Język amahai
Język amahai (a. amahei)[1][2], także koako[2][3] – wymierający język austronezyjski z prowincji Moluki w Indonezji, używany przez grupę ludności na wyspie Seram. W 1987 roku posługiwało się nim 50 osób (według danych Summer Institute of Linguistics)[3][4].
Obszar | |||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
50 (1987) | ||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Status oficjalny | |||
UNESCO | 5 krytycznie zagrożony↗ | ||
Ethnologue | 8b prawie wymarły↗ | ||
Kody języka | |||
ISO 639-3 | amq | ||
IETF | amq | ||
Glottolog | amah1245 | ||
Ethnologue | amq | ||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Społeczność ta zamieszkuje cztery wsie w południowo-zachodniej części wyspy Seram, w pobliżu miasta Masohi[1]. Są to miejscowości: Amahei, Soahuku, Ruta i Makariki[4]. Dzieli się na dialekty: makariki, rutah, soahuku[1][5]. Jest blisko spokrewniony z językiem nusa laut[3][6].
Dane z lat 80. XX w. sugerują, że jest prawie wymarły[2][3]. Już wtedy jego znajomość ograniczała się do przedstawicieli najstarszego pokolenia[7]. Znalazł się pod naciskiem lokalnego malajskiego oraz języka indonezyjskiego[1][8]. Do lat 80. zachował się w muzułmańskiej wsi Ruta, ale również tam był wypierany przez malajski amboński[9]. We wsiach chrześcijańskich ma nie więcej niż 10 użytkowników[10].
W 1998 roku Dirk (Dede) Tamaela, rodzimy użytkownik tego języka przebywający w Holandii, sporządził materiały do nauki języka amahai. W książce zawarto skrótowy opis gramatyki oraz zbiór słownictwa i dialogów[11]. Proponowane przez autora określenie „koako” zostało wzięte od nazwy przylądka[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d David M. Eberhard , Gary F. Simons , Charles D. Fennig (red.), Amahai, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c Florey i van Engelenhoven 2001 ↓, s. 210–211.
- ↑ a b c d Florey 2002 ↓, s. 264.
- ↑ a b c Florey i van Engelenhoven 2001 ↓, s. 211.
- ↑ Sebastian Nordhoff, Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath: Amahai. Glottolog 2.2. [dostęp 2014-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-01)]. (ang.).
- ↑ Collins 1982 ↓, s. 110–111.
- ↑ Taguchi 1989 ↓, s. 35.
- ↑ Wurm 2007 ↓, s. 470.
- ↑ Collins 1982 ↓, s. 110, 137 (przyp. 16).
- ↑ Florey i Ewing 2010 ↓, s. 167.
- ↑ Florey 2002 ↓, s. 264–265.
Bibliografia
edytuj- James T. Collins , Linguistic research in Maluku: a report of recent field work, „Oceanic Linguistics”, 21 (1/2), 1982, s. 73–146, DOI: 10.2307/3623155, ISSN 0029-8115, OCLC 6015221068, JSTOR: 3623155 (ang.).
- Margaret Florey , Aone van Engelenhoven , Language documentation and maintenance programs for Moluccan languages in the Netherlands, „International Journal of the Sociology of Language”, 2001 (151), 2001, s. 195–219, DOI: 10.1515/ijsl.2001.043, ISSN 1613-3668, OCLC 4959557247 [dostęp 2023-12-02] (ang.).
- Margaret Florey , Community Initiatives towards Language Renewal among Moluccan Migrants in the Netherlands, [w:] David Bradley, Maya Bradley (red.), Language Endangerment and Language Maintenance: An Active Approach, London–New York: RoutledgeCurzon, 2002, s. 257–271, DOI: 10.4324/9781315028811, ISBN 0-7007-1456-1, ISBN 978-1-315-02881-1, ISBN 978-1-136-85271-8, OCLC 50663047 [dostęp 2022-08-26] (ang.).
- Margaret Florey , Michael C. Ewing , Political acts and language revitalization: community and state in Maluku, [w:] Gunter Senft (red.), Endangered Austronesian and Australian Aboriginal Languages: Essays on Language Documentation, Archiving, and Revitalization, Canberra: Pacific Linguistics, College of Asia and the Pacific, Australian National University, 2010 (Pacific Linguistics 617), s. 155–173, ISBN 978-0-85883-623-5, OCLC 656001765 [dostęp 2023-12-05] (ang.).
- Yushin Taguchi , Lexicostatistic survey of the languages indigenous to West Seram, [w:] Wyn D. Laidig (red.), Workpapers in Indonesian Languages and Cultures, t. 6: Maluku, Summer Institute of Linguistics, 1989, s. 15–63 [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- Stephen A. Wurm , Australasia and the Pacific, [w:] Christopher Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 425–577, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-2036-4565-9, ISBN 978-0-7007-1197-0, OCLC 47983733 (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Margaret Florey, Aone van Engelenhoven: Moluccan languages in the Netherlands: documenting moribund languages in an immigrant setting. Foundation For Endangered Languages. [dostęp 2023-12-05]. (ang.).