Jan Albert Waza

syn króla Zygmunta III Wazy, biskup krakowski, kardynał

Jan Albert Waza, SJ, także Jan Olbracht Waza (ur. 25 czerwca 1612 w Warszawie, zm. 29 grudnia 1634 w Padwie) – syn króla Polski Zygmunta III Wazy i arcyksiężniczki austriackiej Konstancji herbu Habsburg, królewicz polski, od 1621 - 1632 biskup warmiński a od roku 1632 - 1634 biskup krakowski, kardynał diakon świecki bez święceń kapłańskich.

Jan Albert Waza
Kardynał diakon
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

I Rzeczpospolita

Data i miejsce urodzenia

25 czerwca 1612 r.
Warszawa

Data i miejsce śmierci

29 grudnia 1634 r.
Padwa

Miejsce pochówku

bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie

Biskup warmiński
Okres sprawowania

1621-1632

Biskup krakowski
Okres sprawowania

1632–1634

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

brak

Nominacja biskupia

1631
biskup warmiński
20 listopada 1632
biskup krakowski

Sakra biskupia

brak

Kreacja kardynalska

19 listopada 1629 (in pectore)
Urban VIII

Kościół tytularny

S. Maria in Aquiro Rzym

Życiorys edytuj

 
Kardynał Jan Albert Waza, rycina z ok. 1632 w Bibliotece Watykańskiej[1]

Pod opieką zaradnej Królowej Polski Konstancji herbu Habsburg, królewicz Jan Albert wychowywał się, wraz z trzema królewiczami w Warszawie. Na dworze Zygmunta III Wazy, podkomorzy Andrzej Bobola herbu Leliwa miał zlecenie króla Zygmunta i królowej Konstancji, aby wychowywać i kształcić królewiczów w Warszawie. Jako nieletni 9-latek królewicz został wyznaczony przez Króla Polski na Księstwo warmińskie, w którym to miał sprawować biskupstwo. Po śmierci Szymona Rudnickiego, otrzymał zgodę papieską 21 października 1621. Wybór Króla Polski Zygmunta III Wazy, potwierdziła – po wahaniach – również Warmińska kapituła katedralna, ale liczne sprzeciwy szlachty opóźniły zatwierdzenie tej nominacji przez sejm aż do 1631 roku. Królewicz Jan Albert Waza przebywał w diecezji Fromborka, gdy z Królem udawał się do Szwecji, rządy biskupie w jego imieniu sprawował biskup pomocniczy Michał Erazm Działyński razem z archidiakonem warszawskim Jakub Wierzbięta Doruchowski z Doruchowa herbu Niesobia i kanonikiem warmińskim Pawłem Piaseckim. Katedra we Fromborku została obdarowana przez młodego biskupa szatami liturgicznymi oraz złotą figurą św. Andrzeja. Po preniesieniu do diecezji krakowskiej (na Warmii, zastąpił Jana Alberta Wazę w roku 1632, biskup Mikołaj Szyszkowski).

W dniu 20 listopada 1632 roku Jan Albert Waza został mianowany biskupem krakowskim (po śmierci Andrzeja Lipskiego); rządy w biskupstwie krakowskim objął w dniu 27 lutego 1633 roku. Po ogłoszonej nominacji kardynalskiej jego następcą w diecezji krakowskiej został biskup Jakub Zadzik.

Królewicz Jan Albert Waza został ogłoszony kardynałem w dniu 20 grudnia 1632 roku, przez papieża Urbana VIII (in pectore w 1629 r.), a po ujawnieniu nominacji przydzielił mu diakonię Santa Maria in Aquiro w Rzymie. W roku 1634 otrzymał z rąk Papieża Urbana VIII kapelusz kardynalski jako oznakę godności kardynalskiej.

Prawdopodobnie zmarł w wieku 22 lat w Padwie we Włoszech.

Przypisy edytuj

  1. Marcin Latka, Cardinal John Albert Vasa, artinpl [dostęp 2019-07-28].

Bibliografia edytuj

Wywód przodków edytuj

4. Jan III Waza      
    2. Zygmunt III Waza
5. Katarzyna Jagiellonka
córka Zygmunta I Starego
       
      1. Jan Albert
6. Arcyksiążę Karol Styryjski
syn cesarza Ferdynanda I
   
    3. Konstancja Habsburżanka    
7. Maria Anna Bawarska