Jabłoniewka

Jabłoniewka – osiedle typu wiejskiego w obwodzie królewieckim Federacji Rosyjskiej.

Jabłoniewka (rejon gurjewski)

Państwo	Rosja
Obwód	królewiecki
Wysokość	10 m n.p.m.
Populacja (2010) • liczba ludności	464
Nr kierunkowy	+7 40151
Kod pocztowy	238326
Tablice rejestracyjne	39, 91
Położenie na mapie obwodu królewieckiego Jabłoniewka (rejon gurjewski)
Położenie na mapie Rosji Jabłoniewka (rejon gurjewski)
54°36′20″N 20°26′03″E

Położona ok. 13 km na południowy zachód od Królewca. Obecnie (ru: Яблоневка - Jablonewka, Jablonevka), do 1946 r. nazwa de: Lichtenhagen, Kreis Königsberg (pl: powiat Królewiec).

Historyczną nazwę wieś uzyskała prawdopodobnie od swego założyciela, komtura pokarmińskiego Konrada von Lichtenhayn, wzmiankowanego w 1304 r. Wielki mistrz Henryk Dusemer w 1349 r. nadał wieś, wraz z kościołem i młynem, klasztorowi cysterek w Lipniku, założonemu jako wotum za zwycięstwo nad Litwinami.

Kościół parafialny, w średniowieczu należący do diecezji warmińskiej, został poświęcony w 1350 r. Od XVI w. był ewangelicki. Powstał jako budowla gotycka, ceglano-kamienna, jednonawowa z wąskim prostokątnym prezbiterium, zwieńczonym schodkowym szczytem. W końcu XIV w. dobudowano od zachodu wysuniętą do przodu niską wieżę, w górnej części drewnianą (ostatnia zachowana pochodziła z pierwszej połowy XVIII w.) Wnętrze było kryte stropem. Budowla przetrwała wojnę i po 1945 r. służyła jako magazyn. Zachowały się pozostałości malowideł ściennych z około 1400 r. z postaciami świętych. Wyposażenie uległo zniszczeniu - m.in. późnogotycki rzeźbiony i malowany tryptyk Matki Boskiej Bolesnej z około 1515 r., barokowa kazalnica z 1633 r. i ołtarz z około 1690 r. oraz bogato zdobione epitafium z lat 1605-1607. Budowla została opuszczona w 1993 r. i odtąd ulega szybkiej dewastacji.

Linki zewnętrzne

• Fotografia wnętrza ruin (niem.)
• Fotografia satelitarna (ang.)

Bibliografia

• Adolf Boetticher, Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Ostpreussen, H. 1, Das Samland, 2. durchges. und erw. Aufl., Königsberg, Teichert, 1898
• Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
• Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
• Walter Dignath, Herbert Ziesmann, Die Kirchen des Samlandes. Eine Dokumentation, Leer, Rautenberg, 1987, ISBN 3-7921-0355-9
• Anatolij Bachtin, Gerhard Doliesen, Vergessene Kultur. Kirchen in Nord-Ostpreussen. Eine Dokumentation, 2. Aufl., Husum, Husum, 1998, ISBN 3-88042-849-2
• Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji. Zbiory fotograficzne dawnego Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu = Ostpreussen - Dokumentation einer historischen Provinz. Die photographische Sammlung des Provinzialdenkmalamtes in Königsberg, oprac. i red. bazy danych Jan Przypkowski, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, [2006], ISBN 83-89101-44-0