Jan Sobieski pod Wiedniem

Jan Sobieski pod Wiedniem (Zwycięstwo pod Wiedniem) – obraz Jana Matejki namalowany w latach 1882–1883, znajduje się obecnie w Muzeach Watykańskich.

Jan Sobieski pod Wiedniem

Autor	Jan Matejko
Data powstania	1883
Medium	olej na płótnie
Wymiary	458 × 894 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Muzea Watykańskie

Pierwsze szkice do obrazu Matejko zaczął malować w 1879. W Domu Jana Matejki w Krakowie przechowywany jest szkic olejny do tego obrazu namalowany w 1880. Ostateczną wersję obrazu zaczął malować Matejko pod koniec 1882. W dniu 200 rocznicy zwycięstwa pod Wiedniem 12 września 1883 obraz został wystawiony w Wiedniu. Austria przedstawiała wówczas to zwycięstwo jako swoją wiktorię, Matejko postanowił pokazać obraz w Wiedniu, aby podkreślić zasługi polskiego króla i wojska w rozegranej bitwie. Za swoje własne pieniądze wynajął salę, w której zaprezentował swoje dzieło, wstęp zaś na pokaz obrazu był bezpłatny, co w tamtych czasach było absolutnym ewenementem, dzięki temu posunięciu nie tylko rodzina cesarska, ale także zwykli mieszkańcy Wiednia mogli zobaczyć obraz. W grudniu 1883 Matejko wraz z polską delegacją (w jej skład wchodzili m.in.: Artur Władysław Potocki, Stanisław Kostka Tarnowski, Władysław Chotkowski) udał się do Rzymu, gdzie wręczył obraz papieżowi Leonowi XIII nie jako własne dzieło, ale jako dar narodu polskiego.

Obraz przedstawia scenę, podczas której król Jan III Sobieski siedząc na koniu wręcza list kanonikowi Denhoffowi, wysłannikowi papieża Innocentego XI, z wiadomością o pokonaniu wojsk tureckich u bram Wiednia.

W katedrze wawelskiej znajduje się srebrna płyta ukazująca zmniejszoną kopię obrazu Matejki. Płytę wykonał w 1888 roku złotnik Józef Hakowski.

Objaśnienie do obrazu autorstwa Andrzeja Pruszyńskiego: 1 – Jan III Sobieski, 2 – Jan Kazimierz Denhoff, 3 – Jakub Sobieski, 4 – chorąży polskiej husarii, 5 – Karol Lotaryński, 6 – chorąży niemiecki Karola Lotaryńskiego, 7 – hrabia Ernest Starhemberg, 8 – kardynał Wilczek, 9 – Hieronim Lubomirski, 10 – saska i bawarska chorągiew, 11 – dwaj polscy szeregowi żołnierze, 12 – Turek, 13 – Arab, 14 – rycerz husarii polskiej, 15 – buńczukowy towarzysz hufców polskich, 16 – Marek Matczyński, 17 – Mikołaj Sieniawski, 18 – Stanisław Jan Jabłonowski, 19 – Atanazy Miączyński, 20 – Jan Jerzy III Wettyn, 21 – Maksymilian II Emanuel, 22 – Marco d’Aviano, 23 – hufy polskiej chorągwi pancernej, 24 – kleryk dominikanin, 25 – paź z zegarem przy karocy, 26 – służący pakujący rzeczy do drogi