Język geser-gorom
Język geser-gorom, także: geser, goram, gorong[1][2], gorom[2][3], seran laut[2][4] – język austronezyjski używany w prowincji Moluki we wschodniej Indonezji (kabupaten Seram Bagian Timur)[5]. Według danych z 1989 roku posługuje się nim ponad 36 tys. osób[6].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
36 500 (1989) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | ges | ||
| IETF | ges | ||
| Glottolog | gese1240 | ||
| Ethnologue | ges | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Ma rozległy zasięg geograficzny. Jego użytkownicy zamieszkują wschodnie wybrzeże wyspy Seram, pobliskie wyspy i archipelagi (Gorom, Geser, Kesui[7], Seran Laut[2]), a także rejon miasta Fak-fak na Nowej Gwinei[7]. Historycznie (od XVIII w.) służył jako regionalny język handlowy[8].
Dzieli się na trzy główne dialekty: dialekt wysp Gorom i Manawoka (mina-mina gorong), dialekt wysp Geser i Geser Laut oraz dialekt wyspy Seram (kilimuri)[2]. Czasami wyróżnia się dialekt bati, przy czym sama społeczność Bati podkreśla swoją odrębność językową[9][10]. Geser-gorom jest blisko spokrewniony z językiem watubela[4][11].
Jeden z najbardziej znaczących języków Moluków. Ma największą liczbę użytkowników spośród języków centralnej części archipelagu[2].
Nie został dobrze opisany, materiały z XIX w. ograniczają się do list słownictwa. W XX w. dane nt. geser-gorom zbierał J.T. Collins, ale większości z nich nigdy nie przygotowano do publikacji[12]. Istnieje mało obszerne opracowanie w języku indonezyjskim (Struktur Bahasa Gorom, 1986)[3]; dodatkowo w artykule z 2010 r. zawarto pewne dane gramatyczne i leksykalne (Zamietki o jazykie giesier-gorom...)[13].
W użyciu jest także język indonezyjski. W kilku wsiach mówi się również językiem fordata[6].
Geser-gorom jest zapisywany alfabetem łacińskim[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 87, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 [zarchiwizowane] (pol.).
- ↑ a b c d e f Czlenowa 2010 ↓, s. 364.
- ↑ a b Kakerissa i in. 1986 ↓.
- ↑ a b Collins 1986 ↓, s. 125.
- ↑ Eline Visser: Geser-Gorom collection. Humanities Lab, Lund University, 2020. [dostęp 2023-05-19]. (ang.).
- ↑ a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Geser-Gorom, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2020-12-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b Kakerissa i in. 1986 ↓, s. 5–6.
- ↑ Warnk 2010 ↓, s. 112.
- ↑ Mark Taber (red.), Atlas bahasa tanah Maluku, Ambon: Pusat Pengkajian dan Pengembangan Maluku, Universitas Pattimura / Summer Institute of Linguistics, 1996, s. 69, ISBN 978-979-8132-90-2, OCLC 40713056 [dostęp 2025-01-26] (indonez.).
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Bati, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Czlenowa 2010 ↓, przyp. 8, s. 374.
- ↑ Czlenowa 2010 ↓, s. 364–365.
- ↑ Czlenowa 2010 ↓.
Bibliografia
edytuj- James T. Collins, Eastern Seram: a subgrouping argument, [w:] Paul Geraghty, Lois Carrington, Stephen A. Wurm (red.), Focal II: Papers from the Fourth International Conference on Austronesian Linguistics, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1986 (Pacific Linguistics C-94), s. 123–146, DOI: 10.15144/PL-C94.123, ISBN 978-0-85883-345-6, OCLC 15506685 (ang.).
- Swietłana F. Czlenowa, Zamietki o jazykie giesier-gorom s priłożenijem słownika i obrazcow priedłożenij, [w:] Artiem M. Fiedorczuk, Swietłana F. Czlenowa (red.), Olga W. Biełowa (red. nauk.), Studia Anthropologica: Sbornik statiej w czestʹ prof. M.A. Czlenowa, Moskwa–Ijerusalim: Mosty kultury/Gieszarim, 2010, s. 360–407, ISBN 978-5-93273-319-5, OCLC 713785869 (ros.).
- O. Kakerissa i inni, Struktur Bahasa Gorom, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1986 [dostęp 2023-05-19] (indonez.).
- Holger Warnk, The coming of Islam and Moluccan-Malay culture to New Guinea c.1500–1920, „Indonesia and the Malay World”, 38 (110), 2010, s. 109–134, DOI: 10.1080/13639811003665454, ISSN 1363-9811, OCLC 4839504188 (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Eline Visser: Geser-Gorom collection. Humanities Lab, Lund University, 2020. [dostęp 2023-05-19]. (ang.).