Instytut Polonicus
Europejski Instytut Kultury i Mediów Polonicus powstał w 2011 roku i został zarejestrowany w Belgii. Biuro Instytutu znajduje się w Akwizgranie. Instytut Polonicus posiada statut wyższej użyteczności publicznej i swoją pracę opiera na chrześcijańskich i humanistycznych wartościach kultury europejskiej. Celem Instytutu jest wybór laureatów nagrody Polonicus oraz organizacja Gali Polonii.
Ponadto Instytut pielęgnuje współpracę Polaków z regionów Unii Europejskiej.
Nagroda Polonicus edytuj
Nagroda Polonicus to najwyższe wyróżnienie europejskiej Polonii przyznawane osobom o szczególnych zasługach na rzecz dialogu, jednoczenia i promocji Polaków w Europie i na świecie. Wyróżnia ona propagatorów krzewienia polskich wartości oraz ich promocji w Europie. Nagrodą tą Polonia odznacza tych, którzy są dla niej ważni ze względu na twórczość, działalność na rzecz jej jednoczenia oraz działania na rzecz europejskiej integracji i budowania pozytywnego obrazu Polaków na świecie.
Maksyma nagrody Polonicus jest odzwierciedleniem starej prawdy: Ut honoremur ab aliis, ipsi nos honoremus (szanujmy się wzajemnie, a będziemy szanowani). Inicjatorem nagrody jest przewodniczący Jury Wiesław Lewicki, zasłużony działacz polonijny w Niemczech, prezydent Europejskiego Instytutu Kultury i Mediów Polonicus VoG[1].
Inauguracja wręczenia nagród Polonicus nastąpiła podczas obchodów Dnia Polonii w dniu 2 maja 2009 roku na punkcie styku trzech granic: Belgii, Holandii i Niemiec (Dreiländereck), w pobliżu Akwizgranu. Od roku 2010 nagroda wręczana jest na corocznej uroczystej Gali Polonii organizowanej z okazji Europejskiego Dnia Polonii w Sali Uczt Koronacyjnych w ratuszu w Akwizgranie.
Patronaty nagrody Polonicus edytuj
Opiekę instytucjonalną nad nagrodą Polonicus miał początkowo Kongres Polonii Niemieckiej oraz Konwent Organizacji Polskich w Niemczech. Od roku 2012 nagroda nabrała charakteru europejskiego i objęta została opieką EUWP – Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.
Patronat na dwoma pierwszymi edycjami nagrody Polonicus miał ambasador RP w Berlinie dr Marek Prawda, a w latach 2011–2020 marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz. W roku 2021 patronat objął marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki.
Statuetka Polonicus edytuj
Statuetka POLONICUS to uskrzydlona postać młodzieńca, wykonana z odlewu z brązu o wysokości około 38 cm. Pomysłodawcą statuetki jest Wiesław Lewicki, a jej wykonawcą jest Stanisław Szroborz, zwycięzca konkursu rozstrzygniętego w 2008 roku. Cokół statuetki, początkowo również z brązu, obecnie wykonany z marmuru. Do wręczanej statuetki Polonicus dołączany jest dyplom certyfikujący nadanie nagrody.
Przyznanie nagrody[1] edytuj
Nagrodę przyznaje pięcioosobowe jury składające się z Przewodniczącego Instytutu Polonicus, Senatora RP, członka Sekretariatu EUWP oraz przedstawicieli polonijnych organizacji zrzeszonych w EUWP (Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych). Propozycje kandydatów kierowane są do jury w terminie do końca roku. Nazwiska laureatów nagrody Polonicus ogłaszane są pod koniec lutego każdego roku.
Kategorie nagrody Polonicus[1] edytuj
Kultura edytuj
Nagroda w tej kategorii przyznawana jest twórcom kultury lub osobom działającym na rzecz kultury polskiej bądź europejskiej, promującym kulturę polską, sławiących dorobek oraz walory Polski.
Organizacja życia polonijnego edytuj
Wyróżnione zostają osoby zasłużone dla ożywiania i organizowania życia polonijnego.
Dialog polsko-niemiecki edytuj
Nagrodę otrzymują osoby angażujące się w rozwój współpracy i dialogu polsko-niemieckiego oraz działające na rzecz zbliżania obu narodów.
Honorowa Nagroda „Polonicus” edytuj
Przyznawana jest aperiodycznie za całokształt osiągnięć. Kandydatami w tej kategorii mogą być osoby, których działania przyniosły konkretne efekty w dziedzinach życia gospodarczego, kulturalnego, naukowego, politycznego czy społecznego; osoby, które wyróżniły się aktywnością, inicjatywą i pomysłowością.
Nadzwyczajna Nagroda „Polonicus” edytuj
Nagroda przyznawana aperiodycznie instytucjom, urzędom lub organizacjom za wyjątkowe zasługi dla Polonii w Europie.
Laureaci Nagród Polonicus edytuj
Festyn Polonii 2009 – 2 maja[2] edytuj
Kultura: Tomasz Glanc, kompozytor i działacz muzyczny z Montabaur
Dialog polsko-niemiecki: Olaf Müller, kierownik Wydziału Kultury Miasta Akwizgran
Organizacja życia polonijnego: Paulina Lemke, działaczka ZPwN „Zgoda”, artystka-malarka z Düsseldorfu
Nagroda Honorowa: Steffen Möller, aktor i autor książki „Viva Polonia” z Wuppertalu
Gala Polonii 2010 – 1 maja[3][4] edytuj
Kultura: prof. Zofia Wisłocka, dyrygentka i kompozytorka
Dialog polsko-niemiecki: Władysław Bartoszewski, historyk, polityk, dziennikarz, działacz społeczny
Organizacja życia polonijnego: prof. dr hab. inż. Piotr Małoszewski, przewodniczący Chrześcijańskiego Centrum Krzewienia Kultury, Tradycji i Języka Polskiego w Niemczech T.z.
Nagroda Honorowa: prof. dr hab. inż. Jerzy Buzek, przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach 2010–2012[5]
Gala Polonii 2011 – 7 maja[6][7] edytuj
Kultura: prof. Karl Dedecius, tłumacz i wydawca literatury polskiej
Dialog polsko-niemiecki: Cornelia Pieper, wiceminister spraw zagranicznych ds. kontaktów kulturalnych z zagranicą
Organizacja życia polonijnego: Władysław Pisarek, wiceprzewodniczący Związku Polaków w Niemczech „Rodło”
Nagroda Honorowa: prof. Norman Davies, historyk
Gala Polonii 2012 – 5 maja[8] edytuj
Kultura: Krystyna Janda, aktorka[9]
Dialog polsko-niemiecki: dr Angelica Schwall-Düren, minister ds. związkowych, europejskich i medialnych NRW
Organizacja życia polonijnego: Helena Miziniak, honorowy prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych
Nagroda Honorowa: Ekscelencja prof. dr Alfons Nossol, ks. arcybiskup senior diecezji opolskiej[10]
Gala Polonii 2013 – 27 kwietnia[11][12] edytuj
Kultura: prof. Władysław Miodunka, wybitny polonista, językoznawca-glottodydaktyk[13][14]
Dialog polsko-niemiecki: Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, redaktor naczelny dwujęzycznego „Magazynu Polsko-Niemieckiego DIALOG”, politolog i eseista
Organizacja życia polonijnego: Maria i Czesław Gołębiewscy, założyciele restauracji „Gdańska”, propagatorzy polskiej i niemieckiej kultury w mieście Oberhausen
Nagroda Honorowa: Andrzej Wajda, polski reżyser, zdobywca Oscara za całokształt twórczości w roku 2000 oraz licznych europejskich nagród filmowych[15]
Gala Polonii 2014 – 10 maja[16] edytuj
Kultura: Barbara Borys-Damięcka, senator RP, reżyser teatralna i telewizyjna, zasłużona we wzbogacaniu i szerzeniu kultury polskiej w Europie i działalności na rzecz Polonii europejskiej[17]
Dialog polsko-niemiecki: Róża Maria Graefin von Thun, posłanka do Parlamentu Europejskiego VII i VIII kadencji, wieloletnia działaczka polskich organizacji pozarządowych, wspierająca europejski dialog i współpracę między państwami w Europie[18]
Organizacja życia polonijnego: Andżelika Borys, Przewodnicząca Rady Związku Polaków na Białorusi, od lat zaangażowana w organizację życia Polaków w Europie Wschodniej[19]
Nagroda honorowa: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” reprezentowana przez Przewodniczącego Longina Komołowskiego, zaangażowana w wieloletnią promocję polskiej diaspory w krajach europejskich[20]
Gala Polonii 2015 – 2 maja[21] edytuj
Kultura: prof. Jan Miodek, językoznawca, dyrektor Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, członek Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk i Rady Języka Polskiego, popularyzator wiedzy o języku polskim[22]
Dialog polsko-niemiecki: Prof. Gesine Schwan, długoletnia rektor Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, była pełnomocnik rządu niemieckiego ds. stosunków z Polską, zasłużona dla umacniania niemiecko-polskiego dialogu w Europie[23]
Organizacja życia polonijnego: ks. prałat Stanisław Budyń, rektor Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech za czynne wspieranie organizacji i życia polonijnego w Niemczech[24]
Nagroda Honorowa: TVP Polonia, za całokształt pracy na rzecz Polonii w Europie i na całym świecie. Nagrodę w imieniu zespołu redakcyjnego TV Polonia odebrał Prezes Telewizji Polskiej Juliusz Braun[25]
Gala Polonii 2016 – 30 kwietnia edytuj
Kultura: Czesław Mozil, lider zespołu „Czesław śpiewa” przedstawiciel duńskiej Polonii, autor płyty „Księga emigrantów. Tom I”, odznaczony za wyjątkowy wkład w kulturę polską i szerzenie jej w Europie[26]
Dialog polsko-niemiecki: Thorsten Klute, sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy, Integracji i Spraw Socjalnych Nadrenii Północnej-Westfalii, za wyjątkowe zaangażowanie w dialog polsko-niemiecki, służący integracji oraz wzajemnemu zbliżeniu obu narodów[27]
Organizacja życia polonijnego: POLONICA e.V., niemiecko-polskie Stowarzyszenie Kulturalne z Kolonii za działalność na rzecz zbliżenia kultur sąsiadujących narodów Francji, Niemiec i Polski poprzez coroczną organizację festiwalu muzycznego „Chanson Festival Kolonia-Wrocław-Paryż”[28]
Nagroda Honorowa: profesor Leszek Balcerowicz, przewodniczący Rady Forum Obywatelskiego Rozwoju, były wicepremier, minister finansów, prezes Narodowego Banku Polskiego[29]
Gala Polonii 2017 – 6 maja[30] edytuj
Kultura: Agnieszka Holland, reżyserka i scenarzystka filmowa, laureatka Srebrnego Lwa na Berlinale 2017, za jej znaczący wkład w światowy rozwój sztuki filmowej[30]
Dialog polsko-niemiecki: Werner Jostmeier MdL, przewodniczący grupy parlamentarnej NRW-Polska w parlamencie Nadrenii Północnej-Westfalii, za zaangażowanie w dialog niemiecko-polski[31]
Organizacja życia polonijnego: Aldona Głowacka-Silberner, przewodnicząca Biura Łączności Organizacji Polonijnych w Hanowerze i w Dolnej Saksonii, za jej wieloletnie zaangażowanie dla Polonii i Polaków w Niemczech[32]
Nagroda Honorowa: Prezydent Lech Wałęsa, pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, za całokształt działalności oraz za wyjątkowy wkład w szerzenie świadomości obywatelskiej w jednoczącej się Europie[33]
Gala Polonii 2018 – 28 kwietnia edytuj
Kultura: Jerzy Owsiak, filantrop, działacz charytatywny, założyciel Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy
Dialog polsko-niemiecki: prof. dr Rita Süssmuth, była przewodnicząca Bundestagu, od 2006 prezydent Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt
Organizacja życia polonijnego: Róża i Benedykt Frąckiewicz, muzycy, animatorzy życia kulturalnego Polonii, rzecznicy utrzymania tradycji Chórów Polskich w Niemczech
Nagroda Honorowa: Donald Tusk, przewodniczący Rady Europejskiej, były premier Polski
Gala Polonii 2019 – 18 maja edytuj
Kultura: Grażyna Słomka, działaczka polonijna, filmoznawczyni, reżyserka i dziennikarka
Dialog polsko-niemiecki: dr Marek Prawda, socjolog i dyplomata, od 2016 stały przedstawiciel Komisji Europejskiej w Polsce
Organizacja życia polonijnego: Marcel Philipp, Nadburmistrz miasta Akwizgran, polityk CDU, członek Fundacji Nagrody Karola Wielkiego
Nagroda Honorowa: prof. dr Henryk Muszyński, arcybiskup senior metropolii gnieźnieńskiej, były prymas Polski
Gala Polonii 2020/2021 – 28 czerwca 2021 edytuj
Nagroda Honorowa: Armin Laschet, polityk, przewodniczący partii CDU, premier rządu kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia
Nagroda Nadzwyczajna: Senat Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentowany przez Marszałka Senatu RP, prof. Tomasza Grodzkiego
Organizacja życia polonijnego: Ferdynand Domaradzki, działacz polonijny z Berlina[34]
Kultura: Olga Tokarczuk, pisarka, laureatka nagrody Nobla w roku 2018
Przypisy edytuj
- ↑ a b Instytut [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2021-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-18] (pol.).
- ↑ IMPREZA: Festyn z okazji Święta Polonii w Drielandenpunt (Holandia) – 02.05.2009 « POLONIA.NL – Portal Polonii Holenderskiej [online], polonia.nl [dostęp 2020-07-08] (ang.).
- ↑ http://www.aachen.de/DE/stadt_buerger/pdfs_stadtbuerger/pdf_karlspreis/karlspreis_10/kp_rahmenprogramm_2010.pdf
- ↑ po-prostu.de [online], archiwum.po-prostu.de [dostęp 2020-07-08] (ang.).
- ↑ Jerzy Buzek - Buzek otrzyma Nagrodę "Polonicus" w Akwizgranie [online], europarl.europa.eu [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-01] (pol.).
- ↑ Aachen: Polonicus-Preis für Brücken nach Polen [online], www.aachener-nachrichten.de [dostęp 2020-07-08] (niem.).
- ↑ Veranstaltungsdetails · Internationaler Karlspreis zu Aachen [online], karlspreis.de [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-24].
- ↑ https://web.archive.org/web/20140403064918/http://www.mbem.nrw.de/pressemitteilungen/galerien/polonicus-2012-5-mai-2012-in-aachen-467/polonicus-2012-23302.html http://www.dw.de/polonicus-czwarta-edycja-nagrody-polonii-europejskiej/a-15932803 https://web.archive.org/web/20120523073542/http://www.portalpoint.info/pl,wiadomosci,4,3700.html.
- ↑ cv czeskie – Krystyna Janda [online], www.krystynajanda.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
- ↑ Biskup Nossol nagrodzony przez niemiecką Polonię - Radio Opole [online], radio.opole.pl [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-24].
- ↑ Veranstaltungsdetails · Internationaler Karlspreis zu Aachen [online], karlspreis.de [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-24].
- ↑ Aktuelles aus Aachen | Regionale Nachrichten & Lokale News [online], aktuell.meinestadt.de [dostęp 2020-07-08] (niem.).
- ↑ Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie – Wydział Polonistyki [online], www.polishstudies.uj.edu.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
- ↑ Prof. Władysław Miodunka z UJ laureatem nagrody „Polonicus 2013” | Nauka w Polsce [online], www.naukawpolsce.pap.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
- ↑ Andrzej Wajda kommt nach Aachen [online], www.klenkes.de [dostęp 2020-07-08] (niem.).
- ↑ GALA 2014 [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
- ↑ Wieslaw Lewicki, Polonicus 2014 dla Senator RP Barbary Borys-Damięckiej [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
- ↑ Wiesław Lewicki, Nasza jest Europa.... Polonicus 2014 dla Róży Marii Graefin von Thun [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
- ↑ Wieslaw Lewicki, POLONICUS 2014 – pierwsza nominacja: Andżelika Borys [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
- ↑ Stowarzyszenie Wspólnota Polska [online] [dostęp 2016-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-22].
- ↑ GALA 2015 [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2016-10-22].
- ↑ Polonia VIVA / MSZ, Nagrody Polonicus 2015 wręczone – Polonia VIVA [online], poloniaviva.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
- ↑ Aktualności [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
- ↑ Redakcja, Nagrody Polonicus 2015 wręczone [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-12] (niem.).
- ↑ Telewizja Polska SA – OMI, Nagrody Polonicus 2015 przyznane – Telewizja Polska SA [online], www.tvp.pl [dostęp 2017-02-26].
- ↑ Wiesław Lewicki, Nagrody Polonicus 2016 przyznane – Aachen – Polonia VIVA [online], poloniaviva.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
- ↑ Wiesław Lewicki, Nagrody Polonicus 2016 przyznane [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
- ↑ Wiesław Lewicki, Nagrody Polonicus 2016 przyznane [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
- ↑ Wieslaw Lewicki, Polonicus 2016 dla prof. Balcerowicza [online], institut-polonicus.eu [dostęp 2017-02-26] (pol.).
- ↑ a b Wiesław Lewicki, Nagrody Polonicus 2017 przyznane [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
- ↑ Wiesław Lewicki, Człowiek Dialogu – Werner Jostmeier MdL NRW [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
- ↑ Wiesław Lewicki, Polonicus 2017 – Aldona Głowacka-Silberner [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
- ↑ Wiesław Lewicki, Honorowy Polonicus dla Lecha Wałęsy w Aachen [online], www.institut-polonicus.eu [dostęp 2018-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (niem.).
- ↑ https://poloniaviva.eu/index.php/pl/31-uncategorised/2665-kolejne-nominacje-do-nagrody-polonicus-w-2021-roku.