Jan Szkodoń

polski biskup katolicki

Jan Stefan Szkodoń[1] (ur. 19 grudnia 1946 w Chyżnem) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup pomocniczy krakowski w latach 1988–2022, od 2022 biskup pomocniczy senior archidiecezji krakowskiej.

Jan Szkodoń
Biskup tytularny Turrisblandy
Ilustracja
Jan Szkodoń (2018)
Herb duchownego Dominus ipse faciet
Pan, On sam będzie działał
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1946
Chyżne

Biskup pomocniczy krakowski
Okres sprawowania

1988–2022

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

22 marca 1970

Nominacja biskupia

14 maja 1988

Sakra biskupia

4 czerwca 1988

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

4 czerwca 1988

Miejscowość

Kraków

Miejsce

bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława

Konsekrator

Franciszek Macharski

Współkonsekratorzy

Jerzy Ablewicz
Stanisław Nowak

Życiorys edytuj

Urodził się 19 grudnia 1946 w Chyżnem[1]. W latach 1960–1964 uczęszczał do liceum ogólnokształcącego w Jabłonce, w 1964 złożył egzamin dojrzałości. W latach 1964–1970 odbył studia filozoficzno-teologiczne na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie, jednocześnie zdobywając formację kapłańską w miejscowym Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym. Święceń prezbiteratu udzielił mu 22 marca 1970 w kościele Przemienienia Pańskiego w Jabłonce kardynał Karol Wojtyła, arcybiskup metropolita krakowski. Magisterium-licencjat uzyskał w 1972 na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie[1]. W latach 1973–1976 odbył studia specjalistyczne w zakresie teologii i pedagogiki rodziny w Instytucie Pastoralnym na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ukończył je z doktoratem z teologii na podstawie dysertacji Nierozerwalność małżeństwa jako problem duszpasterski Kościoła w Polsce w latach 1946–1970[2].

Jako wikariusz pracował w latach 1970–1972 w parafii Przemienienia Pańskiego w Makowie Podhalańskim, następnie w latach 1972–1973 w parafii Matki Bożej Zwycięskiej w Krakowie. W latach 1977–1979 był sekretarzem II Synodu Duszpasterskiego Archidiecezji Krakowskiej[1]. Prowadził rekolekcje w parafiach oraz dla Grup Apostolskich i Ruchu Światło-Życie[2].

W seminarium krakowskim w 1977 rozpoczął prowadzenie wykładów z teologii pastoralnej, a w latach 1979–1988 zajmował stanowisko ojca duchownego. W 1977 został wykładowcą teologii pastoralnej, a w 1984 teologii życia wewnętrznego na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie (od 1981 Papieskiej Akademii Teologicznej), gdzie ponadto objął funkcję kierownika Studium Wikariuszowskiego. Wykłady z teologii pastoralnej podjął również w Sosnowieckim Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie[1].

14 maja 1988 został prekonizowany biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej ze stolicą tytularną Turrisblanda. Święcenia biskupie otrzymał 4 czerwca 1988 w bazylice archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie. Udzielił mu ich kardynał Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski, w asyście arcybiskupa Jerzego Ablewicza, biskupa diecezjalnego tarnowskiego, i Stanisława Nowaka, biskupa diecezjalnego częstochowskiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Dominus ipse faciet” (Pan, On sam będzie działał)[3]. W archidiecezji objął urząd wikariusza generalnego, został cenzorem kościelnym, członkiem rady duszpasterskiej i kolegium konsultorów. W krakowskiej kapitule katedralnej przejął funkcję dziekana[1]. W 2006 został przewodniczącym komisji teologiczno-duszpasterskiej „Pamięć i Troska”, zajmującej się lustracją księży archidiecezji krakowskiej[4]. 10 marca 2022 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa pomocniczego krakowskiego[5][6].

W ramach Konferencji Episkopatu Polski został członkiem Komisji Charytatywnej, Komisji ds. Duszpasterstwa Rodzin[1], Komisji ds. Misji, Komisji ds. KUL, Komisji Duchowieństwa i Rady Rodziny[2].

Zajmuje się również malarstwem[7].

W grudniu 2019 prokurator w Krakowie rozpoznający zawiadomienie kobiety oskarżającej biskupa o molestowanie seksualne, które miało mieć miejsce w latach 1998–2003, przy czym na początku tego okresu była ona jeszcze małoletnia, umorzył postępowanie z powodu przedawnienia karalności czynu[8], jednakże w uzasadnieniu uznał zeznania pokrzywdzonej za wiarygodne[9]. W lutym 2020 po opisaniu sprawy domniemanego napastowania w mediach[9] biskup wydał oświadczenie, w którym zaprzeczył stawianym mu zarzutom i zapowiedział, że do czasu wyjaśnienia sprawy nie będzie podejmował posługi duszpasterskiej[10]. W związku z upublicznionymi oskarżeniami opuścił archidiecezję krakowską[11]. Po wstępnym dochodzeniu kanonicznym Kongregacja Nauki Wiary zadecydowała o wszczęciu przeciwko niemu kanonicznego procesu karno-administracyjnego[12], a do jego przeprowadzenia wyznaczono biskupa diecezjalnego pelplińskiego Ryszarda Kasynę[13]. Jednocześnie hierarsze zakazano pracy duszpasterskiej z osobami małoletnimi i publicznego sprawowania posługi biskupiej[12]. W lipcu 2021 Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała, że w wyniku procesu karno-administracyjnego nie została biskupowi udowodniona wina rzekomego wykorzystywania seksualnego osoby małoletniej. Stwierdzono jednak jego nierozważne zachowanie, polegające na przyjmowaniu osoby małoletniej w prywatnym domu bez obecności jej rodziców, w wyniku czego została mu wymierzona pokuta w postaci uczestnictwa w trzymiesięcznych rekolekcjach zamkniętych, uznana za odbytą w trakcie niepodejmowania przez niego posługi biskupiej[14]. W 2021 pokrzywdzona złożyła pozew cywilny przeciwko kurii krakowskiej, który w następnym roku wycofała po zawarciu przedsądowej ugody, w wyniku której otrzymała finansowe zadośćuczynienie[15].

Odznaczenia edytuj

W 2014 otrzymał medal Bene Merenti nadany przez Polskie Towarzystwo Teologiczne[16].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 138. ISBN 83-7052-900-3.
  2. a b c Nota biograficzna Jana Szkodonia na stronie archidiecezji krakowskiej. diecezja.pl. [dostęp 2019-01-13].
  3. G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 360–361. ISBN 83-911554-0-4.
  4. Kraków: kard. Dziwisz powołał komisję „Pamięć i Troska”. ekai.pl (arch.), 2006-02-28. [dostęp 2019-01-13].
  5. Rinuncia di Vescovo Ausiliare di Kraków (Polonia). press.vatican.va, 2022-03-10. [dostęp 2022-03-10]. (wł.).
  6. Komunikat Nuncjatury Apostolskiej w Polsce: Ojciec Święty przyjął rezygnację bp. Jana Szkodonia. episkopat.pl, 2022-03-10. [dostęp 2022-03-11].
  7. Malarstwo ks. biskupa Jana Szkodonia, autora audiobook'u „Z serca do serca” [sic!]. wydawnictwopetrus.pl. [dostęp 2015-06-27].
  8. J. Sidorowicz, M. Skowrońska: Dlaczego prokuratura nie przesłuchała biskupa Szkodonia?. krakow.wyborcza.pl, 2020-02-12. [dostęp 2020-06-26].
  9. a b M. Wójcik: Zły dotyk biskupa z Krakowa. wyborcza.pl, 2020-02-10. [dostęp 2020-03-26].
  10. Oświadczenie bp. Jana Szkodonia. diecezja.pl, 2020-02-09. [dostęp 2020-03-26].
  11. Bp Jan Szkodoń w związku z oskarżeniami Gazety Wyborczej opuścił archidiecezję krakowską. ekai.pl, 2020-02-10. [dostęp 2020-03-26].
  12. a b Z. Nosowski: Rozpoczął się kościelny proces karny przeciwko bp. Janowi Szkodoniowi. wiez.com.pl, 2020-06-25. [dostęp 2020-06-26].
  13. T. Krzyżak: Duży kłopot Kościoła z biskupem Szkodoniem. rp.pl, 2021-05-07. [dostęp 2021-06-26].
  14. Komunikat dotyczący bp. Jana Szkodonia. nuncjatura.pl, 2021-07-23. [dostęp 2021-07-23].
  15. S. Piegza: Kobieta oskarżała biskupa o molestowanie. Arcybiskup Jędraszewski wypłacił odszkodowanie. onet.pl, 2022-10-08. [dostęp 2022-10-08].
  16. Bp Jan Szkodoń wyróżniony przez Polskie Towarzystwo Teologiczne. ekai.pl (arch.), 2014-02-27. [dostęp 2019-01-13].

Linki zewnętrzne edytuj