Jabłonica (województwo podkarpackie)
Jabłonica – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Skołyszyn[4][5].
wieś | |
![]() Kościół parafialny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2020) |
744[2] |
Strefa numeracyjna |
13 |
Kod pocztowy |
38-211[3] |
Tablice rejestracyjne |
RJS |
SIMC |
0360030[4] |
Położenie na mapie gminy Skołyszyn ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego ![]() | |
![]() |

SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0360046 | Bąkówki | część wsi |
0360052 | Góry | część wsi |
Miejscowość jest siedzibą parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej należącej do dekanatu Jasło Zachód, w diecezji rzeszowskiej, wcześniej przez wieki przynależała do parafii Imienia Maryi i św. Mikołaja w Bączalu Dolnym.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Powierzchnia wsi wynosi 502,7 ha.
Historia
edytujJabłonica została założona na prawie niemieckim w 1380 roku na bazie istniejącej już osady[6]. Jabłonicę odziedziczył Mikołaj Kamieniecki herbu Pilawa – (ur. 1460 w zamku Kamieniec w Odrzykoniu koło Krosna – zm. 15 kwietnia 1515 w Krakowie) starosta sanocki, od 1508 wojewoda krakowski, hetman wielki koronny w latach 1503-1515. W tej miejscowości w czasach zaborów działał urodzony tu ksiądz Berard Bulsiewicz (1837-1896) wyświęcony w 1860, działacz patriotyczny i kaznodzieja we Lwowie, powstaniec styczniowy walczący w oddziałach Dionizego Czachorowskiego i Antoniego Jeziorańskiego. Tutaj też w 1935 roku urodziła się Bronisława Bylinowska – nauczycielka.
24 grudnia 1944 roku oddział Armii Ludowej stoczył walkę z hitlerowcami, w czasie której zginął dowódca okręgu AL "Nafta" – Wojciech Kwilosz ps. "Tomek"[7].
Od roku 1969 we wsi działa straż pożarna.
W 1973 wieś została odznaczona przez Radę Państwa PRL Orderem Krzyża Grunwaldu II klasy za zasługi w walce z hitlerowskim okupantem[8][9].
We wsi bezpośrednio przy granicy z Bączalem Górnym znajduje się cmentarz żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Obiekt jest po generalnym remoncie, który odbył się jesienią 2002 roku.
Religia
edytujOd początków swego istnienia Jabłonica należała do parafii rzymskokatolickiej w Bączalu Dolnym, erygowanej już w 1348 roku.
Dekretem z dnia 19 marca 2003 r. biskup rzeszowski Kazimierz Górny wydzielił z obszaru parafii Bączal Dolny dwie miejscowości Jabłonica i Lipnica Górna, tym samym tworząc nową parafię Najświętszej Maryi Panny Królowej z siedzibą w Jabłonicy. Pierwszym proboszczem w Jabłonicy został posługujący dotąd jako wikariusz w Bączalu Dolnym ks. Antoni Łagoda. W 2005 w Jabłonicy oddano do użytku kościół parafialny, konsekrowany w 2012 roku.
Madonna z Dzieciątkiem
Wewnątrz kościoła, w ołtarzu bocznym znajduje się gotycka figura Madonny z Dzieciątkiem z około 1340 roku, będąca najstarszym tego typu zabytkiem w województwie podkarpackim. Wcześniej stała w przydrożnej, ludowej kapliczce, gdzie trafiła zapewne w XIX wieku z kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja w Bączalu Dolnym
Zabytki
edytuj- murowana kapliczka, wzniesiona w latach 1775-1825
- drewniany dom z roku 1908
- drewniany krzyż przydrożny z roku 1850
Turystyka
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 42813
- ↑ Raport o stanie gminy za 2020 rok. Stan ludności na dzień 31.12.2020 s. 6
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 366 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Ryszard Oleszkowicz, Skołyszyn. Zarys monograficzny, Skołyszyn 1998. wyd. II, s. 39
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” , Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 397
- ↑ Bobrowa Jabłonica i Rzeczyca Dolna odznaczone Krzyżem Grunwaldu. „Nowiny”. Nr 131, s. 2, 14 maja 1973.
- ↑ Praca zbiorowa, Przewodnik po Polsce, Sport i Turystyka, Warszawa 1991, str. 23.
Bibliografia
edytuj- Władysława Kołodziej , Gabriela Ślawska , Gmina Skołyszyn: przeszłość i teraźniejszość, Skołyszyn: Urząd Gminy, 2006, ISBN 83-86744-73-1, OCLC 170018816 .
- Ryszard Oleszkowicz, Skołyszyn. Zarys monograficzny, Skołyszyn 1998. wyd. II, ISBN 83-86744-50-2
- Władysław Sarna, Opis powiatu jasielskiego, 1908 reprint JDK Jasło 1995, ISBN 83-903825-2-0
Linki zewnętrzne
edytuj- Jabłonica 2(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 341 .