Józef Mrozowicki (1747–1828)

Michał Wincenty Kazimierz Józef Mrozowicki (ur. 8 lutego 1747 w Sokołówce, zm. 13 kwietnia 1828 w Piadykach) – pułkownik JKM, konfederat barski, członek Stanów Galicyjskich, elektor w 1764.

Józef Mrozowicki
Herb
Prus III
pułkownik JKM
Rodzina

Mrozowiccy herbu Prus III

Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1747
Sokołowka

Data i miejsce śmierci

13 kwietnia 1828
Piadyki

Ojciec

Adam Mrozowicki

Matka

Ewa Franciszka Puzynianka herbu Oginiec

Żona

Barbara ks. Radziwiłłówna herbu Trąby, Tekla Dunin Borkowska herbu Łabędź, Ewa Tyszkowska herbu Gozdawa

Rodzeństwo

Mikołaj Sabba, Barbara Aniela, Tadeusz, Anastazja Julianna Katarzyna, Róża, Klara Marianna, Franciszka Maria, Zofia Helena Klara, Ignacy, Elżbieta Katarzyna Urszula, Stanisław, Wiktoria

Odznaczenia
Order Św. Stanisława

Życiorys edytuj

Był synem Adama, starosty stęgwilskiego i regimentarza wojsk koronnych oraz Ewy Franciszki z Puzynów herbu Oginiec, pisarzówny wielkiej litewskiej. Urodził się 8 lutego 1739 roku w Sokołówce i został ochrzczony z imionami Michał Wincenty Kazimierz Józef w tamtejszej parafii[1], ale posługiwał się wyłącznie imieniem Józef.

W wieku 17 lat podpisał 6 września 1764 roku na Woli, razem z ojcem i starszym bratem Mikołajem Sabbą, z województwem ruskim suffragia, jako elektor ziemi lwowskiej[2][3]. Jako jeden z pierwszych, razem z ojcem Adamem i starszym bratem Mikołajem Sabbą 29 lutego 1768 roku przystąpił do Konfederacji barskiej i odbył z nimi całą kampanię w Barze, na terenie Turcji i województwa bracławskiego[4]. Po I rozbiorze Polski nadal służył w wojsku koronnym, uzyskując stopień pułkownika JKM, ciesząc się w wojsku znacznym autorytetem. Dedykowano jemu zbiór lekkich wierszyków: „Złe i Dobre, wierszem opisane, bo zbierana drużyna: o wojnie, miłości i o przypadkach, które w czasiech i okoliczności wypadały”, wydany w Przemyślu b. r. (po 9 maja 1786)[5]. Odznaczony został Orderem Św. Stanisława.

Był osobą bardzo dobrze wykształconą, władał wieloma językami, między innymi tureckim i włoskim, stąd kasztelanowa kamieńska Katarzyna Kossakowska, proponowała jego włączyć do planowanej w 1789 roku misji dyplomatycznej do Turcji nowo powołanego posła nadzwyczajnego Franciszka Piotra Potockiego[6].

W 1782 roku, razem z braćmi Mikołajem Sabbą, Ignacym i Stanisławem, legitymował się w Lwowskim sądzie ziemskim oraz został członkiem Stanów Galicyjskich[7].

W ostatnich latach swego życia osiadł w Piadykach na Pokuciu[8], gdzie wiódł spokojne życie u boku swej trzeciej żony. Łożył znaczne środki na cele charytatywne, m.in. na utworzony w Wiedniu w 1815 roku „Nowy Fundusz dla Ces. Austr. Inwalidów”[9].

Zmarł 13 kwietnia 1828 roku w Piadykach, nie pozostawiając testamentu, co przedłużyło postępowanie spadkowe do lat 80. XIX wieku[10].

Mrozowicki żenił się trzykrotnie, pierwszą jego żoną, poślubioną ok. 1775 roku była księżniczka Barbara Radziwiłłówna[11], córka Albrychta, z gałęzi berdyczowskiej, marszałka Trybunału Litewskiego i Anny Kunegundy Chaleckiej (1723–1765[12]) herbu Abdank odm., starościanki rzeczyckiej, urodzona 4 grudnia 1755 roku, z którą się rozwiódł, a Barbara poślubiła kuzyna Mrozowickiego, Michała Puzynę, starościca upickiego. Drugą jego żoną poślubioną za indultem w 1782 roku w Janowie Trembowelskim była wdowa po Stanisławie Worcellu herbu Dąb, kasztelanie halickim, Tekla z Dunin Borkowskich herbu Łabędź[13], córka Jerzego, kasztelana gostyńskiego i jego drugiej żony Scholastyki Olszewskiej herbu Nieczuja[14][15], 1-o v. za Stanisławem Worcellem, kasztelanem halickim[16]. Trzecią jego żoną, którą poślubił 25 kwietnia 1790 roku w Kołomyi była Ewa z Tyszkowskich herbu Gozdawa[10], córka Józefa, podstolego wendeńskiego i Barbary Dobrzańskiej herbu Sas, cześnikówny latyczowskiej[17], urodzona w 1748 roku, która była zamężna 1v. od 1760 roku, w dwunastym roku życia, za Ambrożym Twarowskim herbu Pilawa, cześnikiem drohickim i latyczowskim[18][19], a od ok. 1774 roku była zamężna 2v. za Stefanem Oczosalskim herbu Paprzyca, cześnikiem kołomyjskim[20][21].

Wywód przodków edytuj

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
Jerzy Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Raszowska
 
 
 
 
 
 
 
Jan Franciszek Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Łukasz Oleśnicki
 
 
 
 
 
 
 
Jadwiga Oleśnicka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna Podfilipska
 
 
 
 
 
 
 
Adam Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan Telefus
 
 
 
 
 
 
 
Piotr Felicjan Telefus
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
N Wilkowska
 
 
 
 
 
 
 
Klara Telefus
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jakub Bydłowski
 
 
 
 
 
 
 
Teresa Bydłowska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
N Dymidecka
 
 
 
 
 
 
 
Józef Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hieronim Puzyna
 
 
 
 
 
 
 
Andrzej Kazimierz Puzyna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Estera Skrobowiczówna
 
 
 
 
 
 
 
Michał Puzyna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Stefan Chrząstowski
 
 
 
 
 
 
 
Eufrozyna Chrząstowska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Konstancja Średzińska
 
 
 
 
 
 
 
Ewa Franciszka Puzyna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bogusław Potocki
 
 
 
 
 
 
 
Andrzej Jerzy Potocki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Helena Teofila Męcińska
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Potocka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zbigniew Suchodolski
 
 
 
 
 
 
 
Bogumiła Elżbieta Suchodolska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Dunin-Borkowska
 
 
 
 
 
 

Przypisy edytuj

  1. Księgi metrykalne parafii wyznania rzymskokatolickiego z archidiecezji lwowskiej, 1604-1945, parafia Sokołówka. [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych, Inwentarz zespołu: PL, 1 301, sygn. 1912.
  2. Volumina Legum / wyd. J. Ohryzko. T. VII. Petersburg – Kraków, 1859-1860, s. 119.
  3. Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza r. 1648, Jana III r. 1674, Augusta II r. 1697 i Stanisława Augusta r. 1764, s. 233.
  4. Wacław Szczygielski, Mrozowicki Adam h. Prus III, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXII, s. 206-208, 1977.
  5. Radosław Grześkowiak, Amor curiosus. Studia o osobliwych tematach dawnej poezji erotycznej, Warszawa 2013, s. 11-46.
  6. Hacer Topaktaş, Dersaadet’te Son Leh Elçisi: Franciszek Piotr Potocki’nin Elçiliği Ekseninde Osmanlı - Leh Diplomatik İlişkileri ve Uluslararası Boyutu (1788-1793), Ankara, s. 89, 2012.
  7. Poczet szlachty Galicyjskiej i Bukowińskiej, Lwów 1857, s. 172.
  8. Krzysztof Ślusarek, Drobna szlachta w Galicji 1772-1848, Kraków 1994.
  9. Gazeta Lwowska, nr 40/1815, 19 maja 1815.
  10. a b Gazeta Lwowska, nr 172/1883, 30 lipca 1883.
  11. Bohdan Hipolit Jaxa Małachowski, Kronika Jaxów Małachowskich herbu GRYF, Kraków 1928 [dostęp 2020-08-07].
  12. Radziwiłłowie. mariusz.eu.pn. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-07)]..
  13. http://www.sejm-wielki.pl/b/2.57.239 [dostęp: 2018-12-11]
  14. Mieczysław Dunin-Wąsowicz, Metryki, parafia Janów Trembowelski, od 1698 do 1783, [w:] „Miesięcznik Heraldyczny” r. II, nr 10, Lwów, s. 148, październik 1909.
  15. Teodor Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, rocznik 27, Poznań 1904.
  16. Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Cz. 1. T. 2. Warszawa : Warszawskie Towarzystwo Akcyjne S. Orgelbranda S[yn]ów), 1900, s. 38.
  17. Księga ślubów Parafii w Kołomyi za rok 1790, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych, sygn. 564, mikr. nr A74360.
  18. http://www.antoniego26.pl/genealogia/twarowski.htm [dostęp 2018-11-24]
  19. Nie wzmiankowany jako cześnik latyczowski w «Urzędnicy dawnej rzeczypospolitej XIV–XVIII wieku: spisy». T. 3: Ziemie ruskie. Zeszyt 3: Urzędnicy Podolscy XIV–XVIII wieku: spisy / Opracowali: Eugeniusz Janas, Witold Kłaczewski, Janusz Kurtyka, Anna Sochacka; Pod redakcja Antoniego Gąsiorowskiego. Kόrnik: Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kόrnicka; Instytut historii, 1998.
  20. http://www.antoniego26.pl/genealogia/oczosalski.htm [dostęp 2018-11-24]
  21. Franciszek Karpiński, Korespondencja Franciszka Karpińskiego z lat 1763-1825, Wrocław 1958, s. 119-120.