I wojna opiumowa

Pierwsza wojna opiumowa znana także jako I wojna chińsko-brytyjska (1839-1842) została rozegrana między Wielką Brytanią a chińską dynastią Qing.

I wojna opiumowa
— wojny opiumowe —
Żelazna fregata HEIC „Nemesis”, pod dowództwem W. H. Halla, wraz z łodziami z okrętów „Sulphur”, „Calliope”, „Larne” i „Starling” niszczy chińskie dżonki w Zatoce Ansona, 7 stycznia 1841. Było to jedno z pierwszych starć w pierwszej wojnie opiumowej w Chinach.
Czas	18 marca 1839 – 29 sierpnia 1842
Miejsce	Chiny
Terytorium	Azja
Wynik	zwycięstwo Brytyjczyków, traktat nankiński
Strony konfliktu
Wielka Brytania * Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska Dynastia Qing
Dowódcy
Charles Elliot George Elliot James Bremer Hugh Gough Henry Pottinger William Parker Daoguang Lin Zexu Guan Tianpei†
Siły
19 tys. żołnierzy nieznane
Straty
69 zabitych 451 rannych 18 tys. – 20 tys. zabitych, rannych, zaginionych lub pojmanych
brak współrzędnych

Konflikty w epoce Qing

Wojna dynastii Qing z dynastią Ming – I wojna Qingów z Dżurdżenami – II wojna Qingów z Dżurdżenami – Powstanie Miao (1735–1736) – Powstanie Miao 1754–1773 – Powstanie Wang Luna – Powstanie Miao 1795–1806 – Powstanie Białego Lotosu – Powstanie Ośmiu Trygramów – I wojna opiumowa – Powstanie Nian – Powstanie tajpingów – II wojna opiumowa – Powstanie dungańskie – Wojna chińsko-francuska – Wojna chińsko-japońska (1894–1895) – Powstanie bokserów

Na początku XIX wieku panujący w Chinach Mandżurowie (dynastia Qing), kierując się własnymi zyskami, ograniczyli handel z zagranicą do kilku monopolistycznych organizacji kupieckich, znajdujących się pod ich nadzorem. Protestowali przeciwko temu kupcy europejscy, zwłaszcza brytyjscy i francuscy, którzy działali w ramach ekspansywnych Kompanii Wschodnioindyjskich. Proponowali oni przede wszystkim otwarcie wielkiego chińskiego rynku zbytu dla swych towarów. Kupując w dużych ilościach herbatę, jedwab, ryż i wytwory rzemiosła, musieli płacić za te towary srebrem, z braku zgody na wwóz do Chin własnych towarów. Dla zrównoważenia więc bilansu płatniczego, kupcy angielscy zaczęli do Chin dostarczać w dużych ilościach opium z upraw w Indiach Brytyjskich. Palenie opium bardzo się w Chinach rozpowszechniło, mimo szkodliwego działania na zdrowie palących, a handel nim przybrał formę kontrabandy.

Na polecenie cesarza Daoguanga, jego specjalny wysłannik w Kantonie, Lin Zexu, nakazał blokadę faktorii angielskich i zniszczył 20 tys. skrzyń z zarekwirowanym opium. Zmieszał je z wapnem, solą i wodą. W tej postaci wyrzucił je do morza. Niszczenie narkotyku trwało 22 dni. Rząd Wlk. Brytanii uznał to za pretekst do wszczęcia karnej wojny (1839-1842) przeciwko Chinom. Eskadra okrętów brytyjskich zaatakowała Kanton, a oddziały desantowe piechoty zajęły ten port, później także szereg innych miast przybrzeżnych, łącznie z Szanghajem. Rząd Qingów musiał skapitulować, gdyż Brytyjczycy dysponowali znacznie nowocześniejszym uzbrojeniem, któremu Chińczycy nie potrafili się przeciwstawić.

Finałem wojny było podpisanie traktatu nankińskiego.