Jan Albert Waza

Jan Albert Waza, SJ, także Jan Olbracht Waza (ur. 25 czerwca 1612 w Warszawie, zm. 29 grudnia 1634 w Padwie) – syn króla Polski Zygmunta III Wazy i arcyksiężniczki austriackiej Konstancji Habsburżanki, biskup krakowski od 1632 i warmiński od 1631, kardynał, królewicz polski.

Jan Albert Waza

Kardynał diakon
Kraj działania	I Rzeczpospolita
Data i miejsce urodzenia	25 czerwca 1612 Warszawa
Data i miejsce śmierci	29 grudnia 1634 Padwa
Miejsce pochówku	bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie
Biskup krakowski
Okres sprawowania	1632–1634
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	brak
Nominacja biskupia	1631 biskup warmiński 20 listopada 1632 biskup krakowski
Sakra biskupia	brak
Kreacja kardynalska	19 listopada 1629 (in pectore) Urban VIII
Kościół tytularny	S. Maria in Aquiro

Życiorys

Kardynał Jan Albert Waza, rycina z ok. 1632 w Bibliotece Watykańskiej

Jako 9-latek wyznaczony przez ojca na biskupstwo warmińskie po śmierci Szymona Rudnickiego, otrzymał zgodę papieską 21 października 1621. Wybór potwierdziła – po wahaniach – również kapituła warmińska, ale liczne sprzeciwy szlachty opóźniły zatwierdzenie tej nominacji przez sejm aż do 1631. Królewicz nie przebywał nigdy w diecezji, rządy sprawował w jego imieniu biskup pomocniczy Michał Erazm Działyński razem z archidiakonem warszawskim Jakubem Wierzbiętą Borzuchowskim i kanonikiem warmińskim Pawłem Piaseckim. Katedra we Fromborku została obdarowana przez młodego biskupa szatami liturgicznymi oraz złotą figurą św. Andrzeja.

20 listopada 1632 Jan Albert Waza został mianowany biskupem krakowskim (po śmierci Andrzeja Lipskiego); objął rządy w diecezji 27 lutego 1633.

20 grudnia 1632 została ogłoszona nominacja kardynalska królewicza; papież Urban VIII mianował go już 19 listopada 1629, ale w sekrecie (in pectore), a po ujawnieniu informacji przydzielił Janowi Albertowi diakonię Santa Maria in Aquiro w Rzymie.

Zmarł we Włoszech, dokąd został prawdopodobnie wysłany przez brata, króla Władysława IV, z misją dyplomatyczną. Jego następcą w diecezji krakowskiej został Jakub Zadzik (na Warmii zastąpił Jana Alberta w 1632 Mikołaj Szyszkowski).

Bibliografia

• Catholic-Hierarchy
• The Cardinals of the Holy Roman Church
• Krzysztof Rafał Prokop, Polscy kardynałowie, wyd. WAM, Kraków 2001, s. 113-119

Wywód przodków

4. Jan III Waza
			2. Zygmunt III Waza
5. Katarzyna Jagiellonka córka Zygmunta I Starego
						1. Jan Albert
6. Arcyksiążę Karol Styryjski syn cesarza Ferdynanda I
			3. Konstancja Habsburżanka
7. Maria Anna Bawarska