Izabella Cywińska

polska reżyser teatralna, b. minister kultury i sztuki

Maria Izabella Cywińska-Michałowska[1] (ur. 25 marca 1935 we Lwowie[2][3], zm. 23 grudnia 2023[4]) – polska reżyser teatralna i filmowa, krytyk filmowa; w latach 1970–1973 dyrektor Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, w latach 1973–1989 dyrektor Teatru Nowego w Poznaniu, w latach 1989–1991 minister kultury i sztuki, w latach 2008–2011 dyrektor artystyczna Teatru Ateneum w Warszawie.

Izabella Cywińska
Data i miejsce urodzenia

25 marca 1935
Lwów

Data śmierci

23 grudnia 2023

Minister kultury i sztuki
Okres

od 12 września 1989
do 12 stycznia 1991

Poprzednik

Aleksander Krawczuk

Następca

Marek Rostworowski

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Krzyż Oficerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy”

Życiorys

edytuj

Jej przodkowie ze strony ojca pieczętowali się herbem Puchała[5]. Ukończyła etnografię na Uniwersytecie Warszawskim oraz studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Reżyserowała w teatrach Białegostoku, Warszawy, Nowej Huty[6].

W latach 1970–1973 była dyrektorem Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. W 1973 reaktywowała Teatr Nowy w Poznaniu, którym kierowała do 1989. W 1981 wystawiła w nim sztukę Oskarżony: czerwiec pięćdziesiąt sześć. W konsekwencji była przez kilka miesięcy internowana w okresie stanu wojennego[7] (współautorem scenariusza był Włodzimierz Braniecki[8]). W marcu 2008, po śmierci Gustawa Holoubka, objęła obowiązki dyrektora artystycznego Teatru Ateneum w Warszawie. Funkcję tę pełniła do lipca 2011.

Jako reżyser realizowała spektakle w Teatrze Telewizji (m.in. Wróg ludu Ibsena i Cmentarze Hłaski) oraz produkcje filmowe (serial Boża podszewka w 1997 i 2004, filmy Kochankowie z Marony i Cud purymowy).

Od 12 września 1989 do 12 stycznia 1991 sprawowała urząd ministra kultury i sztuki w gabinecie Tadeusza Mazowieckiego[7]. W 2005 podpisała deklarację poparcia Partii Demokratycznej, była też współautorem programu tego ugrupowania w dziedzinie kultury. Była członkinią komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015[9][10]. Została członkinią Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[11].

Była żoną aktora Janusza Michałowskiego. Napisała wspomnienia pt. Nagłe zastępstwo. Z dziennika pani minister[12]. Opublikowała też pamiętnik pt. Dziewczyna z Kamienia[13].

Została pochowana na cmentarzu Wojskowym na Powązkach[14].

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 780).
  2. Who is who w Polsce. Wyd. III. Zug: Hübners blaues Who is who, 2004, s. 612. ISBN 3-7290-0043-8.
  3. Izabella Cywińska urodziła się we Lwowie, w dokumentach jako miejsce urodzenia wpisano jednak Kamień Puławski (zob. Izabela Cywińska: Dziewczyna z Kamienia. Warszawa: Agora, 2015. ISBN 978-83-268-1394-8. OCLC 911408160.)
  4. Izabella Cywińska nie żyje. polskieradio.pl, 24 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-24)].
  5. Marek Minakowski: Izabella Cywińska. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-08-11].
  6. Izabela Cywińska: Dziewczyna z Kamienia. Warszawa: Agora, 2015. ISBN 978-83-268-1394-8. OCLC 911408160.
  7. a b Izabella Cywińska. wyborcza.pl, 8 września 2009. [dostęp 2010-06-18].
  8. Magdalena Baranowska-Szczepańska. Włodzimierz Braniecki. Kochał sztukę i ludzi. „Głos Wielkopolski”, s. 17, 31 października 2016. 
  9. Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2015-03-15].
  10. Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
  11. Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2021-06-01].
  12. Izabella Cywińska: Nagłe zastępstwo. Z dziennika pani minister. Warszawa: BGW, 1992. ISBN 83-7066-325-7.
  13. Izabella Cywińska: Dziewczyna z Kamienia. Warszawa: Agora, 2015. ISBN 978-83-268-1394-8.
  14. Maciej Nycz: Pogrzeb Izabelli Cywińskiej. „Ona żyła teatrem”. rmf24.pl, 9 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-09].
  15. Izabella Cywińska, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
  16. Warszawa. Wręczono złote medale „Gloria Artis”. e-teatr.pl, 10 września 2005. [dostęp 2011-06-21].
  17. Apdovanotų asmenų duomenų bazė. lrp.lt. [dostęp 2020-10-21]. (lit.).
  18. Mariusz Kurzajczyk: Nie żyje Izabella Cywińska, Honorowa Obywatelka Miasta Kalisza, reżyser, była dyrektor kaliskiego teatru. naszemiasto.pl, 24 grudnia 2023. [dostęp 2024-02-28].
  19. Honorowi i zasłużeni obywatele Miasta Poznania: 2013. poznan.pl. [dostęp 2018-02-15].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj