Jadwiga Horodyska
Jadwiga Maria Horodyska[1] (Sulikowska-Horodyska), ur. 14 sierpnia 1905 w Trybuchowcach lub we Lwowie, zm. 10 października 1973 w Krakowie – polska rzeźbiarka, czynna we Lwowie i w Krakowie.
| Pełne imię i nazwisko |
Jadwiga Sulikowska-Horodyska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
14 sierpnia 1905 |
| Data i miejsce śmierci |
10 października 1973 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
rzeźbiarka |
Życiorys edytuj
Urodziła się w majątku ojca w Trybuchowcach obok Buczacza[2] (według innych danych we Lwowie) w rodzinie malarza Franciszka Horodyskiego (dziedzica Trybuchowiec w rejonie buczackim) oraz Marty z Jodko-Narkiewiczów[3], która urodziła się we wsi Bębnówka Wielka. Uczęszczała do szkoły Sacré-Cœur.
Studiowała w latach 1927–1929 w Lwowskiej Szkole Przemysłu Artystycznego, w latach 1929–1932 w rzymskiej Akademii Sztuk Pięknych. Po powrocie do Lwowa zajęła się rzeźbą sakralną, współpracowała też z wytwórnią wyrobów alabastrowych w Żurawnie. W swojej twórczości pozostawała pod wpływem sztuki Art déco, dzieł Auguste Rodina, Antoine Bourdelle’a oraz lwowskiej rzeźbiarki Janiny Reichert-Toth.
We wrześniu 1939 r. jej jedyny brat, Kornel, został aresztowany przez NKWD, a następnie zamordowany[4][5]. W roku 1940 przedostała się nielegalnie ze Lwowa do Krakowa. Po II wojnie światowej została powołana na profesora Politechniki Krakowskiej i została kierownikiem pracowni rzeźby.
Dzieła (wybór) edytuj
- Wczesne prace wykonane w Rzymie w roku 1932: płaskorzeźba „Rozstanie”, głowa młodej dziewczyny „Fatum”, praca dyplomowa „Ewa”.
- Alabastrowe figury świętych Piotra i Pawła na ołtarzy kościoła garnizonowego w Równem (1933)
- Figury czterech ewangelistów w krakowskim kościele Karmelitów Bosych przy ulice Rakowickiej (1933)
- Figura Matki Boskiej Królowej Polski z dwoma aniołami w kościele we wsi Zabierzów (województwo małopolskie) (1933)
- Płaskorzeźba w brązie „Zwiastowanie Pańskie” wykonana w Rzymie, zakupiona przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych dla kościoła polskiego w Paryżu (1934)
- Popiersie przemysłowca Stanisława Kremera z barwionego gipsu (1935)
- Grupa aniołów podtrzymujących koronę nad tabernakulum w kościele w Ciężkowicach (1935)
- Rzeźby w kaplicy w Rabce-Zdroju (1935)
- Figura Matki Boskiej w kościele w Komarnie (1936)
- Figura Chrystusa na wieży kościoła w Radomiu (1936)
- Wielopostaciowa płaskorzeźba w kościele na Helu (1936)
- Płaskorzeźby tabernakulum rzeźby w ołtarzach bocznych Katedry Ormiańskiej we Lwowie (1936-1937)
- Ołtarz główny z marmuru i alabastru w kościele Matki Boskiej Gromnicznej we Lwowie (1937), zniszczony (1979)
- Alabastrowe figury świętych Cyryla i Metodego w kościele w Piekarach Śląskich (1938)
- Kompozycja warsztatowa „Herodiada” z czarnego alabastru (1939) przedstawiona na Wystawie Światowej w Nowym Jorku, obecnie w muzeum sztuki polskiej w Chicago.
- Pomnik rozstrzelanych 29 stycznia 1944 w Grębałowie, przy współpracy M. Grodzickiego i Z. Trzebiatowskiego (1963).
Przypisy edytuj
- ↑ Trybuchowce i Pyszkowce. W: Majątki ziemskie- woj. lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie.
- ↑ Cracovia Leopolis.
- ↑ Maciej Biernat: Kościół parafialny p.w.Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Trybuchowcach. [W:] Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. T. 18. Kraków: wyd. Antykwa, drukarnia Skleniarz 2010, 508 іl., s. 284. seria: Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Cz. I. ISBN 978-83-89273-79-6.
- ↑ po 17 września 1939 aresztowany przez władze sowieckie i zamordowany w Starobielsku
- ↑ Kornel «Nel» Horodyski h. Korczak [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-02-03].
Bibliografia edytuj
- O Jadwidze Horodyskiej rozmawiają ci, którym była bliska. „Cracovia Leopolis”. 3 (39), 2004, s. 8–16.
- Jurij Smirnow: Jadwiga Horodyska: życie i twórczość artystyczna. Lwów: [s.n.], 2005.
- Jurij Biuriułow: Rzeźba lwowska. Warszawa: Neriton, 2007, s. 274–277. ISBN 978-83-7543-009-7.