Jan Ostrowski (historyk)
Jan Juliusz Ostrowski[1][2] (ur. 12 czerwca 1947 w Krakowie) – polski historyk sztuki i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki (1989–2020), prezes Polskiej Akademii Umiejętności (od 2018).
Jan Ostrowski (pierwszy z prawej) w 2011 | |
Data i miejsce urodzenia |
12 czerwca 1947 |
---|---|
Prezes Polskiej Akademii Umiejętności | |
Okres |
od 1 września 2018 |
Poprzednik | |
Dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki | |
Okres |
od grudnia 1989 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujPochodzi z rodziny Ostrowskich pieczętującej się herbem Rawicz[3][4].
Ukończył II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie[5]. W 1970 ukończył się historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim[6]. W 1972 doktoryzował się na uniwersytecie w Nancy[7], w 1974 nostryfikowany jako doktorat nauk humanistycznych na UJ. W 1982 habilitował się na macierzystej uczelni, tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymał w 1992[8]. Odbył liczne staże w instytucjach badawczych i naukowych, m.in. w Londyn, Monachium, Princeton, Berkeley i Cambridge[9].
W latach 1973–2018 prowadził pracę dydaktyczną w Instytucie Historii Sztuki UJ. W latach 1999–2000 wykładał jako profesor wizytujący na Wolnym Uniwersytecie Berlińskim. W latach 1989–2020 był dyrektorem Zamku Królewskiego na Wawelu[10]. W ciągu 30 lat kierowania tą instytucją doprowadził do kompleksowej konserwacji jego substancji zabytkowej i unowocześnienia działalności instytucji zgodnie ze standardami światowymi. Współorganizował liczne wystawy na Wawelu i za granicą (USA, Kanada, Japonia, Włochy).
W 1990 został wiceprzewodniczącym Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Był członkiem Rady do Spraw Muzeów, Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, Komitetu Nauk o Sztuce PAN. W latach 1998–2002 z ramienia Unii Wolności był radnym i wiceprzewodniczącym Sejmiku Województwa Małopolskiego I kadencji[11]. W 2010 został członkiem korespondentem, a w 2015 członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności[12]. W 2018 został wybrany na jej prezesa (uzyskał następnie reelekcję na tę funkcję)[12].
Jego badania obejmują sztukę wieków XIV–XX ze szczególnym naciskiem na okres baroku i romantyzmu. Jest autorem ponad 300 publikacji naukowych, popularnonaukowych i eseistycznych, w tym kilkunastu książek[13]. Zainicjował i prowadził program inwentaryzacji zabytków sztuki sakralnej na Kresach Wschodnich. W latach 1993–2015 pod jego redakcją i ze znacznym udziałem autorskim ukazały się 23 tomy inwentarza pt. Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej[14] (program jest kontynuowany według ustalonej przez niego metody i pod jego ogólnym kierownictwem).
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Ordery i odznaczenia
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2010, w uznaniu wybitnych zasług dla kultury narodowej, za osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju muzealnictwa oraz krzewienia tradycji polskich)[15]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2000)[16]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1994)[17]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[18]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (2012)
- Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2012)
- Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę I klasy (Austria, 2003)[19]
- Order Narodowy Zasługi V Klasy (Francja, 2004)
- Krzyż Oficerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy” (Litwa, 2006)[20]
- Order Gwiazdy Włoch III klasy (Włochy, 2006)[21]
- Legia Honorowa V klasy (Francja, 2011)[22]
- Krzyż Oficerski Orderu Świętego Karola (Monako, 2012)[23]
- Złota Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski (2017)[24]
- Brązowy Medal Cracoviae Merenti (2021)[25]
- Nagrody i wyróżnienia
- Nagroda Krakowska Książka Miesiąca za publikację Mistrzowie malarstwa polskiego (grudzień 1996)[26]
- Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora (2008)
- Nagroda Miasta Krakowa (2010)[27]
- Złoty Medal „Plus ratio quam vis” (2018)[28]
Wybrane publikacje
edytuj- Anton van Dyck, Warszawa 1980.
- Van Dyck et la peinture génoise du XVII e siècle, Kraków 1981.
- Piotr Michałowski, Warszawa 1985.
- Pięć studiów o Piotrze Michałowskim, Kraków 1988, ISBN 83-08-1-2763-0.
- Die polnische Malerei vom Ende des 18. Jahrhunderts bis zum Beginn der Moderne, Monachium 1989, ISBN 978-3-422-06035-7.
- Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, cz. I. Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, t. 1–23 (red., współautor, wstępy), Kraków 1993–2015.
- Mistrzowie malarstwa polskiego, Kraków 1996, ISBN 978-83-86328-61-1.
- Lwów. Dzieje i sztuka, Kraków 1997, ISBN 978-83-7052-704-4.
- Podhorce. Dzieje wnętrz pałacowych i galerii obrazów (współautor z Jerzym Petrusem), Kraków 2001, ISBN 83-908-491-5-1.
- Barok – romantyzm – kresy, Warszawa-Bellerive-sur-Allier 2017, ISBN 978-83-286-0015-7; ISBN 979-10-95627-30-2.
- Pomiędzy powstaniem a emigracją. Podgórski szkicownik Piotra Michałowskiego z r. 1832 (współautor z Elżbietą Wichrowską), Kraków 2019, ISBN 978-83-08-06860-1.
- Portret w dawnej Polsce, Warszawa 2019, ISBN 978-83-66104-19-8.
- Mit Kenii, czyli swawola Białych, Kraków-Odonów 2020, ISBN 978-83-7730-427-3.
Przypisy
edytuj- ↑ Prezydent odznaczył ludzi kultury, prezydent.pl, 17 stycznia 2011 [zarchiwizowane 2012-09-09] .
- ↑ W publikacjach także jako Jan K. Ostrowski (zob. Ostrowski, Jan K. [online], bn.org.pl [dostęp 2019-11-04] .).
- ↑ E. Borowski , Genealogie niektórych polskich rodzin utytułowanych, „Materiały do dziejów biografii genealogii i heraldyki polskiej”, t. 2, Buenos Aires-Paryż 1964, s. 259 .
- ↑ „Genealogisches Handbuch der Gräflichen Häuser”, t. 18, Limburg an der Lahn 2006, s. 278(niem.).
- ↑ Sławni absolwenci [online], sobieski.krakow.pl [dostęp 2022-02-20] .
- ↑ Prof. dr hab. Jan Ostrowski [online], uj.edu.pl [dostęp 2022-02-20] .
- ↑ J. Ostrowski , „Temple de plaisir”, niezwykły pałac Stanisława Leszczyńskiego w Chanteheux, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. XIX, Warszawa 1974, s. 293 .
- ↑ Jan Ostrowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-02-20] .
- ↑ Dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu laureatem Nagrody im. Klemensa Bąkowskiego [online], dzieje.pl, 6 kwietnia 2016 [dostęp 2022-02-20] .
- ↑ Powołano dyrektorów Zamku Królewskiego na Wawelu i Muzeum Narodowego w Krakowie [online], dzieje.pl, 18 października 2019 [dostęp 2020-02-10] .
- ↑ Skład Sejmiku Województwa Małopolskiego w kadencji 1998–2002 [online], malopolska.pl [dostęp 2022-02-20] .
- ↑ a b „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności”, R. 2020, Kraków 2021, s. 11, 14 [dostęp 2022-02-05] .
- ↑ A. Betlej i inni red., Velis quod possis. Studia z historii sztuki ofiarowane profesorowi Janowi Ostrowskiemu, Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, 2017, s. 11–22, ISBN 978-83-7581-235-0 .
- ↑ Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, J.K. Ostrowski (red.), t. 1–23, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 1993–2015 .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 grudnia 2010 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 30, poz. 337).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lipca 2000 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2000 r. nr 30, poz. 621).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 listopada 1994 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1995 r. nr 4, poz. 49).
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, mkidn.gov.pl [zarchiwizowane 2021-10-04] .
- ↑ 10542/AB XXIV. GP – Anfragebeantwortung (elektr. übermittelte Version) [online], parlament.gv.at, 23 kwietnia 2012, s. 999 [dostęp 2017-09-22] (niem.).
- ↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė [online], lrp.lt [dostęp 2022-02-14] (lit.).
- ↑ Commendatore dell'Ordine della Stella d'Italia (già Stella della solidarietà italiana) [online], quirinale.it [dostęp 2022-02-05] .
- ↑ Legia Honorowa dla prof. Ostrowskiego, gazeta.pl, 3 marca 2011 [zarchiwizowane 2012-07-30] .
- ↑ Ordonnance Souveraine n° 4.047 du 20 novembre 2012 portant nominations dans l’Ordre de Saint-Charles, legimonaco.mc, 23 listopada 2012 [zarchiwizowane 2013-12-12] (fr.).
- ↑ A. Betlej , Kronika Instytutu Historii Sztuki UJ za rok 2017, „Modus: Prace z historii sztuki”, Nr 18, Kraków 2018, s. 181 [dostęp 2019-07-29] .
- ↑ Laureaci Medalu „Cracoviae Merenti” w VIII kadencji 2018–2023 [online], krakow.pl [dostęp 2022-02-14] .
- ↑ Laureaci nagrody „Krakowskiej Książki Miesiąca” w latach 2009–1995 [online], biblioteka.krakow.pl [dostęp 2023-06-27] .
- ↑ Wręczenie nagród Miasta Krakowa za rok 2010, uj.edu.pl, 10 listopada 2010 [zarchiwizowane 2012-12-21] .
- ↑ Profesor Jan Ostrowski odznaczony Złotym Medalem „Plus Ratio Quam Vis”, uj.edu.pl, 16 grudnia 2018 [zarchiwizowane 2019-07-20] .
Bibliografia
edytuj- Prof. dr hab. Jan Ostrowski [online], uj.edu.pl [dostęp 2022-02-20] .
- Jan Ostrowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-02-20] .
- J. Kapuścik (red.), Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, t. III: M–R, Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2000, s. 388 .
Linki zewnętrzne
edytuj- Jan K. Ostrowski: publikacje w cyfrowych zasobach Biblioteki Uniwersyteckiej w Heidelbergu [online], uni-heidelberg.de [dostęp 2022-02-17] (ang.).
- Jan K. Ostrowski [online], ihs.uj.edu.pl [dostęp 2022-02-17] .