Józef Szmidt

polski lekkoatleta, dwukrotny mistrz olimpijski

Józef Szmidt (ur. jako Josef Schmidt 28 marca 1935 w Miechowicach, zm. 28/29 lipca 2024 w Zagoździe koło Drawska Pomorskiego[1]) – polski lekkoatleta niemieckiego pochodzenia, wielokrotny reprezentant Polski, trójskoczek, dwukrotny mistrz olimpijski, dwukrotny mistrz Europy, rekordzista świata.

Józef Szmidt
Josef Schmidt
Ilustracja
Józef Szmidt
Data i miejsce urodzenia

28 marca 1935
Miechowice

Data i miejsce śmierci

29 lipca 2024
Zagozd

Wzrost

184 cm

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska
Igrzyska olimpijskie
złoto Rzym 1960 lekkoatletyka
(trójskok)
złoto Tokio 1964 lekkoatletyka
(trójskok)
Mistrzostwa Europy
złoto Sztokholm 1958 trójskok
złoto Belgrad 1962 trójskok
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy
Józef Szmidt podczas igrzysk w Tokio w 1964 r.

Życiorys

edytuj

Urodził się w Miechowicach (obecnie dzielnica Bytomia) na terenie ówczesnych Niemiec w niemieckiej rodzinie jako Josef Schmidt. Jego ojciec zginął w okresie II wojny światowej walcząc jako żołnierz Wermachtu podczas kampanii norweskiej. Po zakończeniu II wojny światowej i zmianie granic matka Josefa nie zdecydowała się na wysiedlenie do Niemiec w nowych granicach ze względu na życiowy dorobek, jednak polskie władze spolszczyły imię i nazwisko przyszłego sportowca, podobnie jak jego bratu i siostrze (Eberhardt na Edward, Ingeborg na Irena), ponadto rodzina musiała się też nauczyć języka polskiego[2]. Jego starszy brat Edward Szmidt (Eberhardt) także był lekkoatletą (sprinterem) i olimpijczykiem.

W 1975 wyjechał do Niemiec Zachodnich, do Polski wrócił w 1992. We wsi Zagozd koło Drawska Pomorskiego kupił kilkanaście hektarów ziemi, gdzie zajmował się m.in. hodowlą kóz[2]. Z żoną Łucją (1937-2024) miał synów Dariusza i Borysa. W 2010 otrzymał Honorowe Obywatelstwo Miasta Olsztyn[3].

Z racji pochodzenia i dyscypliny sportu nazywano go „śląskim kangurem”[4][5]. Był bohaterem polskiego filmu dokumentalnego Champion z 1970 w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego[6].

Zmarł we śnie, miesiąc po swojej żonie Łucji, która odeszła 29 czerwca 2024.

Kariera sportowa

edytuj

Osiągnięcia

edytuj

Jeden z najwybitniejszych polskich lekkoatletów. Jako pierwszy zdobył dla Polski dwa złote medale olimpijskie: oba w trójskoku na igrzyskach olimpijskich w Rzymie w 1960 z wynikiem 16,81 m i w Tokio w 1964 z wynikiem 16,85 m (w obu przypadkach były to rekordy olimpijskie). Drugi złoty medal był tym większym osiągnięciem, że na kilka miesięcy przed olimpiadą przeszedł operację po kontuzji kolana. Na swoich trzecich igrzyskach olimpijskich (Meksyk w 1968) sportowiec poprawił wynik z igrzysk w Tokio (uzyskał 16,89 m), ale wystarczyło to tylko na 7. miejsce.

Poza triumfami olimpijskimi Szmidt dwukrotnie zdobywał mistrzostwo Europy w Sztokholmie (1958) i Belgradzie (1962). Startował też w Budapeszcie (1966) (5. miejsce) i w Helsinkach (1971) (był 11.).

Jako pierwszy człowiek na świecie osiągnął odległość 17 metrów w trójskoku. 5 sierpnia 1960 na Stadionie Leśnym w Olsztynie skoczył 17,03 m, bijąc poprzedni rekord świata aż o 33 cm. Wynik ten został poprawiony dopiero po ośmiu latach.

Dziewięciokrotnie był rekordzistą Polski (w trójskoku, skoku w dal i sztafecie 4 × 100 m). 13 razy zdobywał mistrzostwo Polski:

  • trójskok: 1958, 1960, 1962, 1963, 1965, 1966, 1967, 1969, 1970 i 1971
  • skok w dal: 1961
  • sztafeta 4 × 100 m: 1959, 1960.

Był zawodnikiem Górnika Zabrze (1955), CWKS (Śląska) Wrocław (1956–1957) i ponownie Górnika Zabrze (1958–1972)[7].

Dwukrotnie był zwycięzcą Plebiscytu Przeglądu Sportowego. Zajął następujące miejsca w pierwszej dziesiątce:

Rekordy życiowe

edytuj

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Nie żyje Józef Schmidt, legenda polskiej lekkoatletyki [online], sport.interia.pl [dostęp 2024-07-29] (pol.).
  2. a b Grzegorz Racinowski, Kangur z Polski. Jak Józef Szmidt zostawał mistrzem olimpijskim [online], sport.tvp.pl, 6 września 2020 [dostęp 2021-05-29] (pol.).
  3. Honorowi Obywatele Olsztyna [online], olsztyn.eu [dostęp 2021-05-29] (pol.).
  4. Jak „śląski kangur” Honorowe Obywatelstwo Olsztyna odbierał [online], olsztyn24, 6 sierpnia 2010 [dostęp 2020-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-27] (pol.).
  5. Tomasz Kalemba, Józef Szmidt – polski „kangur” [online], wiadomosci.onet, 16 lipca 2013 [dostęp 2020-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-20] (pol.).
  6. Champion w bazie filmpolski.pl
  7. a b Józef Schmidt – Polski Komitet Olimpijski [online] [dostęp 2023-01-31] (pol.).
  8. Zbigniew Jonik, All-Time Lists / Tabele najlepszych w historii [online], zbjonik.republika.pl [dostęp 2012-07-29].

Linki zewnętrzne

edytuj