I Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Samborze

I Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Samborzepolska szkoła z siedzibą w Samborze w okresie II Rzeczypospolitej, od 1938 o statusie gimnazjum i liceum ogólnokształcącego.

I Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Samborze
gimnazjum / liceum ogólnokształcące
Ilustracja
Gmach szkoły wybudowany w 1892
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sambor

Adres

ul. Hugona Kołłątaja 10, 4

Data założenia

1680

Patron

Adam Mickiewicz

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „I Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Samborze”
49,520030°N 23,197050°E/49,520030 23,197050

Historia

edytuj
 
Widok od tyłu zabudowań (1892)
 
Budynek sali gimnastycznej (1892)
 
Widok współczesny gmachu szkoły

Gimnazjum zostało założone w 1680 przez ojców jezuitów, którzy prowadzili je do czasu kasaty zakonu w 1773[1]. Od 1792 do 1816 szkoła pozostawała pod kuratelą miasta, później celem wsparcia placówki służył powołany fundusz naukowy[1]. W okresie zaboru austriackiego pod koniec XIX wieku szkoła działała pod nazwą C. K. Wyższe Gimnazjum w Samborze, a na przełomie XIX/XX wieku jako C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze.

Od 11 marca 1891 do 15 sierpnia 1892 został wybudowany jednopiętrowy gmach gimnazjum, wzniesiony na planie litery E, frontem skierowany do ulicy Jana III Sobieskiego (budynek składał się z trzech kondygnacji: sutereny, parteru i piętra)[2]. Autorem planu budynku oraz kierownikiem budowy był inżynier miejski, Karol Negrusz, zaś koszt w wysokości 130 tys. zł. pokryła gmina miasta Sambora[3]. 5 września 1892 budynek został poświęcony, a 15 października tego roku oddany do użytku[4]. Równolegle obok gmachu szkoły powstał budynek gimnastyczny[5].

Po zakończeniu I wojny światowej oraz odzyskaniu przez Polskę niepodległości i nastaniu II Rzeczypospolitej w 1919 gimnazjum nadano imię Adama Mickiewicza[1]. W latach 20. gimnazjum prowadzono w typie klasycznym[1]. W latach 20. i 30. Gimnazjum mieściło się przy ulicy Hugona Kołłątaja 10[1][6] (w 1939 roku pod numerem 4[7]). W 1926 w Gimnazjum było osiem klas z 13 oddziałami, w których uczyło się łącznie 483 uczniów wyłącznie płci męskiej[1] (tym niemniej w klasach gimnazjum uczyły się również dziewczęta w charakterze prywatystek[8]). Na początku lat 30. istniało I Państwowe Gimnazjum Męskie typu dawnego klasycznego im. Adama Mickiewicza w Samborze. Zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Wojciecha Świętosławskiego z 23 lutego 1937 „I Państwowe Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Samborze” zostało przekształcone w „I Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Samborze” (państwową szkołę średnią ogólnokształcącą, złożoną z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum), a po wejściu w życie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej szkoła miała charakter koedukacyjny, a wydział liceum ogólnokształcącego był prowadzony w typie humanistycznym łączonym z przyrodniczym[9]. Alternatywnie używano nazwy „I Państwowe Liceum i Gimnazjum (typu humanistycznego) im. Adama Mickiewicza w Samborze”. Do końca lat 30. uczniowie korzystali nadal z wybudowanej pod koniec XIX sali gimnastycznej[10].

W 1911 utworzono samoistny zakład pod nazwą „Filia C. K. Gimnazjum w Samborze”, która później, w okresie II RP działała jako II Państwowe Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Samborze[11][1].

Dyrektorzy

edytuj

Nauczyciele

edytuj

Uczniowie i absolwenci

edytuj
Absolwenci
Uczniowie

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 155.
  2. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1893. Sambor: 1893, s. 66-72, 75.
  3. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1893. Sambor: 1893, s. 75.
  4. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1893. Sambor: 1893, s. 75-82.
  5. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1893. Sambor: 1893, s. 73-75.
  6. Sprawozdanie Dyrekcji I. Państwowego Liceum i Gimnazjum (typu hiumanistycznego) im. Adama Mickiewicza w Samborze za rok szkolny 1937/38. Lwów: 1938, s. 7.
  7. Książka telefoniczna. 1939. s. 705. [dostęp 2015-05-26].
  8. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1907. Sambor: 1907, s. XLV, XLVII.
  9. Państwowe licea i gimnazja w Okręgu Szkolnym Lwowskim. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 6, s. 264, 30 czerwca 1938. 
  10. Sprawozdanie Dyrekcji I. Państwowego Liceum i Gimnazjum (typu hiumanistycznego) im. Adama Mickiewicza w Samborze za rok szkolny 1937/38. Lwów: 1938, s. 8.
  11. Sprawozdanie Kierownika Filii C. K. Gimnazyum w Samborze za rok szkolny 1911/12. Sambor: 1912, s. 70.
  12. Mikołaj Sabat: Rys biograficzny ś.p. Jana Kerekjarty, długoletniego dyrektora gimnazyum stanisławowskiego. W: Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1897/98. Stanisławów: 1898, s. 3-11.
  13. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1894. Sambor: 1894, s. 80.
  14. Sprawozdanie C. K. Wyższego Gimnazyum w Samborze za rok szkolny 1890. Sambor: 1890, s. 39.
  15. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1897. Sambor: 1897, s. 4.
  16. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1905. Sambor: 1905, s. VI.
  17. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1905. Sambor: 1905, s. I.
  18. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1914. Sambor: 1913, s. 3.
  19. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 10, s. 246, 15 czerwca 1926. 
  20. Sprawozdanie Dyrekcji I. Państwowego Gimnazjum Męskiego typu dawnego klasycznego im. Adama Mickiewicza w Samborze za rok szkolny 1929/30. Lwów: 1930, s. 17.
  21. Sprawozdanie Dyrekcji I. Państwowego Gimnazjum Męskiego typu dawnego klasycznego im. Adama Mickiewicza w Samborze za rok szkolny 1932/33. Lwów: 1933, s. 77.
  22. Ruch służbowy. Przeniesieni. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 10, s. 565, 25 października 1934. 
  23. Sprawozdanie Dyrekcji II Państwowego Gimnazjum w Rzeszowie za rok 1934-35. Rzeszów: 1935, s. 33.
  24. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 9, s. 576, 20 października 1937. 
  25. Sprawozdanie Dyrekcji I. Państwowego Liceum i Gimnazjum (typu humanistycznego) im. Adama Mickiewicza w Samborze za rok szkolny 1937/38. Lwów: 1938, s. 3.
  26. Tadeusz Ochenduszko: Leksykon nauczycieli i wychowanków I Gimnazjum i Liceum w Rzeszowie urodzonych pomiędzy XVII wiekiem a 1945 rokiem (2015). 1lo.rzeszow.pl, 2015-02-07. [dostęp 2022-11-20].
  27. Jan Hulewicz: Dziedzicki Ludwik. W: Polski Słownik Biograficzny. T. VI. Kraków, 1948, s. 130.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj