Iwan Połtaweć-Ostrianycia
Iwan Połtaweć-Ostrianycia, ukr. Іван Полтавець-Остряниця (ur. 14 września?/ 26 września 1890 we wsi Bałakłeja koło Smiły w guberni kijowskiej (według części źródeł we wsi Subotiw w guberni czernihowskiej Imperium Rosyjskiego), zm. 17 stycznia 1957 w Monachium) – ukraiński wojskowy (pułkownik), ataman Wolnego Kozactwa, emigracyjny publicysta i działacz polityczny, przywódca Ukraińskiego Wolnego Kozactwa.
 Iwan Połtaweć-Ostrianycia w roku 1918 | |
 pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1909–1918 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
ŻyciorysEdytuj
Pochodził ze starego rodu Kozaków kubańskich. Ukończył szkołę wojskową w Jelizawetgradzie. Służył w jednym z pułków piechoty Kozaków kubańskich. Brał udział w I wojnie światowej jako oficer armii rosyjskiej. Na początku 1917 rozpoczął szkolenie wojskowe w szkole lotniczej w Piotrogradzie. Zaangażował się wówczas w działalność ukraińskiego ruchu wyzwoleńczego. Miał poglądy monarchistyczne.
Został dokooptowany do składu Ukraińskiego Generalnego Komitetu Wojskowego, powołanego przez Symona Petlurę. Uważał, że nowo tworzona ukraińska armia powinna oprzeć się na nieregularnych oddziałach Wolnego Kozactwa, formowanych samoistnie we wsiach i miastach Ukrainy do obrony przed bandami rabunkowymi i maruderami. Na początku października 1917 r. w Czehryniu uczestniczył w zjeździe przedstawicieli Wolnych Kozaków z całej Ukrainy, na którym wybrano go nakaźnym atamanem Wolnego Kozactwa w składzie Rady Generalnej Wolnego Kozactwa. W połowie października po raz pierwszy spotkał się z atamanem Wolnego Kozactwa gen. Pawłem Skoropadskim, stając się odtąd jednym z jego najbliższych współpracowników. Ponieważ gen. Skoropadski był zajęty sprawami związanymi z dowodzeniem I Korpusem Ukraińskim, faktyczne kierownictwo Wolnego Kozactwa przeszło w ręce Połtawcia-Ostrianyci. Dążył on do rozbudowy oddziałów Wolnych Kozaków. Na początku grudnia 1917 r. wziął udział w przewrocie wojskowym gen. Skoropadskiego. W styczniu 1918 r. na czele niewielkiego oddziału Wolnych Kozaków bronił Białej Cerkwi przed atakiem wojsk bolszewickich. Z rozkazu gen. Skoropadskiego prowadził na Kubaniu rozmowy z miejscowymi przywódcami kozackimi. 29 kwietnia 1918 r. w Kijowie uczestniczył we wszechukraińskim zjeździe, na którym gen. Skoropadski został wybrany hetmanem Ukrainy. W rezultacie na Ukrainie ukształtował się system rządów hetmanatu. Pułkownik Połtaweć-Ostrianycia otrzymał funkcje generalnego pisarza kancelarii hetmana i adiutanta gen. Skoropadskiego.
Po zrzeczeniu się przez gen. Skoropadskiego tytułu hetmana w grudniu 1918 r., wyjechał do Niemiec. Na emigracji pozostał bliskim współpracownikiem gen. Skoropadskiego. 4 września 1920 r. w Berlinie utworzył i stanął na czele Ukraińskiego Narodowego Towarzystwa Kozackiego (UNAKOTO). W kwietniu 1921 r. przeniósł jego siedzibę do Monachium. Nawiązał tam znajomość z Alfredem Rosenbergiem, a także innymi działaczami rodzącego się ruchu nazistowskiego. Utrzymywał też kontakty z emigracyjnymi rosyjskimi kołami monarchistycznymi. W latach 1923-1924 redagował w Monachium organ prasowy UNAKOTO „Ukrajinśkyj Kozak”. W II połowie lat 20. utworzył komórki UNAKOTO na obszarze Wołynia znajdującego się w granicach Polski. Powołał oddziały organizacji w Rumunii, Czechosłowacji, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji, Estonii, Finlandii, Bułgarii i francuskim Maroku.
Po zabiciu w Paryżu Symona Petlury przez sowieckiego agenta 25 kwietnia 1926 r., Połtaweć-Ostrianycia wydał uniwersał do narodu ukraińskiego, w którym ogłosił się legalnym następcą głównego atamana, hetmanem i wodzem całej Ukrainy. Doprowadziło to jednak do kryzysu w UNAKOTO, który w szybkim tempie zaczął tracić działaczy. W tej sytuacji na początku lat 30. przekształcił go w Ukraiński Narodowy Ruch Kozacki (UNAKOR). 23 kwietnia 1935 r. wysłał list do Adolfa Hitlera, proponując podporządkowanie swojej organizacji władzom niemieckim w zamian za uznanie prawa Ukrainy do niezawisłości. Miał też pomysł utworzenia oddziałów Wolnych Kozaków w ramach Wehrmachtu. Po ataku wojsk niemieckich na ZSRR zaproponował Niemcom poparcie w zamian za autonomię dla Ukrainy, ale zostało to odrzucone. Poparł formowanie kozackich oddziałów wojskowych w służbie niemieckiej armii. W 1942 r. całkowicie wycofał się z działalności politycznej.