Jan Stawarczyk (ur. 31 marca 1887 w Bukowsku, zm. 26 czerwca 1944 w Otwocku) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor habilitowany i licencjat, profesor uniwersytecki filologii biblijnej, hebraista, judaista, semitysta.

Jan Stawarczyk
doktor habilitowany, licencjat
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1887
Bukowsko

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 1944
Otwock

Miejsce pochówku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

29 czerwca 1910

Grobowiec Jana Stawarczyka i innych księży emerytów

Życiorys edytuj

Urodził się 31 marca 1887 w Bukowsku[1]. Był jednym z 12 dzieci Wincentego (tamtejszy rolnik, zm. przed 1900) i Katarzyny z domu Jadwisieńczyk[2][3]. Kształcił się w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku, gdzie w 1902 ukończył IV klasę[4][5]. W tym czasie zamieszkiwał w mieście u Marcelego Tomżyńskiego (byłego powstańca styczniowego z 1863)[6]. Naukę kontynuował w C. K. I Gimnazjum w Przemyślu, gdzie w 1906 ukończył z odznaczeniem VIII klasę oraz z odznaczeniem zdał egzamin dojrzałości[7][5].

Ukończył studia w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Otrzymał święcenia kapłańskie 29 czerwca 1910 i został duchownym rzymskokatolickim. Krótkotrwale pracował jako wikary w Odrzykoniu i od września do grudnia 1910 w parafii w Korczynie[8]. Od stycznia 1911 studiował w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, gdzie w 1914 uzyskał tytuł licencjata i profesora Pisma Świętego[9]. W tym czasie został też mianowany kapelanem biskupim[10]. Następnie kontynuował studia badawcze w Syrii, Egipcie, Palestynie. Po wybuchu I wojny światowej powrócił do Rzymu, a stamtąd do Galicji, gdzie do 1916 był kapelanem przy bp. J. S. Pelczarze, od 1916[11] do 1918 wikarym w parafii w Dębowcu u boku proboszcza ks. Zygmunta Męskiego.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości od 1918 był pracownikiem naukowym na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego[5]. W 1919 uzyskał habilitację, został docentem i prowadził wykłady języków: hebrajskiego, aramajskiego, syryjskiego, biblijnego i greckiego (Koine)[12][13]. W 1920 został mianowany profesorem filologii biblijnej. Zajmował się także badaniami literatury rabinistycznej, literatury neohebrajskiej, mistyką żydowską (Kabałą), zagadnieniem Mandaizmu, językiem i literaturą Karaimów. W roku akademickim 1924/1925 i 1929/1930 był członkiem Senatu UW, a w 1926/1927 pełnił stanowisko dziekana Wydziału Teologii Katolickiej. Był powoływany jako ekspert Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Pracował jako cenzor ksiąg wydawniczych w języku hebrajskim, i w języku jidisz[14]. Należał do Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego, Polskiego Towarzystwa Teologicznego. Zamieszkiwał przy ulicy Zajęczej w Warszawie.

Zmarł 26 czerwca 1944 w Otwocku[15]. Został pochowany w mogile zbiorowej księży emerytów Warszawskiej Kapituły Metropolitalnej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 107–VI–23/30)[16][17].

Jego siostrą była Maria, a siostrzeńcem Jan Radożycki (1911–2003, filolog klasyczny), którego wspierał po śmierci jego ojca, pokrywając koszty nauki szkolnej i uniwersyteckiej[18].

Publikacje edytuj

  • Chronologia ksiąg Ezdrasza i Nehemiasza
  • Studia filologiczno-krytyczne z zakresu hebraiki i judaistyki (1920)[5]
  • Zagadnienie mandajskie i próba jego rozwiązania (1935)[5]
  • Promandaizm a powstanie gnozy (1935)[5]

Przypisy edytuj

  1. Polski Słownik Biograficzny. Jan Stawarczyk. ornatowski.com. [dostęp 2017-01-03].
  2. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1900/1901 (zespół 7, sygn. 27). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 265.
  3. Poszukiwane koligacje dla tomu 42. PSB. Jan Stawarczyk. wielcy.pl. [dostęp 2017-01-03].
  4. 21. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1901/1902. Sanok: 1902, s. 43.
  5. a b c d e f Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 97, 104.
  6. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1898/1899 (zespół 7, sygn. 24). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 40.
  7. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum z wykładowym językiem polskim w Przemyślu za rok szkolny 1906. Przemyśl: 1906, s. 89, 91.
  8. Proboszczowie, wikariusze i rodacy parafii Korczyna. korczyna.przemyska.pl. [dostęp 2017-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-11)].
  9. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 3, s. 32, 1915. 
  10. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 3, s. 33, 1915. 
  11. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 5-7, s. 90, maj-lipiec 1916. 
  12. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 8-12, s. 203, sierpień-grudzień 1919. 
  13. Hebraistyka. hebraistyka.uw.edu.pl. [dostęp 2017-01-03].
  14. Elżbieta Ślemp. Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. „FIDES – Biuletyn Bibliotek Kościelnych”. 1-2 (20-21), s. 103-104, 2005. 
  15. Według innego źródła żył w latach 1886-1943. Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 97, 104.
  16. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
  17. Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW KOSTKA ZWOLIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-01-03].
  18. Maria Radożycka-Paoletti. Jan Radożycki (1911–2003). „Rocznik Sanocki”. XI, s. 197-198, 2014. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN 0557-2096. 

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj