Józef Abratowski
Józef Władysław Abratowski (ur. 11 stycznia 1891 w Korczynie, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – kapitan administracji Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[1].
| |
 kapitan administracji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
11 stycznia 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1915–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Pułk Piechoty OK Nr 18 |
| Stanowiska |
kierownik referatu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Syn Jana i Bronisławy z Gonetów. Absolwent I Gimnazjum w Przemyślu (zdał maturę w 1908)[2], Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (magister prawa). Ukończył również roczny kurs w Akademii Handlowej w Krakowie. Powołany do armii austriackiej (sierpień 1915), wcielony do Pułku Piechoty Obrony Krajowej Nr 18. Walczył na froncie wschodnim i południowym (Alpy Austriackie) w I wojnie światowej. Został ciężko ranny w lipcu 1917[2]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1917. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Strzelców Nr 18[3].
12 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. W składzie 17 pułku piechoty uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 29 grudnia 1919 awansował do stopnia porucznika[4].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku, w 17 pp[5]. W 1923 był w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 616. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. Na stopnień kapitana został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 25. lokatą w korpusie oficerów piechoty.
W 1927 został przeniesiony służbowo z 17 pp do Powiatowej Komendy Uzupełnień Sanok. W sierpniu tego roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przydziałem do PKU Rzeszów na stanowisko kierownika II referatu poborowego[6][7]. Od 1 września 1938, po reorganizacji służby uzupełnień, pełnił służbę w Komendzie Rejonu Uzupełnień Rzeszów na stanowisku kierownika I referatu ewidencji[8].
Po agresji ZSRR na Polskę znalazł się w niewoli sowieckiej. Według wspomnień córki, Teresy Abratowskiej (emerytowanej nauczycielki Zespołu Szkół Kształcenia Ponadgimnazjalnego w Chojnicach), w listopadzie 1939 roku jej ojciec znalazł się w transporcie jeńców do Kozielska. Do Polski dotarły od niego dwie wiadomości – do brata jego żony i do rodziny mieszkającej koło Krosna[9]. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 022/2 z 9.04.1940[10][11]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[12][11]. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943. W Archiwum Robla, w pakiecie 0456-01, 03, Józef Abratowski jest wymieniony w dwóch odręcznych listach. Krewni do 1990 lub 1991 poszukiwali informacji o Abratowskim przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie[11].
Po ekshumacji został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu[1].
Był mężem Heleny z Patków. Mieli dwie córki: Lidię i Teresę[1].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Srebrny Krzyż Zasługi[8]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej (pośmiertnie, 1 stycznia 1986)
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
Upamiętnienie edytuj
- „Dąb Pamięci” przy ul. Południowej 1 w Łasku (certyfikat nr 000592/000833/WE/2009) – posadzony w 2009 roku przez Starostwo Powiatowe w Łasku w ramach programu „Katyń... ocalić od zapomnienia” Stowarzyszenia „Parafiada” im. św. Józefa Kalasancjusza[13].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Snitko-Rzeszut (red.) 2000 ↓, s. 1 (PDF – 81).
- ↑ a b Materiały do epitafiów katyńskich. Pro Memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, Tom 4, Rok XXXIX, 1994, s. 296.
- ↑ Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918, Wiedeń 1918, s. 285.
- ↑ Materiały do epitafiów katyńskich. Pro Memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, T. 4, Rok XXXIX, 1994.
- ↑ a b Rocznik Oficerski, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 173, 427.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 6 sierpnia 1927 roku, s. 234.
- ↑ Rocznik Oficerski, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 137, 215.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 298.
- ↑ Maria Eichler: Wciąż czekali, wysyłali listy. [w:] Portal „Gazety Pomorskiej”. pomorska.pl > Wiadomości > Chojnice [on-line]. Polska Press Sp. z o.o, 2008-04-15. [dostęp 2016-06-15].
- ↑ BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-06-25].
- ↑ a b c УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 138.
- ↑ Рогинский (przew. kol. red.), Еремина (red.) 2015 ↓, s. 138 (PDF – 72).
- ↑ ABRATOWSKI Józef, major, syn Jana. [w:] Strona programu „Katyń... ocalić od zapomnienia”. katyn-pamietam.pl > Bohaterowie > ABRATOWSKI Józef [on-line]. Stowarzyszenie „Parafiada” im. św. Józefa Kalasancjusza, 2009. [dostęp 2018-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-17)].
Bibliografia edytuj
- Janina Snitko-Rzeszut (red.), Marek Tarczyński (kier. opr.), Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Cz. 1: (Antoni Abramowicz – Józef Kucharski). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2000, s. 1 (PDF – 81). ISBN 83-905590-7-2. [dostęp 2016-06-15]. Przedmiotowy biogram także w: Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Józef Władysław ABRATOWSKI s. Jana. [w:] Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej. ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl > A [on-line]. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. s. 1. [dostęp 2018-11-04].
- А.Б. Рогинский (przew. kol. red.), Лариса Еремина (red.): Убиты в Катыни. Книга памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Wyd. I. Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015, s. 138 (PDF – 72). ISBN 978-5-78700-123-5. [dostęp 2016-06-16]. (ros.).
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1991. , ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, , ISBN 978-5-78700-123-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
