Jan Mikołaj Kossowski
Jan Mikołaj Kossowski (ur. 5 grudnia 1888 w Wąwolnicy, zm. 13 lub 14 kwietnia 1940 w Katyniu) – rotmistrz Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
.jpg)
| |
 rotmistrz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 grudnia 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 lub 14 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1905–1921, 1939–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 5 grudnia 1888 w Wąwolnicy, w ówczesnym powiecie nowoaleksandryjskim guberni lubelskiej, w rodzinie Karola i Michaliny z Dobraczyńskich[1][2]. Ukończył szkoły w Zwierzyńcu i Petersburgu. W latach 1905–1917 w armii rosyjskiej. Ukończył szkołę podchorążych w Petersburgu, przydzielony do Izmaiłowskiego Pułku Lejb Gwardii. 11 lipca 1914 został zmobilizowany do 71 bielowskiego pułku piechoty w Puławach i wysłany na front[3]. Był trzykrotnie ranny[4]. W 1917 wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji. Służył w 6. szwadronie 2 pułku ułanów[3].
W czasie wojny z Ukraińcami walczył w szeregach 3 pułku ułanów (30 grudnia 1918 przemianowanego na 7 pułk ułanów) na stanowisku dowódcy plutonu karabinów maszynowych. Wyróżnił się 16 stycznia 1919 w czasie wypadu na Żółkiew, w czasie którego został ciężko ranny w brzuch i rękę[5]. W 1920, w czasie wojny z bolszewikami walczył w 201 ochotniczym pułku szwoleżerów jako dowódca szwadronu karabinów maszynowych. Za bohaterstwo w boju został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[6]. 28 lutego 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu porucznika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[7]. W 1921 został przeniesiony do rezerwy[8]. Posiadał przydział w rezerwie do 3 pułku szwoleżerów[9][10][11]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 180. lokatą w korpusie oficerów rezerwy jazdy[12][13].
W latach 1926–1928 był funkcjonariuszem Straży Celnej w Zalesiu i Rajgrodzie, a następnie był aspirantem straży więziennej w Lublinie i Zamościu (lata 1929–1933). Po przejściu na emeryturę był prezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Wąwolnicy.
W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas w grupie oficerów „powyżej 40 roku życia”[14]. Z dniem 31 grudnia 1938 został przeniesiony do pospolitego ruszenia, pozostając w ewidencji Komendy Rejonu Uzupełnień Puławy[15].
W kampanii wrześniowej zmobilizowany do taborów 18 Dywizji Piechoty. Wzięty do niewoli radzieckiej w miejscowości Werba pod Włodzimierzem, osadzony w więzieniu kijowskim, a potem w Kozielsku. 11 lub 12 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[15]. 13 lub 14 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany (LW 022/2 z 9.4.1940 r., poz. 62)[15][16]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Jan Mikołaj Kossowski był żonaty z Teodozją z Sienkowskich, z którą miał ośmioro dzieci: Janinę (ur. 1920), Bogumiła (ur. 1922), Zdzisława (ur. 1924), Dobrosława (ur. 1926), Wojciecha (ur. 1928), Macieja (ur. 1931), Bartłomieja (ur. 1935) i Marię Magdalenę Blombergową (ur. 1936)[18].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2738[19]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[20]
- Srebrny Krzyż Zasługi[8]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[20]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[20]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką[20]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 290, tu 6 grudnia 1888.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 74.
- ↑ Laudyn 1931 ↓, s. 8.
- ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 30.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 12 marca 1921 roku, s. 383, tu podano, że urodził się 29 listopada 1888.
- ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 290.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 134, tu podano, że urodził się 29 listopada 1888.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 600.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 541.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 697.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 619.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 118, 863.
- ↑ a b c Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 414.
- ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 145.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Joanna Leszczyńska, Matura to nie bzdura. Wspomnienia [online], Dziennik Łódzki, 13 maja 2013 [dostęp 2022-04-02] (pol.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 8.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
Bibliografia edytuj
- Kossowski Jan Mikołaj. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.42-3257 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-23].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Emil Gruszecki: Zarys historii wojennej 3–go pułku Szwoleżerów Mazowieckich imienia pułkownika Kozietulskiego. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Władysław Laudyn: Zarys historji wojennej 7-go pułku ułanów lubelskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.