Jabłowo (wieś w województwie pomorskim)
Jabłowo – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Starogard Gdański nad jeziorem Jabłowo przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 
(Starogard Gdański-Skórcz) i nr 
(Jabłowo-Pelplin-Wielkie Walichnowy). Wschodnimi krańcami wsi prowadzi linia kolejowa Starogard Gdański-Skórcz-Smętowo Graniczne (obecnie zawieszona w ruchu pasażerskim).
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
845[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-211[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GST |
| SIMC |
0173284 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Starogard Gdański  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego  | |
 53°55′34″N 18°34′45″E/53,926111 18,579167[1]
| |
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jabłowo, po jej zniesieniu w gromadzie Bobowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Główne ulice Jabłowa to: Krótka, Osiedlowa, Boczna, Nad Jeziorem, Bobowska, Polna, Pelplińska, Szkolna, Jodłowa.
W Jabłowie działa Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jana Brzechwy[4].
Historia
edytujW 1457 król Kazimierz Jagiellończyk podarował Janowi ze Starej Jani (pierwszemu wojewodzie pomorskiemu) dobra ziemskie Jabłowa (wraz ze Starogardem Gdańskim i 8 innymi wsiami). Od XIX wieku majątek należał do rodziny Jackowskich (należał do niej m.in. jezuita Henryk Jackowski, urodzony w Jabłowie). Na cmentarzu parafialnym w Jabłowie znajduje się murowana kaplica grobowa tego rodu[5].
Zabytki
edytuj
Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca, XIV, nr rej.: A-321 z 8.09.1962. Kościół zbudowany na planie prostokąta z ozdobnym, gotyckim szczytem wschodnim i klasycystycznym frontonem wyróżniającym fasadę z 1838. Wyposażenie z XIX w. uzupełnione barokowymi obrazami i ołtarzem[7].
We wsi zachowały się także niszczejące obecnie zabudowania folwarczne i dwór Jackowskich.
Na przykościelnym cmentarzu pochowany jest Kazimierz Hącia, minister skarbu w rządzie I. Paderewskiego, właściciel majątku w pobliskim Owidzu.
Wiosną 2010 pod kościelną posadzką odkryto kryptę, w której znajdowało się 9 czaszek. Jak głosi legenda, gdy wyburzy się mur tej krypty i pójdzie się ścieżką dojdzie się do jaskini pod Jeziorem Jabłowskim, gdzie znajduje się ukryty przez krzyżaków skarb.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 42949
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy Starogard Gdański [online], bip.ugstarogard.pl [dostęp 2024-05-25].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 367 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jana Brzechwy w Jabłowie. oficjalna strona [dostęp 2019-11-12]
- ↑ Kaplica grobowa Jackowskich w Jabłowie. polskaniezwykla.pl [dostęp 2019-11-12]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-01-07].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 364, ISBN 978-83-7495-133-3.