Janów Podlaski (gmina)

gmina wiejska w województwie lubelskim

Janów Podlaskigmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie bialskim.

Janów Podlaski
gmina wiejska
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

bialski

TERC

0601052

Wójt

Leszek Chwedczuk
(od 2018)

Powierzchnia

135 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


5458[1]

• gęstość

40,2 os./km²

Nr kierunkowy

83

Tablice rejestracyjne

LBI

Adres urzędu:
ul. Bialska 6a
21-505 Janów Podlaski
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Janów Podlaski
Liczba sołectw

18[2]

Liczba miejscowości

24[3]

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
52°11′45″N 23°12′38″E/52,195833 23,210556
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Janów Podlaski.

Według danych z 30 czerwca 2004[4] gminę zamieszkiwało 5560 osób.

Historia edytuj

W latach 1870–1919 w powiecie konstantynowskim istniała gmina Janów, utworzona z pozbawionego praw miejskich Janowa[5] i funkcjonująca do momentu odzyskania praw miejskich po odzyskaniu przez Polskę niepodległości[6]. Jednostka ta składała się z samej osady Janów.

Gmina Janów Podlaski o zasięgu zbliżonym do dzisiejszego powstała dopiero pod okupacją hitlerowską w 1940 roku[7] w Kreishauptmannschaft Biala-Podlaska (w powiecie bialskim) z obszaru zniesionej gminy Pawłów oraz pozbawionego (po raz drugi) praw miejskich Janowa[8].

W sierpniu 1944 uchylono podział administracyjny wprowadzony przez okupanta[9], przez co Janów tymczasowo odzyskał status miasta (posiadał taki jeszcze 28 czerwca 1946); nie reaktywowano natomiast gminy Pawłów, zachowując gminę Janów Podlaski, przez co przez dwa lata funkcjonowały obok siebie dwie jednostki o nazwie Janów Podlaski – wiejska (3849 mieszk. w 1946 r.) i miejska (2450 mieszk. w 1946 r.)[10]. Późniejsze publikacje (od 1947) Janowa jako miasta już nie wymieniają[7][11] (wieś w gminie Janów Podlaski).

Jednostkę zniesiono jesienią 1954 roku w związku ze zlikwidowaniem gmin i wprowadzeniu gromad. Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[12] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[13], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[14][15].

Gromada Janów Podlaski przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[16]. 1 stycznia 1973 w powiecie bialskim reaktywowano gminę Janów Podlaski w obecnych granicach[17].

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bialskopodlaskim.

Ochrona przyrody edytuj

Na obszarze gminy znajduje się rezerwat przyrody Łęg Dębowy koło Janowa Podlaskiego chroniący łęg dębowy z licznymi drzewami pomnikowymi, rzadkimi roślinami runa [18].

Struktura powierzchni edytuj

Według danych z roku 2002[19] gmina Janów Podlaski ma obszar 135 km², w tym:

  • użytki rolne: 75%
  • użytki leśne: 17%

Gmina stanowi 4,9% powierzchni powiatu.

Demografia edytuj

Dane z 30 czerwca 2004[4]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 5560 100 2786 50,1 2774 49,9
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
41,2 20,6 20,5
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Janów Podlaski w 2014 roku[1].


 

Sołectwa edytuj

Błonie, Bubel-Granna, Bubel-Łukowiska, Jakówki, Janów Podlaski, Kajetanka, Klonownica Mała, Klonownica-Plac, Ostrów, Peredyło, Polinów, Nowy Pawłów, Romanów, Stare Buczyce, Stary Bubel, Stary Pawłów, Werchliś, Woroblin[2]

Miejscowości bez statusu sołectwa: Błonie (kolonia), Kajetanka (kolonia), Nowinki, Piaski, Pieczyska, Wygoda

Sąsiednie gminy edytuj

Biała Podlaska, Konstantynów, Leśna Podlaska, gmina Rokitno. Gmina sąsiaduje z Białorusią.

Przypisy edytuj

  1. a b Gmina Janów Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. a b Strona gminy, sołectwa
  3. Urząd Statystyczny w Lublinie
  4. a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. Postanowienie z 12 (24)grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 461)
  6. M.P. z 1919 r. Nr 234, poz. 0
  7. a b Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
  8. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
  9. Dz.U. z 1944 r. Nr 2, poz. 8
  10. GUS (1947). Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: GUS
  11. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
  12. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  13. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  14. Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  15. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  16. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  17. Uchwała Nr XXI/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie lubelskim
  18. Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubelskiego, RDOŚ Lublin stan na 4 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-02].
  19. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).