Ja’ir Lapid

Ja’ir Lapid (hebr.: יאיר לפיד, ang.: Yair Lapid, ur. 5 listopada 1963 w Tel Awiwie) – izraelski dziennikarz, polityk i pisarz, a także żołnierz, aktor, scenarzysta i twórca muzyki filmowej, prezenter telewizyjny i bokser. Od 2012 lider ugrupowania Jest Przyszłość (Jesz Atid), od 2013 członek Knesetu, w latach 2013–2014 minister finansów. Syn Tommy’ego.

Ja’ir Lapid
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 5 listopada 1963
Tel Awiw-Jafa
Przewodniczący Jest Przyszłość
Okres od 2012
Poprzednik brak
Minister finansów
w rządzie Binjamina Netanjahu
Okres od 18 marca 2013
do 2 grudnia 2014
Przynależność polityczna Jest Przyszłość
Poprzednik Juwal Steinitz
Następca Mosze Kachlon
Poseł do Knesetu
Okres od 5 lutego 2013
Przynależność polityczna Jest Przyszłość
Niebiesko-Biali

ŻyciorysEdytuj

Urodził się w 5 listopada 1963 w Tel Awiwie[1] jako syn Tommy’ego Lapida również polityka i dziennikarza, późniejszego lidera partii Szinui.

Karierę dziennikarską zaczął w wojskowym piśmie „Ba-Mahaneh” (W obozie), później pracował w lokalnych gazetach, a następnie w Ma’ariw. Sławę zyskał dzięki swoim niepokornym felietonom, ale prawdziwą popularność zyskał prowadząc własny program talk-show w izraelskiej telewizji[2].

Napisał kilkanaście książek, w tym thrillery i książki dziecięce[1][2]. Występował jako aktor. Był także scenarzystą i twórcą muzyki filmowej[3].

Kariera politycznaEdytuj

W 2012 roku założył centrową partię polityczną Jest Przyszłość, która w przedterminowych wyborach w 2013 roku nieoczekiwanie stała się drugą siłą w parlamencie[2], zdobywając 19 mandatów. Partia dołączyła do koalicji rządowej tworzonej przez premiera Binjamina Netanjahu, zaś sam Lapid otrzymał w rządzie koalicyjnym tekę ministra finansów[4]. Oprócz koalicji Likud−Nasz Dom Izrael (Jisra’el Betenu) (31 posłów) i Jest Przyszłość (Jesz Atid) koalicję rządową tworzyły: Żydowski Dom (Ha-Bajit Ha-Jehudi) (12 posłów) oraz liberalne ugrupowanie Ruch (Ha-Tenu’a) (6 posłów). Razem koalicja dysponowała 68 głosami 120-osobowym Knesecie[5].

Pod koniec 2014 w doszło do konfliktu wewnątrz gabinetu pomiędzy Netanjahu, a Lapidem, Liwni i Liwnat w sprawie kontrowersyjnej ustawie forsowanej przez Likud określającej Izrael jako państwo żydowskie[6]. W wyniku konfliktu 2 grudnia Netanjahu zdymisjonował liderów koalicyjnych partii Lapida i Liwni, co zaowocowało zerwaniem przez nie koalicji i przedterminowymi wyborami, które odbyły się 17 marca 2015[7][8].

W wyborach w 2015 partia Lapida okazała się największym przegranym, straciła 8 mandatów w stosunku do poprzednich wyborów, i spadła do grona „średniaków”. Lapid i Jest Przyszłość ogłosili pozostanie w opozycji i nie weszli do nowej koalicji rządowej[9].

W 2018 był autorem kontrowersyjnych wypowiedzi podczas debaty publicznej związanej z polską ustawą o IPN[10].

 
Liderzy Niebiesko-Białych: Mosze Ja’alon, Beni Ganc, Ja’ir Lapid i Gabi Aszkenazi (2019)

Przed wyborami w 2019 Jest Przyszłość weszło w koalicję z partiami Moc Izraela Beniego Ganca i Telem Moszego Ja’alona tworząc centrową listę Niebiesko-Biali[11][12]. W razie zwycięstwa ugrupowania w wyborach Ganc miał zostać premierem na 2,5 roku, po tym czasie miał go zmienić Lapid. W wyborach startował z drugiego miejsca na liście Niebiesko-Białych[13], którzy zajęli 2 miejsce zdobywając 1 123 929 głosów (26,11%), co przełożyło się to na 35 mandatów w Knesecie XXI kadencji (tyle samo co zwycięski Likud)[14][15][16]. Lapid po raz trzeci zdobył mandat poselski[1].

Życie prywatneEdytuj

Jest żonaty i ma trójkę dzieci[1].

PublikacjeEdytuj

Wszystkie publikacje w języku hebrajskim, tytuły angielskie podane w oparciu o materiał źródłowy[1]:

  • The Double Head (thriller, 1989)
  • Yoav’s Shadow (książka dla dzieci, 1992)
  • One-Man Play (1993)
  • Elbi – A Knight’s Story (książka dla dzieci, 1998)
  • The Sixth Riddle (2001)
  • Standing in a Row: collection of newspaper columns (2005)
  • The Second Woman (2006)
  • Sunset in Moscow (thriller, 2007)
  • My Heroes (2008)
  • Memories After My Death (thriller, 2010)
  • Standing in a Row Again (2011)

FilmografiaEdytuj

Filmografia przygotowana w oparciu o materiał źródłowy[3]:

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d e Ja’ir Lapid (ang.) – profil na stronie Knesetu.
  2. ↑ a b c Jacek Pawlicki: Telepolityka w Izraelu (pol.). Newsweek Polska, 2013-02-27. [dostęp 2015-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-05)].
  3. ↑ a b Ja’ir Lapid w bazie IMDb (ang.)
  4. ↑ Skład nowego rządu Izraela (pol.). Ambasada Izraela w Warszawie. [dostęp 2015-05-17].rst
  5. ↑ Jewish Home, Yesh Atid ink coalition deal with Likud-Beytenu. timesofisrael.com.
  6. ↑ Tol/kka: „Izrael to państwo żydowskie”. Kontrowersyjna ustawa stworzy gorszych obywateli? (pol.). tvn24.pl, 2014-11-24. [dostęp 2015-05-17].
  7. ↑ Będą przedterminowe wybory w Izraelu. Bo ministrowie nie chcieli uznać, że państwo należy do „ludu żydowskiego”. Gazeta.pl. [dostęp 2014-12-28].
  8. ↑ Maayan Lubell: Netanyahu says Israel could be headed to early election (ang.). Reuters, 1 grudnia 2014. [dostęp 2014-12-27].
  9. ↑ Marek Połoński: Nowy rząd Izraela zaprzysiężony po burzliwej debacie (pol.). Portal Spraw Zagranicznych, 2015-05-15. [dostęp 2015-05-17].
  10. ↑ Na próżno szukać śladów, że jego babcia zginęła w Polsce. Kim jest izraelski polityk, który rozpętał burzę o Holokaust, „naTemat.pl” [dostęp 2018-09-18] (pol.).
  11. ↑ Lists of Candidates (ang.). bechirot.gov.il. [dostęp 2019-04-09].
  12. ↑ Głosuje się na partię, nie na ludzi. Kto walczy o władzę?. tvn24.pl. [dostęp 2019-04-09].
  13. ↑ Lapid-Gantz-Ya'alon list: 'Blue and White' (ang.). Jedi’ot Acharonot. [dostęp 2019-05-01].
  14. ↑ Wyniki (hebr.). bechirot.gov.il. [dostęp 2019-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-11)].
  15. ↑ Elections (ang.). Ha-Arec. [dostęp 2019-04-12].
  16. ↑ Final Election Results: Bennett Wiped Out; Netanyahu's Likud Gains One Seat (ang.). Ha-Arec. [dostęp 2019-04-12].

BibliografiaEdytuj

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ja’ir_Lapid&oldid=64418784”