Igołomia
Igołomia – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce przy drodze krajowej nr 79.
| ||||
| ||||
 Zabytkowa kuźnia | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  małopolskie
| |||
| Powiat | krakowski | |||
| Gmina | Igołomia-Wawrzeńczyce | |||
| Liczba ludności (2006) | 1100 | |||
| Strefa numeracyjna | 12 | |||
| Kod pocztowy | 32-126 | |||
| Tablice rejestracyjne | KRA | |||
| SIMC | 0319747 | |||
Położenie na mapie gminy Igołomia-Wawrzeńczyce   Igołomia | ||||
Położenie na mapie Polski  Igołomia | ||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Igołomia | ||||
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  Igołomia | ||||
 50°05′20″N 20°14′22″E/50,088889 20,239444
| ||||
Do 1954 siedziba gminy Igołomia. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Integralne części miejscowości: Błonie, Luborzyczka[1].
HistoriaEdytuj
Historia Igołomi sięga średniowiecza. W aktach świętopietrza z lat 1325–1327 znajduje się pierwsza wzmianka o tutejszej parafii. Początkowo parafia znajdowała się pod patronatem benedyktynów tynieckich, od XV w. zaś – Akademii Krakowskiej. Wówczas wzniesiono tu (ok. 1420) gotycką świątynię, istniejącą do dzisiaj, lecz wielokrotnie przebudowywaną. Pod koniec XVIII w. rodzina Wodzickich wzniosła w Igołomi klasyczny pałac według projektu Piotra Aignera otoczony założeniem parkowym.
Osoby związane z IgołomiąEdytuj
- Andrzej z Wiślicy, pierwszy znany proboszcz igołomski, późniejszy biskup szweryński;
- Stefan Artwiński, prezydent Kielc urodzony w Igołomi 11 sierpnia 1863;
- Adam Chmielowski (święty Brat Albert), polski zakonnik, założyciel zgromadzenia albertynów, uznany za świętego, urodzony w Igołomi 20 sierpnia 1845 (w jego rodzinnym domu istnieje dzisiaj muzeum mu poświęcone, w Igołomi także znajduje się klasztor albertynek);
- Anatol Marian Kosterkiewicz (1843-1900), polski drukarz, powstaniec styczniowy, zarządca drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego;
- Wincenty Wodzinowski, malarz, uczeń Jana Matejki, urodzony w Igołomi w 1866 roku;
- Leon Tochowicz, lekarz internista, kardiolog, rektor Akademii Medycznej w Krakowie, urodzony w Igołomi w 1897 roku.
Podczas insurekcji kościuszkowskiej 25-26 kwietnia 1794 r. w Igołomi zatrzymał się Tadeusz Kościuszko.
ZabytkiEdytuj
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego:[2]
- Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Igołomi,
- Pałac Wodzickich w Igołomi,
- Kuźnia w zespole pałacowym w Igołomi. Wnętrze kuźni przedstawił na obrazie „Kucie kos” w cyklu „Polonia” Artur Grottger.
Wspólnoty wyznanioweEdytuj
- parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny - Igołomia 124
- Dom zakonny Zgromadzenia Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim i muzeum św. Brata Alberta - Igołomia 32
- zbór Igołomia (Sala Królestwa Igołomia 258)[3].
SportEdytuj
Od 1992 roku w Igołomi istnieje Klub Sportowy „Wiarusy” Igołomia, występujący w niższych klasach rozgrywkowych (w sezonie 2014/15 – w klasie A). W 2006 r. otwarto w Igołomi Wiejski Ośrodek Sportu i Rekreacji obejmujący boiska piłkarskie, siatkarskie i koszykarskie, wraz z niezbędną infrastrukturą[4].
PrzypisyEdytuj
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 2018-09-30.
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-20].
- ↑ Wiarusy Igołomia. [dostęp 2014-11-25].
BibliografiaEdytuj
- Krzysztof R. Prokop, Igołomia w przeszłości odległej i bliskiej (na drodze ku monografii historycznej), w: „Małopolska”, t. XI (2009), s. 51–90 (wersja elektroniczna)
- Pałac – http://www.archeo.pan.krakow.pl/Igolomia_pl.htm
- Igołomia w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa 1882.
- Igołomia w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo. Warszawa 1900.