Józef Neumann
Józef Neumann (ur. 25 stycznia 1857, zm. 30 grudnia 1932 we Lwowie) – polski drukarz, prezydent Lwowa, poseł do Sejmu Krajowego.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 stycznia 1857 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 grudnia 1932 |
| poseł do Sejmu Krajowego Galicji | |
| Okres |
od 1913 |
| Prezydent Lwowa | |
| Okres |
od 1911 |
| Poprzednik | |
| Odznaczenia | |
     
| |
.JPG)
Życiorys edytuj
Urodził się[a] jako syn radcy skarbowego Józefa oraz Krystyny z Mochnackich[1]. Po ukończeniu szkół zawodowo zajął się drukarstwem[1]. W latach 80. przeniósł się do Lwowa, gdzie podął pracę w istniejącej od 1770 drukarni Piller & Ska (pierwotnie należącej do Kornela Pillera, właściciela największego zakładu drukarskiego we Lwowie). Po poślubieniu jego córki został zarządcą przedsiębiorstwa, współwłaścicielem[1] lub właścicielem większej części całego zakładu. Był przewodniczącym gremium właścicieli drukarń we Lwowie[1]. Ponadto przed 1907 został prezesem Lwowskiego Towarzystwa Właścicieli Realności[2]. Był założycielem i prezesem „Sokoła” IV[1]. Utworzył bursę Dekerta dla młodzieży rękodzieniczej[1]. Był wiceprezesem Towarzystwa Prawnej Ochrony Podatników. Należał do wielu instytucji i stowarzyszeń[1].
Od 1899 był radnym miejskim we Lwowie[1]. W 1907 został wybrany II wiceprezydentem Lwowa[3], pełnię tę funkcję przez dwa lata[1]. W czerwcu 1911 wybrany prezydentem miasta, zastępując na stanowisku ustępującego Stanisława Ciuchcińskiego[1]. Z niewielkimi przerwami (1915-1918) pełnił urząd do 31 sierpnia 1927. W 1913 został posłem do Sejmu Krajowego (w miejsce zmarłego S. Ciuchcińskiego).
Podczas I wojny światowej w 1914 jako przedstawiciel mieszczan lwowskich był członkiem sekcji wschodniej Naczelnego Komitetu Narodowego[4]. Po inwazji rosyjskiej 20 czerwca 1915 został przymusowo wywieziony przez władze rosyjskie do Kijowa w grupie zakładników[5]. Był wiceprezydentem krajowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża. W lutym 1918 został jednym ze stu członków Tymczasowej Rady Miejskiej we Lwowie[6]. Został członkiem powołanego 23 listopada 1918 Tymczasowego Komitetu Rządzącego we Lwowie[7]. Członek Komitetu Obywatelskiego i Polskiego Komitetu Narodowego we Lwowie w listopadzie 1918 roku[8]. Brał czynny udział w walkach o Lwów w 1918 roku. Był prezesem Miejskiej Kasy Oszczędności. Został członkiem komitetu pierwszej ogólnopolskiej Wystawy Budowlanej we Lwowie organizowanej we wrześniu 1926 podczas Targów Wschodnich[9].
Zmarł po długiej chorobie. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Jego żoną była Kazimiera, córka Kornela Pillera (do 1934 była przewodniczącą Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie[10]), z którą miał pięcioro dzieci: synów Józefa i Adama oraz trzy córki, Kazimierę po mężu Schirmer i dwie pozostałe – jedna po mężu Weiss, a druga Harasimowicz.
W maju 1937 Rada Miasta Lwowa przemianowana dotychczasową ulicę Cłową na Józefa Neumanna[11] (obecnie pod nazwą Mytna płoszcza)[12].
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[13]
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie (1922)[14]
- Złoty Krzyż Zasługi (1 września 1930)[15]
- Krzyż Obrony Lwowa
- Odznaka pamiątkowa „Orlęta”
- Odznaka oficerska Czerwonego Krzyża z dekoracją wojenną (1917)[16]
Uwagi edytuj
- ↑ W wydaniu „Nowości Illustrowanych” z 1907 podano miejsce urodzenia w Sanoku, natomiast w wydaniu „Gazety Lwowskiej” podano miejsce urodzenia we Lwowie.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Zmiany w prezydyum miast Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 24, s. 2, 17 czerwca 1911.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 883.
- ↑ II. Wiceprezydent miasta Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 27, s. 9, 6 lipca 1907.
- ↑ Konstanty Srokowski, N.K.N. Zarys historii Naczelnego Komitetu Narodowego, Kraków 1923, s. 146.
- ↑ Wspomnienia b. zakładników rosyjskich. „Nowości Illustrowane”. Nr 27, s. 5, 4 lipca 1925.
- ↑ Tymczasowa Rada Miejska we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 31 z 7 lutego 1918.
- ↑ Agnieszka Biedrzycka: Kalendarium Lwowa 1918–1939. Kraków: 2012, s. 1-2. ISBN 97883-242-1542-3.
- ↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918-1919, t. I, Warszawa 2010, s. 34.
- ↑ Kronika. Pierwsza ogólnopolska wystawa budowlana we Lwowie. „Architektura i Budownictwo”, s. 34, Zeszyt 5 z czerwca 1926.
- ↑ Stanisław Nicieja: Dzieje budowy i unicestwienie cmentarza Obrońców Lwowa. [dostęp 2015-04-13].
- ↑ Ulica prez. Neumanna. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 117 z 29 maja 1937.
- ↑ Nazwy ulic Lwowa. lwow.com.pl. [dostęp 2015-11-07].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.
- ↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 6285/22 G.M.I. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 11, s. 348)
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 206, poz. 291 „za zasługi na polu organizacji i rozwoju Targów Wschodnich we Lwowie”
- ↑ Kronika. Odznaczenia Czerwonego Krzyża. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 13 z 18 stycznia 1917.
Bibliografia edytuj
- II. Wiceprezydent miasta Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 27, s. 9-10, 6 lipca 1907.
- Nowi instruktorowie Kółek rolniczych. „Nowości Illustrowane”. 36, s. 7, 3 września 1910.
- Ś. p. Józef Neumann. „Gazeta Lwowska”. Nr 310, s. 2, 1 stycznia 1933.
Linki zewnętrzne edytuj
- Józef Neumann – publikacje w bibliotece Polona