Jan Certowicz
Jan Certowicz (ur. 24 listopada 1889 w Wierzbniku, zm. 9–11 kwietnia 1940 w Katyniu) – major lekarz Wojska Polskiego, doktor nauk medycznych, ofiara zbrodni katyńskiej.
 major lekarz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 listopada 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9–11 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1935, 1939–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
naczelny lekarz pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 24 listopada 1889 w Wierzbniku, w rodzinie Wojciecha i Władysławy z Bieleckich[1]. Po ukończeniu ośmioklasowego gimnazjum w Warszawie rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Charkowskiego[1]. W 1923 doktoryzował się na Uniwersytecie Warszawskim[1], specjalizując się w chirurgii. W 1914 powołany do armii rosyjskiej. Został wysłany na front. Zorganizował punkt opatrunkowy, następnie pracował jako pomoc w szpitalu 5 Armii Rosyjskiej w pobliżu Warszawy[2]. W 1915 został komendantem odcinka sanitarnego 20 Dywizji Piechoty, a rok później 111 Dywizji Piechoty armii rosyjskiej[3][2]. W listopadzie 1916 urlopowano go z wojska w celu kontynuowania studiów. Od 1918 w Wojsku Polskim. W 14 czerwca 1919 r. został ordynatorem szpitala wojskowego w Grodnie. Następnie był naczelnym lekarzem garnizonowym w Mińsku, zastępcą szefa sanitarnego Dywizji Litewsko-Białoruskiej, zastępcą szefa Grupy Poleskiej Dowództwa Frontu Północnego, służąc w stopniu porucznika.
W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. W 1923 w kadrze X batalionu sanitarnego, służył w 24 pułku ułanów w stopniu kapitana (starszeństwo z dniem 19 czerwca 1919 i 49 lokatą w korpusie oficerów sanitarnych)[4]. W 1924 w stopniu majora (starszeństwo z dniem 15 sierpnia 1924 i 10 lokatą) przeniesiony do składu I batalionu sanitarnego, przydział 5 pułk ułanów[5][6]. Z dniem 30 listopada 1935, w stopniu majora, został przeniesiony w stan spoczynku[7].
W kampanii wrześniowej w 5 puł, wzięty do niewoli przez Sowietów, osadzony w Kozielsku. W grudniu 1939 znajdował się na liście jeńców obozu kozielskiego[8]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, lista wywózkowa L.W. 015/2 1940 z 5 kwietnia 1940. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 24 kwietnia 1943. Figuruje na liście AM 178-472 jako pułkownik lekarz i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 472[8]. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu, nr tabliczki epitafijnej 407[9].
Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Życie prywatne edytuj
Mieszkał w Ostrołęce przy ul. 11 Listopada 8. Ożenił się z Wacławą Anną z domu Hubert. Miał dwóch synów, Zbigniewa i Władysława. W latach 1935–1939 pracował w Liceum Ogólnokształcącym im. króla J. Leszczyńskiego w Ostrołęce jako lekarz szkolny. Był również członkiem Komitetu Białego Krzyża w Ostrołęce[3].
Obaj synowie walczyli w szeregach Armii Krajowej w powstaniu warszawskim. Władysław Certowicz zginął w czasie walk powstańczych.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz drugi za służbę w POW[10])
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[11]
- Medal Niepodległości (27 czerwca 1938)[12][13]
- Order Świętego Stanisława IV kl. (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętej Anny IV kl. (Imperium Rosyjskie)
Upamiętnienie edytuj
- Jedna z ulic w Ostrołęce nosi nazwę Jana Certowicza.
- Dąb Pamięci posadzony 17 września 2009 na skwerze wokół Pomnika Ofiar Terroru Komunistycznego przy ul. Kopernika w Ostrołęce[14][15][16].
- Dąb Pamięci posadzony na Kościelnej 12 w Starachowicach przez parafię pw. św. Trójcy. Certyfikat nr 000132/000113/WWL/2008[17].
- Na pomniku poświęconym ofiarom zbrodni katyńskiej z 1940 i ofiarom tragedii Smoleńskiej z 2010 w Starachowicach[18].
- Krzyż Ofiar Zbrodni Katyńskiej w Starachowicach. Tablica z nazwiskiem Jana Certowicza[18].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 69.
- ↑ a b Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2017-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-06)].
- ↑ a b Karczewski: Rodzina Certowiczów z Ostrołęki – historia ocalona [online], ePowiatOstrołęcki.pl, 14 maja 2013 [dostęp 2017-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
- ↑ Rocznik Oficerski MSWojsk, 1923, s. 647, 1179, 1201.
- ↑ Rocznik Oficerski MSWojsk., 1924, s. 1018, 1082.
- ↑ Lista Starszeństwa Oficerów Zawodowych Korpusu Sanitarnego, MSWojsk, 1930, s. 13.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 89.
- ↑ a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 801.
- ↑ Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 2017-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 15 lipca 1922, s. 503.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska” - jako Jan Cerzowicz.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-05].
- ↑ Marcin Łuba, Dęby Katyńskie w Ostrołęce (wideo, zdjęcia), „eOstroleka.pl - Twoje Wirtualne Miasto” [dostęp 2017-08-05] (pol.).
- ↑ Ostrołęka - Dęby Katyńskie. Atrakcje turystyczne Ostrołęki. Ciekawe miejsca Ostrołęki [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2017-08-05].
- ↑ i, Komu poświęcone są ostrołęckie Dęby Katyńskie. Przeczytaj listę nazwisk, „to.com.pl” [dostęp 2017-08-05] (pol.).
- ↑ Tomasz Lewandowski, Adam Nielski, Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2017-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06] (ang.).
- ↑ a b Pomniki, „MZK” [dostęp 2017-08-05] (ang.).
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.