Język wietnamski

Język wietnamski (wiet. tiếng Việt, tiếng Việt Nam lub Việt ngữ) – narodowy i oficjalny język Wietnamu. Jest językiem ojczystym Wietnamczyków (người Việt), stanowiących ok. 87% populacji tego kraju, oraz ok. dwóch milionów wietnamskich emigrantów. Jako drugi język używany jest przez mniejszości narodowe Wietnamu.

tiếng Việt

Obszar	Wietnam, Laos, Kambodża i diaspory Wietnamczyków m.in. w USA
Liczba mówiących	70 mln
Pismo/alfabet	łacińskie (alfabet wietnamski), dawniej chữ nôm
Klasyfikacja genetyczna
Języki austroazjatyckie Języki mon-khmer Języki muong-viet Język wietnamski
Status oficjalny
język urzędowy	Wietnam
UNESCO	1 bezpieczny↗
Ethnologue	1 narodowy↗
Kody języka
Kod ISO 639-1↗	vi
Kod ISO 639-2↗	vie
Kod ISO 639-3↗	vie
IETF	vi
Glottolog	viet1252
Ethnologue	vie
GOST 7.75–97	вье 140
Linguist List	vie
WALS	vie
SIL	VIE
Występowanie
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Wikipedia w języku wietnamskim Słownik języka wietnamskiego w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Schemat tonów w języku wietnamskim

Porównanie języka wietnamskiego, chińskiego, japońskiego i koreańskiego

Język wietnamski zawiera wiele zapożyczeń z chińskiego i pierwotnie zapisywany był za pomocą znaków chińskich. Z punktu widzenia klasyfikacji genetycznej jest jednak przedstawicielem rodziny języków austroazjatyckich, podczas gdy chiński należy do rodziny sinotybetańskiej. Wietnamski ma największą liczbę użytkowników spośród języków austroazjatyckich. Podobnie jak chiński, jest językiem tonalnym, izolującym i analitycznym.

Dialekty

Istnieją trzy główne dialekty języka wietnamskiego: północny (Hanoi), centralny (dawna stolica cesarska Huế) oraz południowy (Ho Chi Minh, dawniej Sajgon). Użytkownicy dialektów bez trudu rozumieją się wzajemnie. Różnice między nimi dotyczą zwłaszcza wymowy, w niektórych przypadkach występują także różnice w słownictwie. Praktycznie nie ma różnic w gramatyce i ortografii. Język standardowy oparty jest na dialektach północnych.

Gramatyka

Wietnamski jest językiem izolującym, o szyku zdania SVO (podmiot-orzeczenie-dopełnienie).

Słownictwo

Poza wielką liczbą dawnych zapożyczeń chińskich, język wietnamski przejął w okresie kolonialnym pewną liczbę wyrazów z języka francuskiego, jednak ich zapis jest fonetyczny, zgodnie z zasadami ortografii wietnamskiej:

• sơ-mi – chemise
• cà vạt – cravate
• măng tô – manteau
• bành tô – paletot
• sô cô la – chocolat
• bích quy – biscuit
• bia – bière
• an-ten – antenne
• đầm – dâme
• cà phê – café
• pho mát – fromage
• xi nê – cinéma
• ban công – balcon
• các đăng – cardan
• ô tô – auto
• ghi đông – guidon
• bu lông – boulon
• búp-bê – poupée
• xà bông – savon
• áp phích – affiche
• gá – gare

Alfabet wietnamski

Obecnie język wietnamski zapisywany jest za pomocą alfabetu łacińskiego, z dużą liczbą znaków diakrytycznych. Ze względu na to, że jest to język tonalny, przy każdej literze oznaczającej samogłoskę może dodatkowo wystąpić jeden z pięciu znaków tonalnych.

Zobacz też

• Wikipedia wietnamskojęzyczna

Bibliografia

• Alfred FranciszekA.F. Majewicz Alfred FranciszekA.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655  (pol.).
• Teresa Halik, Hoang Thu Oanh: Język wietnamski. Warszawa: DIALOG, 2009. ISBN 978-83-89899-99-6.
• Monika Heyder: Język wietnamski – rozmówki. Assimil. ISBN 978-83-89876-42-3.
• Laurence E. Thompson: A Vietnamese reference grammar. Seattle/Honolulu: University of Washington Press/University of Hawaii Press, 1991. (ang.). (Wersja online).

Linki zewnętrzne

• Vietnamese, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], Dallas: SIL International [dostęp 2009-11-30]  (ang.).