Józef Pius Dziekoński

polski architekt

Józef Pius Dziekoński (ur. 5 maja 1844 w Płocku, zm. 4 lutego 1927 w Warszawie)[1]polski architekt i konserwator zabytków, przedstawiciel historyzmu.

Józef Pius Dziekoński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1844
Płock

Data i miejsce śmierci

4 lutego 1927
Warszawa

Zawód, zajęcie

architekt

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Kawaler Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego
Kościół pw. św. Walentego i św. Trójcy w Latowiczu
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku Mazowieckim
Kościół pw. św. Rodziny w Przedczu
Kościół w Ptkanowie
Bazylika Katedralna Opieki NMP w Radomiu
Grób Józefa Piusa Dziekońskiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

edytuj

Po ukończeniu szkoły realnej w Warszawie w 1860 wstąpił do Szkoły Sztuk Pięknych. Następnie w 1866 wstąpił do Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, gdzie w 1871 uzyskał stopień architekta artysty klasy III[1]. Wyspecjalizował się głównie w architekturze sakralnej. Był przedstawicielem i prekursorem nurtu zw. stylem wiślano-bałtyckim. Współzałożyciel Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, od 1893 był współpracownikiem Komisji do Badań Historii Sztuki w Polsce. W tym samym roku mianowany został architektem diecezji warszawskiej[1]. W 1902 otrzymał tytuł akademika.

Wykładowca historii architektury średniowiecza i odrodzenia w ramach Kursów Politechnicznych (1906-1907) na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. W latach 1906–1914 był także członkiem TKN[2]. Pierwszy dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej[1].

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 25, rząd 2, grób 28)[3].

Uczniowie

edytuj

Jego uczniami byli: Czesław Domaniewski, J. Heppen, Józef Holewiński, P. Hoser, A. Krępski, Hugo Kuder, Z. Lewiński, Lewandowski, Franciszek Lilpop, H. Luft, Zdzisław Mączeński, Feliks Michalski, Aleksander Nieniewski, Ludwik Panczakiewicz, Rakiewicz, Rycerski, Szanior, Wiśniewski, Żychiewicz.

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Był odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[4] oraz Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego[1]. W 1919 został doktorem honoris causa Politechniki Lwowskiej.

Projekty

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Budynki projektu Józefa Piusa Dziekońskiego.

Zaprojektował m.in.:

Publikacje

edytuj
  • Monografia kościoła parafialnego w Będkowie[7] Kraków-Petersburg 1893 s.8 + 6 tablic
  • Kościół parafialny św. Floriana na Pradze pod Warszawą Architekt, 1900, nr 1[8]

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Śmierć architekta Józefa Piusa Dziekońskiego [online], e-kartka z Warszawy [dostęp 2020-07-16] (pol.).
  2. Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
  3. Cmentarz Stare Powązki: ANTONI DZIEKOŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-05-28].
  4. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 17.
  5. Zofia Podgórska-Klawe: Szpitale warszawskie 1388–1945. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 219.
  6. Piotr Paszkiewicz: Pod berłem Romanowów. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815–1915. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1991, s. 107. ISBN 83-900047-7-1.
  7. Józef Pius Dziekoński, Monografia kościoła parafialnego w Będkowie, wyd. 1893 [online], polona.pl [dostęp 2018-05-19].
  8. Architekt. 1900 nr 1 [online] [dostęp 2018-09-14].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj