Igor Markevitch

dyrygent, pianista, kompozytor i pedagog pochodzenia rosyjskiego

Igor Markevitch, Markevich[1], właśc. ros. Игорь Борисович Маркевич, pol. Igor Borisowicz Markiewicz[1] (ur. 14 lipca?/27 lipca 1912 w Kijowie, zm. 7 marca 1983 w Antibes[1][2][3]) – dyrygent, pianista, kompozytor i pedagog pochodzenia rosyjskiego. Posiadał obywatelstwo włoskie (1947) i francuskie (1982)[1][2].

Igor Markevitch
Ilustracja
Imię i nazwisko

Igor Borisowicz Markiewicz

Data i miejsce urodzenia

27 lipca 1912
Kijów

Pochodzenie

rosyjskie

Data i miejsce śmierci

7 marca 1983
Antibes

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, dyrygent, pianista, pedagog

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Cywilnej (Hiszpania)

Życiorys

edytuj

Jako dziecko wyjechał z rodzicami do Paryża, od 1916 roku mieszkał w Vevey w Szwajcarii[2]. Uczył się gry na fortepianie od ojca i u Paula Loyonneta, następnie uczęszczał do Collège de Vevey[2]. W 1925 roku za namową Alfreda Cortota rozpoczął studia w jego klasie fortepianu w École normale de musique w Paryżu, gdzie uczęszczał też na zajęcia Nadii Boulanger, Vittorio Rietiego i Paula Dukasa[1][2][3]. W Paryżu nawiązał współpracę z Siergiejem Diagilewem, na zamówienie którego napisał Koncert fortepianowy (1929) i balet Rébus (1931)[1][3]. W 1930 roku debiutował jako dyrygent z Koninklijk Concertgebouworkest[1][2]. W latach 1934–1935 odbył kurs dyrygentury u Hermanna Scherchena[2][3]. W 1938 roku wystąpił w Warszawie, gdzie dyrygował wykonaniem swojej symfonii koncertującej Le nouvel âge[1]. Okres II wojny światowej spędził we Włoszech, angażując się w działalność antyfaszystowskiego ruchu oporu[1][2][3]. Od 1944 do 1948 roku działał we Florencji jako organizator i dyrektor artystyczny festiwalu Maggio musicale fiorentino[1]. W późniejszym okresie poświęcił się przede wszystkim dyrygenturze[1][2].

Dyrygował orkiestrami symfonicznymi w Sztokholmie (1952–1955), Montrealu (1956–1960), Hanowerze (1957–1958), koncertami Lamoureux w Paryżu (1957–1962), orkiestrą radia i telewizji hiszpańskiej w Madrycie (1965–1972) i Orchestre Philharmonique de Monte-Carlo (1968–1973)[1]. W 1955 roku debiutował w Stanach Zjednoczonych z Boston Symphony Orchestra[1][2]. W latach 1948–1955 prowadził kurs dyrygentury w Mozarteum w Salzburgu[1]. Gościnnie wykładał w Meksyku (1957–1958), Moskwie (1963), Madrycie (1965–1969) i Weimarze (1975)[1].

Jako kompozytor pozostawał pod wpływem twórczości Nadii Boulanger, Igora Strawinskiego i grupy Les Six[1]. Dokonał licznych nagrań płytowych, w tym pierwszych rejestracji fonograficznych dzieł Nadii Boulanger, Luigiego Dallapiccoli, Dariusa Milhauda i Federica Mompou[1][3]. Wspólnie z London Symphony Orchestra nagrał wszystkie symfonie Piotra Czajkowskiego[1]. Opublikował prace Introduction à la musique (1940), Made in Italy (1949), Point d’orgue (1959)[2].

Odznaczony został Krzyżem Wielkim hiszpańskiego Orderu Zasługi Cywilnej (1983)[4].

Ważniejsze kompozycje

edytuj

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Sinfonietta (1929)
  • Koncert fortepianowy (1929)
  • Concerto grosso (1930)
  • Ouverture symphonique (1931)
  • Hymnes (1933)
  • Petite suite d’après Schumann (1933)
  • Hymne à la mort na orkiestrę kameralną (1936)
  • Cantique d’amour na orkiestrę kameralną (1937)
  • symfonia koncertująca Le nouvel âge (1937)
  • Le Bleu Danube na orkiestrę kameralną (1946)

Utwory kameralne

  • Serenade na skrzypce, klarnet i fagot (1931)
  • Partita (1932)
  • Galop na 8 wykonawców (1932)
  • Duo na flet i fagot (1939)

Utwory fortepianowe

  • Noces (1925)
  • La Mort d’Icare (1933)
  • Stefan le poète (1939–1940)
  • Variations, Fugue and Envoi on a Theme of Handel (1941)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Cantate na sopran, chór mieszany i orkiestrę (1930)
  • Psaume na sopran i orkiestrę kameralną (1933)
  • oratorium Le Paradis perdu na sopran, mezzosopran, tenora, chór mieszany i orkiestrę (1935)
  • 3 poèmes na głos i fortepian (1935)
  • La taille de l’homme na sopran i 12 instrumentów (1939, niedokończone)
  • symfonia koncertująca Lorenzo il magnifico na sopran i orkiestrę (1940)
  • Inno della liberazione nazionale (1943–1944)

Balety

  • Rébus (wyst. Paryż 1931)
  • L’Envol d’Icare (wyst. Paryż 1933)

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 95–96. ISBN 83-224-0656-8.
  2. a b c d e f g h i j k l Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2285–2286. ISBN 0-02-865529-X.
  3. a b c d e f Daniel Jaffé: Historical Dictionary of Russian Music. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 204. ISBN 978-0-8108-5311-9.
  4. Real Decreto 25/1983, de 5 de enero, por el que se concede la Gran Cruz de la Orden del Mérito Civil a don Igor Markevitch.. Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado. [dostęp 2021-10-21]. (hiszp.).