Język mandarski
Język mandarski[1] – język austronezyjski używany w prowincjach Celebes Południowy i Celebes Zachodni w Indonezji, przez lud Mandar. Według danych z 2000 roku posługuje się nim 475 tys. ludzi[2].
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
475 tys. (2000) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-2 | mdr | ||
| ISO 639-3 | mdr | ||
| IETF | mdr | ||
| Glottolog | mand1442 | ||
| Ethnologue | mdr | ||
| WALS | mnr | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Według Ethnologue dzieli się na dialekty: majene, balanipa (napo-tinambung), malunda, pamboang, sendana (cenrana, tjendana)[2]. W użyciu są także języki indonezyjski i bugijski[3].
Nie jest zagrożony wymarciem, zdecydowanie dominuje w regionie. W latach 70./80. XX w. służył jako preferowany środek codziennej komunikacji, m.in. w kontaktach domowych, ale często również w sytuacjach oficjalnych[4][5]. Jest również wykorzystywany na początkowym etapie edukacji[6]. Według doniesień z 2011 r. pozostaje w szerokim użyciu, przy czym odnotowano wzrost roli języka indonezyjskiego i malajskiego makasarskiego[7].
Do jego zapisu służy alfabet łaciński, przy czym dawniej posługiwano się pismem bugijskim[2]. W piśmie bugijskim powstawały manuskrypty na liściach palmowych (rontal)[4]. Dzisiaj jego forma pisana jest słabo rozwinięta, mandarski służy przede wszystkim jako język mówiony[7]. Projekt ortografii łacińskiej ukazał się w 1975 r.[8] W latach 70. i 80. XX w. powstało szereg prac nt. języka mandar, w dużej mierze wydanych pod auspicjami Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa[9]. Materiały poświęcone temu językowi obejmują słowniki (1975, 1977)[10][11] oraz opracowania gramatyczne (1979/1980, 1983, 1992)[12][13][14].
Przypisy
edytuj- ↑ Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 78, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 [zarchiwizowane] (pol.).
- ↑ a b c M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Mandar, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01] (ang.).
- ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow, Mandar, [w:] Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.), Narody i rieligii mira: encykłopiedija, Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 322, ISBN 978-5-85270-155-8, OCLC 40821169 [dostęp 2025-01-26] (ros.).
- ↑ a b Pelenkahu, Muthalib i Sangi 1983 ↓, s. 8.
- ↑ Strømme i Valkama 1987 ↓, s. 85, 87.
- ↑ Muthalib i in. 1992 ↓, s. 3–4.
- ↑ a b David Mead: Mandar. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2023-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-17)]. (ang.).
- ↑ Muthalib i in. 1992 ↓, s. 8.
- ↑ Muthalib i in. 1992 ↓, s. 12–16.
- ↑ Ahmad Sahur, Kamus sederhana Mandar-Indonesia, Ujung Pandang: Universitas Hasanuddin, 1975, OCLC 2903598 [dostęp 2022-12-30] (indonez.).
- ↑ Abdul Muthalib, Kamus Bahasa Mandar–Indonesia, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1977, OCLC 248555188 (indonez.).
- ↑ Abd. Muis Ba’dulu i inni, Morfologi dan sintaksis bahasa Mandar: laporan penelitian, Ujung Pandang: Proyek Penelitian Bahasa dan Sastra Indonesia dan Daerah Sulawesi Selatan, 1979, OCLC 20609740 (indonez.).
- ↑ Pelenkahu, Muthalib i Sangi 1983 ↓.
- ↑ Muthalib i in. 1992 ↓.
Bibliografia
edytuj- Abdul Muthalib i inni, Tata bahasa Mandar, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1992, ISBN 979-459-197-1, OCLC 622431434 (indonez.).
- R.A. Pelenkahu, Abdul Muthalib, M. Zain Sangi, Struktur bahasa Mandar, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1983, OCLC 13967433 [dostęp 2023-05-27] (indonez.).
- Kåre J. Strømme, Kari Valkama, Kabupaten Polewali Mamasa, southwestern section and Kabupaten Majene, [w:] Timothy Friberg (red.), UNHAS-SIL South Sulawesi sociolinguistic surveys, 1983–1987, Jayapura: Summer Institute of Linguistics, 1987 (Workpapers in Indonesian Languages and Cultures 5), s. 59–98, OCLC 65702515 [dostęp 2023-05-27] (ang.).