.
  6. Steinberg Michael – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, 1998, s.122.