Izydor Stangenhaus (ur. 16 maja 1875 w Sanoku, zm. 1926) – farmaceuta, aptekarz, wojskowy.

Izydor Stangenhaus
Isidor Stangenhaus
Data i miejsce urodzenia

16 maja 1875
Sanok

Data śmierci

1926

Zawód, zajęcie

aptekarz

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi na wstędze Medalu Waleczności z mieczami Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry)

Życiorys edytuj

Izydor Stangenhaus[1] urodził się 16 maja 1875 w Sanoku[2][3][4]. Pochodził z rodziny żydowskiej, był synem Józefa Stangenhausa (lekarz chirurg w szpitalu powszechnym w Sanoku)[2][5][6][7] i Adeli[8]. Jego rodzeństwem byli: Aleksandra (Eliasza) (ur. 1870[9], lekarz)[4], Emilia (ur. 1873, nauczycielka muzyki we Lwowie)[10][11], Maksymilian (ur. 1885[8], inżynier, wojskowy)[12][13][14][15][16][17].

Uczył się w C. K. Gimnazjum w Sanoku, gdzie w 1893 ukończył VI klasę[18]. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim[19]. Będąc farmaceutą uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z początku 1896 został uznany przynależnym do gminy Sanok[3]. Był członkiem Galicyjskiego Towarzystwa Farmaceutycznego „Unitas”[20].

Po ukończeniu jednorocznej służby w C. K. Armii został mianowany akcesistą medykamentowym w rezerwie służby aptekarskiej i przydzielony do apteki szpitala garnizonowego nr 3 w Przemyślu (dotychczas był w oddziale sanitarnym nr 1)[21][22]. W kolejnych latach do 1906 pozostawał w rezerwie armii[23][24][25][26][27][28][29]. Został przeniesiony do C. K. Obrony Krajowej, zweryfikowany w stopniu akcesisty medykamentowego z dniem 1 listopada 1899 i od końca grudnia 1906 był przydzielony do 18 pułku piechoty w Przemyślu[30][31][32][33][34][35][36][37]. Na początku stycznia 1913 ogłoszono jego zwolnienie z 18 pułku piechoty[38].

Podczas I wojny światowej w grudniu 1914 jako akcesista otrzymał od wyższego komanda armii pochwalne uznanie za wyśmienitą służbę[39][40][41]. W maju 1915 został mianowany oficjałem medykamentowym w rezerwie obrony krajowej z dniem 1 maja 1915[42]. W 1915 był na liście jeńców wojennych w Przemyślu[43][44].

Zmarł w 1926[4]. Był żonaty z Helene z domu Fleischer (1882-1972)[4]. Jego dziećmi byli synowie-bliźniacy Joseph (1909-1982) i Ernst (1909-2002) oraz córka Lotte (1908-1989)[4]. Wszyscy żyli w Brazylii[4].

Odznaczenia edytuj

austro-węgierskie

Przypisy edytuj

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii i C. K. Obrony Krajowej był określany w języku niemieckim jako „Isidor Stangenhaus”.
  2. a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1887/1888 (zespół 7, sygn. 6). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 124.
  3. a b Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 457 (poz. 64).
  4. a b c d e f Isidor Stangenhaus. geni.com, 2015-08-05. [dostęp 2020-05-20].
  5. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 452, 572.
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 468, 599.
  7. Bronisław Filipczak, Wojciech Sołtys. Ze wspomnień (napisał Wojciech Sołtys). „Rocznik Sanocki”. Tom I, s. 217, 1963. Wydawnictwo Literackie. 
  8. a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1898/1899 (zespół 7, sygn. 24). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 360.
  9. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1887/1888 (zespół 7, sygn. 6). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 336.
  10. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 483 (poz. 401).
  11. Alfred Plohn: Muzyka we Lwowie a Żydzi. demusica.edu.pl. s. 22. [dostęp 2020-05-20].
  12. XVI. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1897. Sanok: Fundusz Naukowy, 1897, s. 34.
  13. XVII. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898. Sanok: Fundusz Naukowy, 1898, s. 37.
  14. 18. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1899, s. 41.
  15. Absolwent oddziałów równorzędnych C. K. IV Gimnazjum we Lwowie z 1903. Sprawozdanie Dyrektora C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1903. Lwów: 1903, s. 96.
  16. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 462 (poz. 26).
  17. Vermisste Heeresangehörige. „Neues Wiener Journal”. Nr 7532, s. 7, 14 października 1914. (niem.). 
  18. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1893. Sanok: Fundusz Naukowy, 1893, s. 47.
  19. Mariusz Kulczykowski: Żydzi-studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego w dobie autonomicznej Galicji (1867-1918). Kraków: Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1995, s. 188, 417.
  20. Spis członkow. W: Sprawozdanie administracyjno-kasowe Galicyjskiego Towarzystwa Farmaceutycznego „Unitas” w Krakowie za rok 1901. Kraków: 1902, s. 10.
  21. Personal- und Geschäftsnachrichten. „Pharmaceutische Post”. Nr 47, s. 656, 19 listopada 1899. (niem.). 
  22. Kronika. Z armji. „Kurjer Lwowski”. Nr 319, s. 3, 17 listopada 1899. 
  23. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 1144.
  24. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 1144.
  25. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 1177.
  26. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 1173.
  27. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 1176.
  28. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 1186.
  29. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 1205.
  30. Personal- und Geschäftsnachrichten. „Pharmaceutische Post”. Nr 52, s. 850, 30 grudnia 1906. (niem.). 
  31. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1907. Wiedeń: 1907, s. 439.
  32. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1908. Wiedeń: 1908, s. 470.
  33. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1909. Wiedeń: 1909, s. 504.
  34. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1910. Wiedeń: 1910, s. 505.
  35. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1911. Wiedeń: 1911, s. 518.
  36. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1912. Wiedeń: 1912, s. 524.
  37. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1913. Wiedeń: 1913, s. 513.
  38. Personal- und Geschäftsnachrichten. „Pharmaceutische Presse”. Nr 2, s. 13, 11 stycznia 1913. (niem.). 
  39. Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 289, s. 3, 8 grudnia 1914. (niem.). 
  40. Die belobende Anerkennung. „Österreichische Zeitschrift für Pharmacie”. Nr 50, s. 512, 12 grudnia 1914. (niem.). 
  41. Ehrentafel. Ausgezeichnet. „Pharmaceutische Presse”. Nr 1, s. 1, 2 stycznia 1915. (niem.). 
  42. Militärfragen unseres Standes: Nachtrag zum Maiavancement. „Pharmaceutische Presse”. Nr 21, s. 125, 22 maja 1915. (niem.). 
  43. Kriegsgefangen. „Österreichische Zeitschrift für Pharmaci”. Nr 48, s. 399, 27 listopada 1915. (niem.). 
  44. In Przemysl Kriegsgefangene, zusammengestellt nach den vom russischen Roten Kreuze eingelangten Gefangenenlisten. P3 (Nr. P3/1915). digi.landesbibliothek.at. [dostęp 2020-05-20]. (niem.).
  45. Personal- und Geschäftsnachrichten. „Pharmaceutische Presse”. Nr 33, s. 249, 17 sierpnia 1918. (niem.). 
  46. Personal- und Geschäftsnachrichten. „Pharmaceutische Post”. Nr 70, s. 564, 31 sierpnia 1918. (niem.).