Józef Lemański h. Bukowczyk
Józef Lemański h. Bukowczyk (ur. 27 marca 1741 w Buku, zm. 5 września 1824 w Warszawie) – kapitan sztabowy w IX Regimencie Pieszym Wojsk Koronnych, nobilitowany przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1790 roku.
| kapitan | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
pisarz w magazynie solnym |
| Józef Gabriel | |
 Bukowczyk | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Walenty Lemański |
| Matka |
Regina z d. Szubert |
| Żona |
Magdalena z Zalwskich |
| Dzieci |
Józefa |
| Rodzeństwo |
Paweł Lemański |
Biografia edytuj
Był pierworodnym synem (trzecim dzieckiem w rodzinie) Walentego Lemańskiego i Reginy z Szubertów[1]. Nauki pobierał w Poznaniu, a następnie poświęcił się karierze wojskowej. Od 21 listopada 1768 roku służył w Regimencie Dragonów Fundacji Raczyńskich, który w 1779 roku – już pod dowództwem generała majora Filipa Nereusza Raczyńskiego – przeformowano na IX Regiment Piechoty Wojsk Koronnych. Józef Lemański był początkowo kadetem i podoficerem. 14 czerwca 1776 został chorążym, 14 maja 1779 awansowany na porucznika, a 1 maja 1790 roku mianowany kapitanem (sztabskapitanem)[2].
W trakcie obrad Sejmu Czteroletniego, 9 grudnia 1790 roku kapitan Józef Lemański, od lat dwudziestu pięciu w namienionym Regimencie zostaiący, uzyskał nobilitację dla siebie i potomstwa oboiey płci, które w małżeństwie spłodził i spłodzić może. Dyplom z herbem Bukowczyk wydano mu 29 marca 1794 roku[3][4] .
Kapitan Józef Lemański brał udział w insurekcji warszawskiej[5]. Krótko potem wystąpił z Regimentu[6][7]. Miał już 53 lata. W 1807 roku objął rządową posadę pisarza w magazynie solnym w Radwankowie w powiecie garwolińskim[8]. Po kilkunastu latach pracy, z uwagi na długoletnią służbę w zawodzie woyskowym i cywilnym, została mu przyznana emerytura. Decyzję wydano 6 kwietnia 1824 roku. Miał otrzymywać 1 125 złotych rocznie. Zmarł w Warszawie 5 września 1824 roku.
Rodzina edytuj
Żoną Józefa Lemańskiego została Magdalena, córka Jana Zalewskiego i Marianny z Krasuskich. Pobrali się 2 grudnia 1784 roku w parafii Wiskitki. Mieli pięcioro dzieci. Najstarszą Józefę Teresę Elżbietę urodzoną w 1785 roku i jej trzy kolejne siostry: Antoninę Elżbietę (*29-10-1786, Skierniewice), Kunegundę (*2-03-1788, Skierniewice) i Katarzynę (*16-04-1789, Łowicz). Najmłodszy syn Franciszek Józef urodził się 6 października 1791 roku we wsi Poświętne w parafii Wiskitki. Zmarł mając 2 miesiące (22-12-1791, Poświętne). Magdalena z Zalewskich Lemańska przez kilka lat po śmierci męża utrzymała się z emerytury przyznanej ze względu na 42-lelnią służbę jey męża. Otrzymywała 1 500 zł rocznie. Zmarła 7 września 1832 roku w Warszawie[9][10].
Młodszym bratem Józefa był Paweł Lemański (ur. 1744 w Buku, zm. 1798 w Warszawie) - urzędnik na dworze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego[1], określany pisarzem, a niekiedy generalnym inspektorem królewskich magazynów solnych na warszawskim Solcu[9].
Upamiętnienie edytuj
Nazajutrz po śmierci Józefa Lemańskiego w prasie warszawskiej ukazało się wspomnienie. Po wzmiance o pochodzeniu zmarłego, opisie jego służby i zasług, czytamy: Równie zacny urzędnik jak dobry żołnierz [...] był wzorem poświęcenia się i cnót obywatelskich. Obdarzany duszą tkliwą i rzadkim dowcipem, łączył on gruntowne serca przymioty, które zdolne były uprzyjemnić życie i jego, i tych co go otaczali. Nieutulona w żalu rodzina traci w nim swoją ozdobę i zaszczyt, Kraj wiernego sługę i obywatela, Dzieci czułego ojca i opiekuna, przyjaciele skarb i dobro nieocenione[11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Seweryn hr. Uruski, Rodzina: Herbarz Szlachty Polskiej,. Warszawa 1911, t. 8, s. 328-329
- ↑ M. Machynia, C. Srzednicki, Oficerowie wojska koronnego 1777-1794: spisy. Cz. 3, Piechota, Kraków 1998, s. 164.
- ↑ Archiwum Główne Akt Dawnych, Metryka Koronna, Księgi Spraw Publicznych (Księgi Kanclerskie), sygn. 107, s. 33-36. na stronie: AGAD. [dostęp 2022-08-19]. (pol.).
- ↑ A. Boniecki, Herbarz polski, t. 14, Warszawa-Kraków 1911, s. 75-76.
- ↑ B. Gembarzewski, Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831, Warszawa 1925, s. 29.
- ↑ Akty powstania Kościuszki, red. Sz. Askenazy i W. Dzwonkowski, T 3, Wrocław 1955. s. 136.
- ↑ K. Bauer, Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego, Warszawa 1981, s. 139.
- ↑ Nowy Kalendarzyk Polityczny na Rok 1822j. Warszawa 1822, s. 230.]. [dostęp 2020-06-18]. (pol.).
- ↑ a b M. Formanowicz, Lemańscy herbu Bukowczyk: z Buku na salony arystokracji europejskiej. Środa Wlkp. 2019, s. 28]. [dostęp 2020-06-18]. (pol.).
- ↑ „Dziennik Powszechny”,. Warszawa, 1863 (3 VI), Nr 124, s. 506.. [dostęp 2019-05-07]. (pol.).
- ↑ „Kurjer Warszawski”,. Warszawa, 1824.09.06, nr 213, s. 511. [dostęp 2019-05-07]. (pol.).