Islandia (wyspa)

Islandia (isl. Ísland) – wyspa pochodzenia wulkanicznego na Oceanie Atlantyckim, w całości zajmuje ją państwo Islandia. Islandia kulturowo należy do europejskich krajów nordyckich, więc wyspę zalicza się do Europy.

Islandia

Ísland

Zdjęcie satelitarne
Państwo	Islandia
Akwen	Ocean Atlantycki
Powierzchnia	101 826 km²
Długość linii brzegowej	4970 km
Najwyższy punkt	Hvannadalshnúkur, 2110 m n.p.m.
Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość	387 000 3,8 os./km²
Położenie na mapie Europy Islandia
65°N 18°W
Mapa wyspy

Budowa geologiczna

Mapa tektoniczna Islandii

Wyspa ma powierzchnię 102 tys. km², jest położona na Grzbiecie Śródatlantyckim, a zbudowana jest głównie ze skał trzeciorzędowych i czwartorzędowych, typu bazaltowych.

Charakterystyka

Wyspa Islandia jest w większości wyżynno-górzysta, większość jej powierzchni znajduje się na płaskowyżu, pokrytym skałami lawowymi i tufowymi. Na południu i południowym zachodzie, na obszarach nadbrzeżnych niewielkie obszary nizin. Średnia wysokość ponad poziomem morza waha się pomiędzy 700–1000 m.

Wybrzeża wyspy o charakterze typu riwierowego, opadają stromo ku wybrzeżom.

Wybrzeże

Linia brzegowa Islandii jest dobrze rozwinięta i różnorodna, liczne są zatoki i fiordy, na południu wybrzeża proste. Ma długość 4970 km.

Wulkanizm

Grímsvötn

Obszar wyspy jest aktywny sejsmicznie, znajdują się na niej liczne wulkany, 26 z nich jest czynnych. Najaktywniejsze z wulkanów to Grímsvötn, Hekla, Katla. Najwyższym wulkanem jest Hvannadalshnúkur (2110 m n.p.m.).

Lodowce

Lodowiec Vatnajökull – zdjęcie z kosmosu

Około 12% powierzchni lądu zajmują lodowce, największy z nich jest lodowiec Vatnajökull o powierzchni 7800 km², który jest także największym lodowcem w Europie.

Klimat

Na wyspie znajdują się dwie strefy klimatyczne, południe wyspy znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego, na północy panuje natomiast klimat subpolarny.

Średnie temperatury zimowe wahają się w zakresie od –5 do 0 °C, natomiast temperatury w miesiącach letnich znajdują się w zakresie od 9 do 12 °C w zależności od położenia. Roczna suma opadów mieści się w granicach od 500 do 2000 mm, w mieście Reykjavík wartość ta wynosi 870 mm.

Hydrologia

Rzeka Þjórsá

Spośród rzek najdłuższą jest Þjórsá o długości 230 km. Drugą pod względem długości jest Jökulsá á Fjöllum (206 km), a trzecią Hvitá z Ölfusá (185 km). Największym jeziorem na wyspie jest Þingvallavatn – 82 km².

Flora

Większość powierzchni nie jest porośnięta, sporą część powierzchni zajmują m.in. lodowce i nagie skały, resztę wyspy pokrywa tundra.

Ochrona przyrody

Na wyspie znajduje się 20 rezerwatów i 3 parki narodowe (Þingvellir, Jökulsárgljúfur, Skaftafell).