Jan Pilecki (wojewoda ruski)
Jan Pilecki, Jan z Pilczy herbu Leliwa (ur. ok. 1450, zm. między 2 sierpnia a 13 grudnia 1496 roku[1]) – kasztelan biecki 1476–1479[1], kasztelan sądecki 1479–1484[1], kasztelan wiślicki 1484–1485[1][2], wojewoda ruski 1485–1496[2], starosta przemyski 1494–1496[1][2], wojewoda sandomierski 1496[2].
 Leliwa | |
| Data urodzenia |
ok. 1450 |
|---|---|
| Data śmierci |
między 2 sierpnia a 13 grudnia 1496 |
| Ojciec | |
Syn kasztelana krakowskiego Jana Pileckiego (Granowskiego[3]) i Jadwigi, córki Piotra Kurowskiego kasztelana sądeckiego[1]. Wnuk Wincentego Granowskiego (Pileckiego) i jego drugiej żony Elżbiety z Pilczy, która po śmierci Wincentego została w 1417 trzecią żoną króla Władysława Jagiełły.
Właściciel miast Pilica i Mrzygłód (od 1478) oraz zamków Smoleń (od 1478) i Ogrodzieniec (od 1492) w woj. krakowskim, klucza wojciechowskiego (poprzez pierwszą żonę) w woj. lubelskim, a także miast Tyczyn (z kluczem, od 1478) i Kańczuga (z kluczem, od 1493) w woj. ruskim. Wraz z bratem Ottonem płacił także do śmierci matki bratu Stanisławowi 100 grzywien rocznie z tytułu użytkowania dóbr łańcuckich[1].
Odziedziczył księgozbiór zgromadzony przez ojca na zamku pileckim w Smoleniu[3].
Był świadkiem wydania przywileju piotrkowskiego w 1496[4].
Z pierwszą żoną Zofią herbu Topór (poświadczoną 1481[1]) miał trzech synów:
- Mikołaja (zm. 1527[5]) – wojewodę bełskiego, właściciela klucza ogrodzienieckiego (do 1526) i kańczuckiego[6],
- Stanisława (zm. 1527[7]) – starostę gródeckiego, ożenionego z Anną Jarosławską, córką kasztelana sandomierskiego Rafała (zm. 1493)[6],
- Jana (zm. 1527[8]) – starostę lubelskiego i parczewskiego (zm. 1527), właściciela klucza trzebownickiego i wojciechowskiego, Kurowa (do 1519) oraz zamku Smoleń[9].
Jego drugą żoną ok. 1492 była Barbara[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Sikora 1981a ↓.
- ↑ a b c d Przyboś 1987 ↓, s. 377.
- ↑ a b Sikora 1981b ↓.
- ↑ Bandtkie 1831 ↓, s. 359.
- ↑ Sikora 1981c ↓.
- ↑ a b Wac 2004 ↓, s. 481-482.
- ↑ Sikora 1981d ↓.
- ↑ Wac 2004 ↓, s. 483.
- ↑ Wac 2004 ↓, s. 482-483.
Bibliografia
edytuj- Jan Wincenty Bandtkie, Ius Polonicum. Codicibus veteribus manuscriptum et editionibus quibusque collatis, Warszawa 1831.
- Kazimierz Przyboś, Urzędnicy województwa ruskiego XIV–XVIII wieku (ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, ISBN 83-04-02512-4 [zarchiwizowane z adresu 2022-04-01].
- Franciszek Sikora, Pilecki h. Leliwa Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981a, s. 268.
- Franciszek Sikora, Pilecki (Granowski) h. Leliwa Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981b.
- Franciszek Sikora, Pilecki h. Leliwa Mikołaj, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981c.
- Franciszek Sikora, Pilecki h. Leliwa Stanisław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981d.
- Seweryn Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 14, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1917, s. 8-11.
- Ewa Wac, Kilka uwag o działalności gospodarczej panów z Pilicy w XIV–XVI wieku, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica”, 21 (3), 2004, s. 475-484.