Jan Przeworski
Jan Jakub Przeworski (ur. 31 maja 1869 w Krakowie, zm. 18 października 1931 w Warszawie) – polski Żyd, działacz niepodległościowy, doktor praw, adwokat[1][2][3].
| Pełne imię i nazwisko |
Jan Jakub Przeworski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
31 maja 1869 |
| Data i miejsce śmierci |
18 października 1931 |
| Zawód, zajęcie |
adwokat |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujBył jednym z obrońców 116 oficerów i żołnierzy Legionów Polskich, oskarżonych zbrodnię przeciw sile zbrojnej państwa (austriackiego), popełnioną przez zbiorowy spisek i bunt w połączeniu z mordem żołnierzy austriackich oraz przez dezercję połączoną z kradzieżą mienia (mundurów, ekwipunku, broni, amunicji, pieniędzy itp.) i z oszustwem na szkodę państwa[4][5]. Proces, który toczył się od 8 czerwca do 2 października 1918 w Máramarossziget był jednym z największych procesów wojskowo-politycznych w Austrii[4].
Mieszkał w Warszawie w Alejach Ujazdowskich 20 i prowadził kancelarię adwokacką[6][7][2]. Członek Związku Adwokatów Polskich[8] i wieloletni członek Zarządu Towarzystwa Fabryk Portland-Cementu „Wysoka” S.A.[2]. Zmarł 18 października 1931 w Warszawie, a trzy dni później został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej[2][9]. Pogrzeb stał się wielką manifestacją ze strony byłych więźniów Máramarossziget, którzy licznie, bo wszyscy, zamieszkali w Warszawie, z generałem Romanem Góreckim i pułkownikiem Stanisławem Barzykowskim na czele przybyli by oddać ostatnią posługę zmarłemu[9]. Trumnę ze zwłokami na miejsce wiecznego spoczynku kolejno nieśli na swych barkach byli więźniowie[9].
Był żonaty z Salomeą z Eigerów, z którą miał synów: Tadeusza Mariana (ur. 1894), fabrykanta[10][11], Antoniego (1897–1940), doktora wszech nauk lekarskich, zamordowanego w Katyniu[12], i Andrzeja (1900–1952), inżyniera chemika[13] oraz córkę Jadwigę (1901–1942), historyka sztuki[14], muzeologa, radcę Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, rozstrzelaną po wielomiesięcznym więzieniu na Pawiaku[15].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[2][3]
- Medal Niepodległości – 7 lipca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[16][1][17]
- Odznaka pamiątkowa Obozu Internowanych Marmaros-Sziget[2][3]
Publikacje
edytuj- Komentarz do Kodeksu postępowania karnego z dnia 19-go marca 1928 r Nr. 33 poz. 313 Dz. U. R. P. wraz z dotyczącemi ustawami i rozporządzeniami (1930, współautorzy: Kazimierz Konstanty Angerman, Julian Karol Nowotny)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-11].
- ↑ a b c d e f Nekrologi. „Kurjer Warszawski”. 287, s. 8, 1931-10-20. Warszawa.
- ↑ a b c Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 286, s. 4, 1931-10-20. Warszawa.
- ↑ a b Kocznur 2005 ↓, s. 166.
- ↑ Proces byłych legionistów. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 123 z 5 czerwca 1918.
- ↑ Kirkiczenko i Kraczkiewicz 1930 ↓, s. 201.
- ↑ Kirkiczenko i Kraczkiewicz 1931 ↓, s. 229.
- ↑ Spis członków Związku Adwokatów Polskich. „Czasopismo Adwokatów Polskich”. 11–12, s. 8, listopad–grudzień 1928. Warszawa.
- ↑ a b c Pogrzeb dr J. J. Przeworskiego Obrońcy więźniów z Marmaros-Sziget. „Polska Zbrojna”. 288, s. 6, 1931-10-22. Warszawa.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-11].
- ↑ Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Przeworski Tadeusz Marian. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-11-09].
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 505.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-11].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-11].
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-11-11].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-11-11].
Bibliografia
edytuj- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz: Kalendarz sądowy na rok 1930. Warszawa: 1930.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz: Kalendarz sądowy na rok 1931. Warszawa: Ferdynand Hoesick, 1931.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jan Kocznur. Z historii wymowy sądowej w b. zaborze austriackim. „Palestra”. 1–2 (565–566), 2005. Warszawa.