Jan Lutyński
Jan Lutyński (ur. 19 października 1921 w Płocku, zm. 16 kwietnia 1988 w Łodzi) – polski socjolog, politolog, profesor Uniwersytetu Łódzkiego.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
socjolog, politolog |
| Edukacja | |
| Alma Mater | |
| Małżeństwo | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Był synem Romana Lutyńskiego (1888–1968) – prawnika, prezesa Towarzystwa Naukowego Płockiego[1] i Anny z Płoskich (1893–1989). Młodszy brat prawnika Władysława Lutyńskiego (1919-2002).
Szkołę średnią ukończył w Płocku (Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły) w 1939. Walczył we wrześniu 1939 i przekroczył granicę polsko-litewską. Po zajęciu Litwy internowany przez Armię Czerwoną. Po zwolnieniu z obozu pozostał na Wileńszczyźnie. Żołnierz Armii Krajowej. W 1944 trafił do sowieckiego obozu dla żołnierzy AK, potem do obozu pracy przymusowej. Do kraju wrócił w 1946 r. i podjął studia na Uniwersytecie Łódzkim. Podczas studiów został asystentem prof. Józefa Chałasińskiego w Instytucie Socjologicznym UŁ. Na Uniwersytecie Łódzkim przeszedł wszystkie szczeble kariery naukowej, uzyskując w 1981 tytuł profesora zwyczajnego. W 1960 był stypendystą Fundacji Forda. Należał do współzałożycieli Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Przez wiele lat był redaktorem naczelnym Przeglądu Socjologicznego. W latach 1983–1986 wchodził w skład Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W pracy naukowej zajmował się historią nauk społecznych, metodologicznymi zagadnieniami procesów badawczych w socjologii, wpływem realnego socjalizmu na społeczeństwo polskie. Zajmował stanowisko dyrektora Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Od 1980 należał do NSZZ „Solidarność”, był ekspertem i doradcą struktur związkowych. W 1981 r. podczas strajku studenckiego pełnił funkcję doradcy komitetu strajkowego.
Żona Krystyna Lutyńska z Leśniewskich (1931–2016[2]) – doktor socjologii, specjalizowała się w metodologii empirycznych badań społecznych; córka Hanna (ur. 1957).
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera Pod Murem V, rząd 1, miejsce 34-35)[3].
W 2009 za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[4].
Najważniejsze publikacje edytuj
- Ewolucjonizm w etnologii anglosaskiej a etnografia radziecka. Łódź, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1956. (Łódzkie Towarzystwo Naukowe – Wydział 2. Prace z Historii Myśli Społecznej i Badań Społecznych, nr 6).
- Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 1994. (Łódzkie Towarzystwo Naukowe – Prace Wydziału II Nauk Historycznych i Społecznych – nr 96).
- Nauka i polskie problemy. Komentarz socjologa; słowo wstępne Krystyna Lutyńska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990.
- Strajk studentów łódzkich ’81 w świetle analiz socjologicznych; praca zbiorowa pod red. Jana Lutyńskiego. Warszawa: PTS, 1988; wyd. 2. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, 2010, ISBN 978-83-7525-356-6.
- redaktor serii: Analizy i próby technik badawczych w socjologii.
- liczne artykuły w czasopismach fachowych: „Przegląd Socjologiczny”, „Studia Socjologiczne”, „Kultura i Społeczeństwo”.
Przypisy edytuj
- ↑ Skwer w Płocku imienia Romana Lutyńskiego | dzieje.pl – Historia Polski [online], dzieje.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
- ↑ Krystyna Lutyńska, Warszawa, Łódź, 07.09.2016 – kondolencje [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ADAM ROBERT ŁUKASIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
- ↑ Odznaczenia podczas uroczystości w Łodzi. prezydent.pl, 12 grudnia 2009.
Bibliografia edytuj
- Przegląd Socjologiczny 1996 tom 45.
- Profesor Jan Lutyński, red. Anna Kubiak, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 2008 (Seria: Sylwetki Łódzkich Uczonych, ISSN 1230-4328, zeszyt 86, zawiera bibliografię prac Jana Lutyńskiego, s. 21–38).
Linki zewnętrzne edytuj
- fotografia Jana Lutyńskiego. eksoc.uni.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-10)].
- fotografia Jana Lutyńskiego (lata 80. XX w.)
- biogram w słowniku Niezależni dla kultury: 1976–1989
- Wspomnienie w Gazecie Płock
