Irga zwyczajna, irga pospolita (Cotoneaster integerrimus Medik) – gatunek krzewu z rodziny różowatych. Rodzime obszary jego występowania to Azja i Europa[3]. W Polsce występuje w stanie dzikim głównie na południu: Sudety, Karpaty, Wyżyna Małopolska. W wielu krajach, również w Polsce jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Irga zwyczajna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

irga

Gatunek

irga zwyczajna

Nazwa systematyczna
Cotoneaster integerrimus Medik
Gesch. Bot. 85. 1793
Synonimy
  • Cotoneaster integrima Medik

Morfologia edytuj

Pokrój
Silnie rozgałęziony liściasty i dość luźny krzew o wysokości do 1,5 m wysokości.
Liście
Pojedyncze, całobrzegie, jajowatookrągławe, pod spodem białawo kutnerowate. Jesienią przebarwiają się na żółto lub pomarańczowo.
Kwiaty
Drobne, różowawe, zebrane w skąpokwiatowe krótkie grona.
Owoce
Drobne, jabłkowate, niemal kuliste, czerwone lub purpurowoczerwone, wewnątrz mączyste.
Gatunki podobne
Bardzo podobna jest irga kutnerowata występująca w Polsce tylko w Tatrach. Najłatwiej rozróżnić je po tym, że irga kutnerowata ma owłosione działki kielicha i hypancjum.

Biologia i ekologia edytuj

Nanofanerofit. Gatunek ciepłolubny, górski, interglacjalny, odporny na mróz i suszę, niezbyt wymagający. Występuje często w reglach na wapieniu od regla dolnego po kosodrzewinę, zwłaszcza nad potokami. Lubi stanowiska kamieniste, słoneczne o glebach, przepuszczalnych ubogich, lekkich, zasobnych w próchnicę. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych, gatunek charakterystyczny dla związku Berberidion[4]. Kwitnie od maja do lipca.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-02].
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.