Jan Frączek (1955–1994)

Jan Zbigniew Frączek (ur. 19 stycznia 1955 w Kamionce Wielkiej[1] lub Nowym Sączu[2], zm. 17 stycznia 1994 w Warszawie) – polski polityk, działacz związkowy i opozycyjny w PRL, więzień polityczny.

Jan Frączek
Data i miejsce urodzenia

19 stycznia 1955
Kamionka Wielka lub Nowy Sącz

Data i miejsce śmierci

17 stycznia 1994
Warszawa

Zawód, zajęcie

działacz związkowy, polityk

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności

Życiorys edytuj

Syn Stanisława i Zofii[2], pochodził z rodziny wielodzietnej[3]. W 1974 ukończył Zasadniczą Szkołą Samochodową w Nowym Sączu, w latach 1974–1985 pracował w Fabryce Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej. We wrześniu 1980 wstąpił do NSZZ „Solidarność”, należał do Komisji Wydziałowej. Po wprowadzeniu stanu wojennego członek władz Regularnej Komisji Wykonawczej Trzeci Szereg „S” i współorganizator Tymczasowej Komisji Zakładowej, był drukarzem podziemnego pisma „Informator NSZZ «Solidarność» przy Fabryce Samochodów Małolitrażowych”. W maju 1982 był krótko internowany, ponownie od kwietnia do maja 1983 aresztowany pod zarzutem kierowania podziemną organizacją (amnestia w sierpniu 1984). Należał do regionalnego kierownictwa podziemnej „Solidarności”, zajmował się m.in. kontaktami z innymi ośrodkami, zbieraniem składek, kolportażem prasy. Był współorganizatorem podbeskidzkiego Radia „Solidarność” oraz bielskiego Komitetu Oporu Społecznego. We wrześniu 1985 ponownie aresztowany, w kolejnym roku skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Bielsku-Białej na 1,5 roku więzienia za „działania zmierzające do wywołania niepokoju publicznego”. W czerwcu 1986 wyszedł na wolność, wkrótce został jednym z pięciu jawnych rzeczników regionalnych struktur NSZZ „Solidarność”, znalazł się w Prezydium Regionalnej Komisji Organizacyjnej tej organizacji. W latach 1986–1989 pozostawał bez pracy. Był przez wiele lat rozpracowywany przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Bielsku-Białej[1][3][4].

W 1989 przywrócono go do pracy w FSM. Został przewodniczącym Komitetu Zakładowego „Solidarności”, wielokrotnym delegatem na wojewódzkie i krajowe zjazdy delegatów, a także członkiem Zarządu Regionalnego i Komisji Krajowej „Solidarności”. Zaangażował się również w komitet na rzecz budowy Szpitala Wojewódzkiego w Bielsku-Białej[1][3]. W wyborach parlamentarnych w 1993 otwierał bielską listy okręgową Komitetu Wyborczego NSZZ „Solidarność”[5]. Zmarł nagle w Warszawie podczas obrad Krajowej Sekcji Motoryzacji „S”[3]. 21 stycznia 1994 został pochowany na cmentarzu komunalnym w Bielsku-Białej[6].

Odznaczenia edytuj

Został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wolności i Solidarności (2017)[7][4] i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1995)[8].

Przypisy edytuj

  1. a b c Artur Kasprzykowski: Jan Frączek. encysol.pl. [dostęp 2022-08-12].
  2. a b Dane z katalogu osób „rozpracowywanych”. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-08-12].
  3. a b c d 20 rocznica śmierci Jana Frączka: Odszedł w biegu. solidarnosc.org.pl, 2014. [dostęp 2022-08-12].
  4. a b Odznaczeni KWiS: Jan Frączek. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-08-12].
  5. Poland – candidate data [online], University of Essex [zarchiwizowane z adresu 2015-02-26] (ang.).
  6. Informacje o pochówku. grobonet.com. [dostęp 2022-08-12].
  7. M.P. z 2017 r. poz. 315
  8. M.P. z 1996 r. nr 15, poz. 184