Jörg Breu (starszy)

Jörg Breu (starszy) (ur. ok. 1475 w Augsburgu, zm. w 1537 tamże) – niemiecki malarz i grafik okresu renesansu.

Portret ślubny Colomana Helmschmida i Agnes Breu (1500-1505)

Ucieczka do Egiptu (15010

Ukrzyżowanie (1520)

Śmierć Lukrecji (1528)

Życie

Był synem tkacza. Uczył się u Ulricha Apta. W 1502 został mistrzem malarskim. W l. 1500-1502 przebywał w Austrii, gdzie wykonał wielu malowideł ołtarzowych. Prawdopodobnie w l. 1514-15 podróżował do Włoch. Jego mecenasami byli cesarz Maksymilian I oraz książę Wilhelm IV Bawarski.

Twórczość

Malował wiele obrazów ołtarzowych dla klasztorów w Austrii (m.in. dla benedyktynów w Melku, cystersów w Zwettl-Niederösterreich oraz augustianów w Herzogenburgu). Tworzył ilustracje książkowe i drzeworyty, projektował witraże. Ok. 1520 wykonał skrzydła obudowy organów w kaplicy Fuggerów w augsburskim kościele św. Anny. Namalował też freski w ratuszu w Augsburgu, które nie zachowały się do naszych czasów. Tworzył pod wpływem Albrechta Altdorfera i Hansa Burgkmaira. Uważany jest za prekursora szkoły naddunajskiej.

W XIX w. niemieccy historycy przypisywali Breuowi autorstwo obrazu Bitwa pod Orszą, jednak współcześnie ta hipoteza nie jest przyjmowana.

Jörg Breu (młodszy) (1510-1557), syn i uczeń artysty, przejął jego pracownię w 1534. Był płodnym rytownikiem. Pracował jako nadworny malarz w Neuburgu.

Wybrane dzieła

• Ołtarz św. Bernarda - 1500, Kolegiata w Zwettl
• Ukrzyżowanie (Ołtarz z Aggsbach) - 1501, 92 × 128 cm, Germanisches Nationalmuseum, Norymberga
• Ucieczka do Egiptu (Ołtarz z Aggsbach) - 1501, 92,5 x 128 cm, Germanisches Nationalmuseum, Norymberga
• Ołtarz Męki Pańskiej - 1502, Opactwo Benedyktynów w Melku
  • Chrystus na Górze Oliwnej
  • Pocałunek Judasza
  • Chrystus przed Kajfaszem
  • Chrystus przed Piłatem
  • Biczowanie
  • Cierniem koronowanie
  • Naigrawanie
  • Ecce Homo
• Portret ślubny Colomana Helmschmida i Agnes Breu 1500-05, Museo Thyssen-Bornemisza, Madryt
• Portret młodego mężczyzny - 1510, Museum of Art, San Diego
• Pokłon Trzech Króli - 1518, Mittelrheinisches Landesmuseum, Koblencja
• Ołtarz św. Urszuli - 1525, 215 x 162 cm + 173 x 77 cm (skrzydła), Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie
• Podniesienie krzyża - 1524, 87 x 63 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie
• Madonna z Dzieciątkiem i szczygłem - 1523, 52,5 x 39,5 cm, Kunsthistorisches Museum. Wiedeń
• Śmierć Lukrecji - 1528 cm, 103 x 148 cm, Stara Pinakoteka, Monachium

Bibliografia

• Andrzej Dulewicz, Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa: WAiF ; Wydaw. Nauk. PWN, 2002, ISBN 83-01-13637-5
• WolfgangW. Hütt WolfgangW., Niemieckie malarstwo i grafika późnego gotyku i renesansu, SławomirS. Błaut (tłum.), Warszawa: PWN, 1985, ISBN 83-01-04621-X, OCLC 749922177 .
• Leksykon malarstwa i grafiki, LotharL. Altmann (red.) i inni, Warszawa: Arkady, 2012, ISBN 978-83-213-4729-5, OCLC 805264768 .
• Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego, Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9
• Sztuka świata, t. 12, Leksykon A-K, Warszawa: Arkady, 2009, ISBN 83-213-4088-1
• Uniwersalny leksykon sztuki, Warszawa: Muza SA, 2002, ISBN 83-7319-231-X