Józefina (królowa Szwecji i Norwegii)

	Józefina de Beauharnais-Bernadotte
	Józefina de Beauharnais-Bernadotte
	Królowa Szwecji i Norwegii
Okres	od 1844; do 1859
Jako żona	Oskara I
Poprzedniczka	Dezyderia Clary-Bernadotte
Następczyni	Ludwika Orańska
	Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia	14 marca 1807 ; Mediolan
Data i miejsce śmierci	7 czerwca 1876 ; Sztokholm
Miejsce spoczynku	w kościele Riddarholmen; w Sztokholmie
Ojciec	Eugeniusz de Beauharnais
Matka	Augusta Amalia Wittelsbach
Mąż	Oskar I
Dzieci	Karol, Gustaw, Oskar, Eugenia, August
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł dotyczy Józefiny Bernadotte. Zobacz też: Joséphine de Beauharnais (cesarzowa francuska).

Józefina Bernadotte fr. Joséphine Maximilienne Eugénie Napoléone, szw. Josefina z domu de Beauharnais-Leuchtenberg (ur. 14 marca 1807 w Mediolanie, zm. 7 czerwca 1876 w Sztokholmie) – królowa-małżonka Szwecji i Norwegii, księżniczka Bolonii (1807), księżniczka Galliera (1813), księżniczka Leuchtenberg (1817), następczyni tronu Szwecji i Norwegii (1823), od marca 1844 małżonka monarchy tych państw Oskara I z dynastii Bernadotte.

Józefina de Beauharnais-Bernadotte

ŻyciorysEdytuj

Józefina urodziła się w Mediolanie jako córka wicekróla Italii – Eugeniusza de Beauharnais, księcia von Leuchtenberg, przybranego syna Napoleona, matką jej była bawarska księżniczka Augusta Amalia z rodu Wittelsbachów, córka pierwszego króla Bawarii Maksymiliana I i Augusty Wilhelminy von Hessen-Darmstadt. Imiona Józefina dostała po swej babce cesarzowej Józefinie, po dziadku królu Bawarii, po ojcu, i po ojcu chrzestnym Napoleonie (imię Napoléone skreślono jej w Szwecji po zamążpójściu).

22 maja 1823 r. w pałacu Leuchtenbergów w Monachium Józefina poślubiła następcę tronu Szwecji i Norwegii, Oskara Bernadotte, jedynego syna króla Karola XIV Jana i królowej Dezyderii. Na ślub nie przyszła królowa Bawarii Teresa, żona Ludwika I, która była legitymistką i nie uważała Oskara za osobę krwi królewskiej. Ceremonię powtórzono w Sztokholmie 19 czerwca tegoż roku. Szwedzka para królewska od dawna szukała wśród rodów panujących małżonki dla syna, ale w czasach Świętego Przymierza na dworach europejskich nadal widziano Bernadottów jako plebejuszy i częściowo uzurpatorów (żyli wówczas jeszcze obalony król Szwecji Gustaw IV Adolf i jego syn, były następca tronu Gustaw von Holstein-Gottorp-Vasa). Konsekwentnie odmawiano im wydania za Oskara księżniczki krwi z bardziej znaczących rodów, więc musieli się zadowolić księżniczką „drugiej kategorii”. Nie bez znaczenia było to, że Józefina pochodziła ze strony matki od siostry Karola X Gustawa i przez nią od Gustawa Wazy, a więc jej dzieci z Oskarem uzyskały taki sam stopień pokrewieństwa z Wazami, jak obaleni w 1809 roku Holstein-Gottorpowie. Po przybyciu do Szwecji Józefina od początku pełniła przy boku teścia obowiązki „pierwszej damy”, gdyż skromna i nienawidząca wszelkich ceremonii Dezyderia nie chciała brać udziału w życiu publicznym.

Józefina nie odstąpiła od wiary rzymskokatolickiej. Jej zasługą było wzniesienie pierwszego od czasów Reformacji kościoła rzymskokatolickiego pw. św. Eugenii w Sztokholmie i uzyskanie zezwolenia władz na stworzenie parafii katolickich w Sztokholmie i norweskiej stolicy Kristianii. Jej dzieci zostały natomiast wychowane w szwedzkiej państwowej religii protestanckiej.

Po wstąpieniu na tron Oskara I – chorego i odizolowanego od wszystkich introwertyka – Józefina należała do jego najbliższych doradców. Głównie jej inicjatywie Szwecja zawdzięcza wiele liberalnych reform, jak polepszenie warunków bytu w więzieniach, zrównanie kobiet z mężczyznami w prawie spadkowym, zniesienie wszechwładzy cechów, sprawniejszą opiekę nad sierotami i ubogimi oraz wprowadzenie swobody wyznawania innych religii niż państwowa (1860, przedtem było wiele przypadków wydalania katolików i Żydów ze Szwecji, nie mogli też piastować żadnych urzędów państwowych). W sferze politycznej wielkim wkładem Józefiny było zbliżenie (nadal neutralnej) Szwecji do mocarstw zachodnich w czasie wojny krymskiej, w czym wielce pomogło jej bliskie pokrewieństwo z Napoleonem III.

Z Oskarem Józefina miała pięcioro dzieci, dwaj jej synowie, Karol XV i Oskar II zostali królami Szwecji i Norwegii. W posagu wniosła m.in. część klejnotów ze spadku ojca po cesarzowej Józefinie, które do dziś noszone są przez monarchinie Szwecji i Danii.