Jan Styka
Jan Styka (ur. 8 kwietnia 1858 we Lwowie, zm. 28 kwietnia 1925 w Rzymie[1]) – polski malarz, ilustrator książkowy.
| ||
 Jan Styka, wizerunek na pocztówce wyd. po 1905 | ||
| Data i miejsce urodzenia | 8 kwietnia 1858 Lwów | |
| Data i miejsce śmierci | 28 kwietnia 1925 Rzym | |
| Dziedzina sztuki | malarstwo, rysunek | |
| Ważne dzieła | ||
ŻyciorysEdytuj
Był synem Czecha, austriackiego oficera. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, później w Rzymie, Paryżu, Krakowie (pod kierunkiem Jana Matejki). Po studiach zamieszkał we Lwowie, gdzie miał swoją pracownię. W latach 1888-1890 zamieszkiwał w Kielcach w pałacyku na Wzgórzu Karscha. Od 1900 r. zamieszkał w Paryżu, a od 1910 we Włoszech (na wyspie Capri). Razem z pielgrzymką polską, 11 kwietnia, w wielką sobotę, był na audiencji u papieża. 28 kwietnia 1925 rano, zastano go w łóżku martwego. Miał dwóch synów, także artystów malarzy: Tadeusza (1889-1954) i Adama (1890–1959), oraz córki Marię, Zofię i Janinę[1].
Po pogrzebie w Rzymie, tymczasowo został pochowany w Verano[2].
Obrazy artystyEdytuj
Malował obrazy historyczne, religijne i batalistyczne. Namalował cztery panoramy:
- 1894 – wraz z Wojciechem Kossakiem znaną Panoramę Racławicką eksponowaną we Wrocławiu,
- 1897 – Panoramę Siedmiogrodzką (obraz zwany także Bem – Petőfi) – przetrwała we fragmentach. Odnalezione i zidentyfikowane części znajdują się w Polsce, USA, Wielkiej Brytanii[3],
- 1896 – panoramę o tematyce religijnej pt. „Golgota” (zwany też po angielsku „The Crucifixion” – Ukrzyżowanie) uznawaną za największy obraz o tematyce religijnej na świecie[4]. Obecnie znajduje się w Forest Lawn Memorial Park, Glendale, koło Los Angeles w Kalifornii.
- Panoramę „Męczeństwo Chrześcijan w Cyrku Nerona”,
PortretyEdytuj
- 1910 – portret Ignacego Jana Paderewskiego,
- portret Kazimierza Pułaskiego.
ReligijneEdytuj
- Regina Poloniae,
- Matka Boska błogosławiąca,
- Chrystus rozdający chleb rzeszom,
- Chrystus nauczający,
- Chrystus nad Jerozolimą.
Inne obrazyEdytuj
- „Polonia” – wielkoformatowy obraz uroczyście zaprezentowano 3 maja 1891 r. we lwowskim ratuszu z okazji 100. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. „Polonia”, alegoria Polski, została przedstawiona jako przykuta do skały niewiasta, u której stóp leżą ofiary walk o niepodległość Polski. W centrum obrazu ukazano Tadeusza Kościuszkę. Poza nim Jan Styka umieścił w swojej kompozycji także m.in. Jana Kilińskiego, Jana Henryka Dąbrowskiego, ks. Józefa Poniatowskiego i Adama Mickiewicza[5]. Liczne reprodukcje całego lub fragmentów malowidła ukazywały się na ziemiach polskich wszystkich trzech zaborów, m.in. w postaci pocztówek[6]. Obecnie obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu[7].
- (1901-1903) seria obrazów-ilustracji do książki Henryka Sienkiewicza Quo vadis, a także do Iliady oraz Odysei Homera
- (1919) – „Polska wyzwolona”
- „Biały orzeł polski na froncie francuskim”
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Aleksander Małaczyński: Jan Styka (szkic biograficzny). Lwów: 1930, s. 41.
- ↑ Kronika religijna. Na świecie. Pogrzeb polskiego malarza ś p. Jana Styki. „Rycerz Niepokalanej”. Nr 6, s. 153, 1925.
- ↑ Panorama Siedmiogrodzka. Urząd Miasta Tarnowa / Wydział Kultury, 2013-02-28. [dostęp 2013-04-05].
- ↑ Forest Lawn Memorial Park.
- ↑ Spotkania z Zabytkami, www.spotkania-z-zabytkami.pl [dostęp 2020-03-26].
- ↑ Liczne przykłady reprodukcji dostępne są w Polonie:.
- ↑ „Polonia” Jana Styki, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 8 listopada 2018 [dostęp 2020-03-26] (pol.).
BibliografiaEdytuj
- Józef Piątek: Panorama Racławicka. Informator. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Prasowe, 1985.
- Aleksander Małaczyński, Jan Styka (szkic biograficzny), Lwów 1930.