Ipswich
Ipswich /ˈɪpswɪtʃ/ – miasto we wschodniej Anglii, położone nad rzeką Orwell, stolica hrabstwa Suffolk, w dystrykcie Ipswich. W 2001 roku miasto liczyło 138 718 mieszkańców[1].
| ||
 Stary budynek w Ipswich dekorowany sztukaterią roślinną | ||
| Państwo |  Wielka Brytania
| |
| Kraj |  Anglia
| |
| Region | East of England | |
| Hrabstwo | Suffolk | |
| Dystrykt | Ipswich | |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
138 718 | |
| Tablice rejestracyjne | AV - AY | |
Położenie na mapie Suffolk  | ||
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | ||
Położenie na mapie Anglii  | ||
 52°03′17″N 1°09′27″E/52,054722 1,157500
| ||
| Strona internetowa | ||
Portal  Wielka Brytania
| ||
HistoriaEdytuj
Ślady pierwszego osadnictwa pochodzą z epoki kamiennej. W bezpośrednim sąsiedztwie osady, w mieście Felixstowe, Rzymianie wybudowali warowny fort. Około 700 r. n.e. w Ipswich osiedlili się fryzyjscy garncarze, którzy rozpowszechniali swoje wyroby na terenie całej Anglii. Po najeździe w r. 869 Ipswich znalazło się pod rządami wikingów. Prawdopodobnie im zawdzięcza się otoczenie około r. 900 centrum miasta wałami ziemnymi celem zabezpieczenia przed wypędzonymi Anglikami.
W roku 970 król Edgar I udzielił miastu licencji na otwarcie mennicy, która funkcjonowała nawet po inwazji Normanów, aż do czasu panowania króla Jana bez Ziemi, który nadał Ipswich prawa miejskie w 1200 roku. Ipswich jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Gepesuiz/Gepeswic/Gopeswic/Gopeswiz/Gipewid/Gipewiz/Gypeswiz[2]. W tym okresie cztery zakony wybudowały tu pięć świątyń: Augustianie (S.S. Piotra i Pawła, Św. Trójcy - w połowie XII wieku), Dominikanie, Franciszkanie oraz Karmelici – wszystkie w XIII wieku. Miejscowa świątynia pw. Matki Boskiej Łaskawej była celem licznych pielgrzymek z udziałem głów koronowanych (m.in. króla Henryka VIII i Katarzyny Aragońskiej). Miasto miało kilka szpitali, łącznie ze szpitalem Marii Magdaleny dla trędowatych, ufundowanym jeszcze przed 1199 rokiem.
Miasto rozwijało się w okresie średniowiecza, szczególnie po wejściu do Hanzy. W roku 1380 Geoffrey Chaucer sparodiował handlarzy z Ipswich w swoich Opowieściach kanterberyjskich. Urodzony i żyjący w Ipswich kardynał Thomas Wolsey założył tu w roku 1528 kolegium, obecnie znane pod nazwą Ipswich School. Szkołę tę ukończyli liczni angielscy artyści, naukowcy, politycy i wojskowi.
W latach 1611–1634 Ipswich był portem startowym dla osadników udających się do Nowej Anglii. W roku 1797 Lord oraz Lady Nelson przenieśli się do Ipswich, a w roku 1800 Lordowi Nelsonowi nadano godność „Wysokiego Zarządcy Ipswich” (ang. High Steward of Ipswich).
W XIX stuleciu odkryto tu koprolity, uruchomiono ich wydobycie i przetwórstwo. Ipswich spełnia i spełniało rolę ważnego portu przeładunkowego.
Ludzie związani z miastemEdytuj
- Thomas Wolsey – mąż stanu, kardynał kościoła katolickiego (1475-1530)
- Thomas Gainsborough – malarz, portrecista arystokracji (1727-1788), założyciel Royal Academy of Arts
- Clara Reeve – powieściopisarka (1729-1807)
- Horatio Nelson – admirał, wicehrabia (1758-1805)
- William Kirby – ojciec entomologii (1759-1850), absolwent Ipswich School.
- Charles Dickens – powieściopisarz (1812-1870)
- Edward Poynter – malarz, członek Akademii Królewskiej (1836-1919). Absolwent Ipswich School
- Charles Sherrington – lekarz, fizjolog (1857-1952), zdobywca Nagrody Nobla z medycyny za odkrycie neuronów w 1932 r., absolwent Ipswich School.
- Ian Hendry – aktor filmowy i telewizyjny (1931-1984)
- Jane Lapotaire – aktorka filmowa i teatralna (ur. 1944)
- John Mayhew – były perkusista grupy Genesis (1947-2009)
- Ralph Fiennes – aktor filmowy (ur. 1962)
- John Penrose – polityk, konserwatysta, parlamentarzysta (ur. 1964), absolwent Ipswich School
- Kelly Overett – wokalistka z lat 90. (ur. 1972).
- Bernie Ecclestone – prezydent i szef Formuły 1.
- Sam Claflin – aktor telewizyjny i filmowy (ur. 1986).
- Karol Jancewicz – polski baron, napoleończyk, powstaniec listopadowy, działacz emigracyjny
SportEdytuj
W mieście funkcjonuje drużyna piłkarska Ipswich Town F.C., założona w 1878 roku i mająca wśród swoich osiągnięć mistrzostwo Anglii w r. 1962, Puchar Anglii w roku 1978 oraz Puchar UEFA w roku 1981.
Żużlowy klub Ipswich Witches czterokrotnie zdobywał tytuł mistrza Wielkiej Brytanii (ostatnio w 1998).
InneEdytuj
W mieście znajduje się stacja kolejowa Ipswich.
Miasta partnerskieEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ KS01 Usual resident population: Census 2001, Key Statistics for urban areas (ang.). Office for National Statistics. [dostęp 2016-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-23)].
- ↑ The Domesday Book online