Wikipedia

Jan Kreczmar

polski aktor

Jan Kreczmar (ur. 6 maja 1908 w Warszawie, zm. 29 sierpnia 1972 tamże) – polski aktor filmowy i teatralny, pedagog.

Jan Kreczmar
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 maja 1908
Warszawa

Data i miejsce śmierci

29 sierpnia 1972
Warszawa

Zawód

aktor, pedagog, reżyser teatralny

Współmałżonek

Justyna Kreczmarowa

Lata aktywności

1929–1972

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Jan Kreczmar (po prawej) nagrywa wraz z Aleksandrem Zelwerowiczem audycję dla Polskiego Radia
Janina Romanówna i Jan Kreczmar w sztuce „Penelopa” Ludwika Hieronima Morstina, 1946
Grób Jana Kreczmara na Powązkach

Kariera zawodowaEdytuj

Jan Kreczmar urodził się 6 maja 1908 roku w Warszawie. Był synem Jana Kreczmara, założyciela warszawskiego gimnazjum. Przed II wojną światową ukończył na Uniwersytecie Warszawskim wydział humanistyczny, a ponadto był absolwentem oddziału dramaturgicznego Konserwatorium Muzycznego w Warszawie. Zadebiutował w 1929 roku w teatrze wileńskim Aleksandra Zelwerowicza w roli Guślarza w Dziadach Adama Mickiewicza. Następnie występował w Teatrze Polskim w Poznaniu, gdzie zagrał m.in. Romea w Romeo i Julii Szekspira i Gucia w Ślubach panieńskich Aleksandra Fredry, pracował w lwowskim teatrze Wilama Horzycy, a od 1933 roku do wybuchu II wojny w Teatrze Polskim Arnolda Szyfmana. Przed II wojną światową zagrał ponad 70 ról[1].

Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu miasta przez Niemców Kreczmar przeprowadził się do Warszawy – pracował jako barman i brał udział w konspiracji. Był wykładowcą podziemnego Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej oraz wchodził w skład Tajnej Rady Teatralnej. W 1944 roku zagrał w premierowym spektaklu Teatru Wojska Polskiego w Lublinie. Z teatrem tym, działającym wówczas w Łodzi, był związany do 1946. W 1945 zadebiutował jako reżyser wystawiając Dożywocie Aleksandra Fredry. W 1946 roku powrócił do Warszawy i latach 1946–1963 występował w Teatrze Polskim, a od 1964 roku do śmieci w Teatrze Współczesnym, współpracując z innymi warszawskimi tetrami, m.in. Klasycznym i Narodowym. W międzyczasie w latach 1953–1955, razem z Janem Świderskim, był kierownikiem artystycznym Teatru Nowej Warszawy[1].

W roku 1951 otrzymał I nagrodę na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę profesora Mokrzyckiego w sztuce Próba sił Jerzego Lutowskiego w reżyserii Aleksandra Bardiniego, a w 1966 nagrodę Komitetu d/s Radia i Telewizji[1].

Jako pedagog w latach 1945–1946 prowadził wykłady w łódzkim Państwowym Instytucie Teatralnym, a od 1947 roku pracował w Państwowej Szkole Teatralnej (Państwowa Szkoła Dramatyczna) w Warszawie, gdzie pełnił funkcje[1]:

  • 1947–1949: zastępcy dyrektora
  • 1947–1948: wykładowcy
  • 1949–1950 i 1956–1967: rektora

Jan Kreczmar zmarł 29 sierpnia 1972 w Warszawie[1]. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 190–V–24/25) w grobowcu rodzinnym[2].

Życie prywatneEdytuj

Jego żoną była aktorka Justyna Kreczmarowa. Jan Kreczmar był bratem reżysera Jerzego Kreczmara i ojcem Małgorzaty Janiny Kreczmar oraz poety Adama Kreczmara, a także wujem Zbigniewa Zapasiewicza[1]. Jego zięciem jest satyryk Krzysztof Daukszewicz, a wnukiem Grzegorz Daukszewicz.

FilmografiaEdytuj

OdznaczeniaEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i Monika Mokrzycka-Pokora, Jan Kreczmar 6.05.1908 – 29.08.1972, culture.pl, 2005 [dostęp 2022-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-06].
  2. ↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
  3. ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58.
  4. ↑ M.P. z 1951 r. nr 74, poz. 1007.
  5. ↑ 13 listopada 1953 „w związku z 40-leciem pracy Państwowego Teatru Polskiego w Warszawie” M.P. z 1953 r. nr 106, poz. 1422.
  6. ↑ 15 stycznia 1955 M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400, s. 1631.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Kreczmar&oldid=68307549”