Ingegerda szwedzka

Ingegerda szwedzka (ur. 1001, zm. 1050 lub 1051) – córka króla szwedzkiego Olafa i Astrydy, żona Jarosława Mądrego. W Cerkwi prawosławnej jest czczona jako święta Anna Nowogrodzka.

Ingegerda szwedzka

Ingegerda Anna

Jarosław Mądry i szwedzka księżniczka Ingegerda (z lewej), mal. Aleksiej Trankowski, ok. 90. XIX w.
wielka księżna kijowska
Okres	od 1019 do 1024
Jako żona	Jarosława Mądrego
wielka księżna kijowska
Okres	od 1024 do 1050 lub 1051
Jako żona	Jarosława Mądrego
Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia	1001 Sigtuna
Data śmierci	1050 lub 1051
Ojciec	Olaf Skötkonung
Matka	Astryda obodrycka
Mąż	Jarosław I Mądry od 1019
Dzieci	Włodzimierz Jarosławowicz Izjasław I Światosław II Wsiewołod I Elżbieta Anna Anastazja Wiaczesław Igor

Życiorys

Urodzona w Sigtunie w Szwecji była przeznaczona do poślubienia królowi Norwegii Olafowi II, jako gwarancja pokoju pomiędzy Szwecją i Norwegią (uchwała tingu w Uppsali z 1017). Ślub miał się odbyć jesienią 1018 na granicy obu państw, nad brzegami rzeki Elw. Zgodnie z umową Olaf II przybył nad granicę, aby powitać narzeczoną i jej ojca. Niestety nikogo tam nie zastał. Wysłani do Szwecji gońcy powrócili ze złymi wieściami. Jeszcze latem do króla Szwecji przybyli posłowie od nowogrodzkiego księcia Jarosława z prośbą o rękę księżniczki Ingegerdy. Prośba została wysłuchana i księżniczka w 1019 wyszła za mąż za wielkiego księcia kijowskiego Jarosława, który w tym czasie rządził w Nowogrodzie, zmieniając jednocześnie imię na Irena.

Założyła w Kijowie pierwszy żeński monaster. Przed śmiercią złożyła śluby zakonne i otrzymała imię Anna. Została pochowana w cerkwi Mądrości Bożej w Nowogrodzie.

Pojawiła się teoria, jakoby święta Anna była nie drugą żoną Jarosława Mądrego Ingegerdą szwedzką, ale pierwszą – matką księcia nowogrodzkiego Ilii. Pogląd ten nie znajduje potwierdzenia w literaturze przedmiotu.

Dzieci Anny i Jarosława

• Włodzimierz Jarosławowicz – ks. wielko-nowogrodzki
• Izjasław I Jarosławowicz – wielki książę kijowski, poślubił księżniczkę Gertrudę - córkę polskiego króla Mieszka II
• Światosław II Jarosławowicz – ks. czernihowski, wielki książę kijowski
• Wsiewołod I Jarosławowicz – ks. perejasławski, wielki książę kijowski, ks. czernihowski, ks. rostowski, suzdalski
• Elżbieta – żona Haralda III, króla Norwegii, później Swena II, króla Danii
• Anna – żona Henryka I, króla Francji
• Anastazja – żona Andrzeja I króla Węgier
• Wiaczesław – ks. smoleński
• Igor Jarosławowicz – ks. włodzimiersko-wołyński, ks. smoleński

Kult

Jej wspomnienie obchodzone jest w Cerkwi prawosławnej 10/23 lutego, tj. 23 lutego według kalendarza gregoriańskiego.

W ikonografii jest ukazywana w szatach zakonnych z chustą na głowie. Zwykle prawą rękę ma ułożoną w geście modlitewnym, w lewej trzyma zwój.

Bywa mylona ze swoją wnuczką Anną, córką Wsiewołoda I, wspominaną 3 listopada (według kalendarza juliańskiego).

Bibliografia

• Henryk Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, t. 1, Kraków 1997, szpalta 199.
• Święta Anna Nowogrodzka na cerkiew.pl (opr. Jarosław Charkiewicz)