Igraszki z diabłem

sztuka teatralna Jana Drdy

Igraszki z diabłem (czes. Hrátky s čertem) – sztuka teatralna w dziewięciu obrazach czeskiego prozaika i dramaturga Jana Drdy.

Igraszki z diabłem
Hrátky s čertem
Autor

Jan Drda

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Czechosłowacja

Język

czeski

Data wydania

1946

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1949

Przekład

Jan Stachowski

Powstanie edytuj

Napisana została w czasie okupacji niemieckiej (I wyd. czeskie w 1946, polskie w 1949[1]), a prapremiera odbyła się w Stavovskim divadle w Pradze w roku 1945.

Utwór ten to oparta na ludowych wątkach baśń sceniczna przedstawiona w konwencji komediowej. Jej bohaterem jest wojak Marcin Kabat (oryg. Martin Kabát), który zwolniony ze służby po latach wraca w rodzinne strony. Podczas wędrówki spotkała go przedziwna przygoda, w którą obok pyskatej Kasi i naiwnej królewny Disperandy, rozbójnika oraz pustelnika wmieszało się piekło i niebo. Marcin Kabat to prawdziwy bohater ludowy, który stanie po stronie słabszych nawet przeciwko czartom.

Motywy te Drda wyzyskał z dużym humorem, potraktował ironicznie i dał utwór sceniczny w stylu starych komedii czeskich z pierwszej połowy XIX wieku. Wszystkie wplecione tu wątki baśniowe i występujące postacie baśniowe są nam doskonale znane, ale wszystko to w komedii Drdy nabiera zarazem jakiegoś nowego wyrazu, jest świeże i naprawdę zabawne. Rozgrywającym się tu sprawom towarzyszy bowiem przez cały czas autorski uśmieszek pobłażania i ironii[2].

Polskie wykonania edytuj

13 października 1948 r. słynną pierwszą polską premierę przygotował w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi reżyser Leon Schiller. W ciągu 60 lat utwór ten wystawiano na deskach polskich teatrów ponad pięćdziesięciokrotnie.

Igraszki z diabłem pokazano również w Teatrze Telewizji – po raz pierwszy w 1966 r. w reż. Władysława Jaremy. Jednak bardziej znana jest wersja nagrana w 1979 r. w reżyserii Tadeusza Lisa w doborowej obsadzie, wykorzystująca wszelkie, nowoczesne jak na tamte czasy, telewizyjne środki techniczne (m.in. bluebox). W 2020 powstała nowa inscenizacja sztuki dla Teatru Telewizji w reżyserii Artura Więcka „Barona”.

Film edytuj

Sztuka Jana Drdy posłużyła za kanwę scenariusza czechosłowackiego filmu pt. Igraszki z diabłem (oryg. Hrátky s čertem) w reż. Josefa Macha nakręconego w 1956[3].

Przypisy edytuj

  1. Jan Drda Igraszki z diabłem, przekład Zdzisław Hierowski, Wydawnictwo "Odrodzenie", Katowice 1949
  2. Repertuar Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie w oficjalnym serwisie. [dostęp 2012-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-21)].
  3. Informacja z serwisu IMDb. [dostęp 2012-01-22].

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj