Jan Szyrocki

polski dyrygent

Jan Szyrocki (ur. 29 grudnia 1931 w Łaziskach, zm. 9 kwietnia 2003 w Szczecinie) – polski muzyk i inżynier i nauczyciel akademicki; założyciel oraz – w latach 1952–2003 – dyrygent i dyrektor artystyczny Chóru Akademickiego Politechniki Szczecińskiej[1][2][3].

Jan Szyrocki
Ilustracja
Tablica poświęcona Janowi Szyrockiemu
w szczecińskiej katedrze
Inskrypcja: uszlachetnił serca wszystkich,
którzy mogli go usłyszeć
Data i miejsce urodzenia

29 grudnia 1931
Łaziska

Data i miejsce śmierci

9 kwietnia 2003
Szczecin

Miejsce spoczynku

cmentarz Centralny w Szczecinie

Zawód, zajęcie

muzyk-dyrygent,
nauczyciel akademicki

Miejsce zamieszkania

Szczecin

Narodowość

polska

Alma Mater

Politechnika Szczecińska, Wydział Budownictwa Lądowego,
Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Poznaniu

Pracodawca

Politechnika Szczecińska,
Akademia Muzyczna w Poznaniu

Rodzice

ojciec – Alojzy Szyrocki

Małżeństwo

Jolanta Szyrocka

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Okres poszukiwań drogi życiowej

edytuj

Urodził się w Łaziskach[1][2] jako syn Alojzego[4]. Studiował na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Szczecińskiej, uzyskując dyplom inżyniera w roku 1956. W latach 1956–1978 pracował na uczelni jako nauczyciel akademicki; równocześnie zdobywał wiedzę muzyczną, najpierw w Szkole Muzycznej w Rybniku, następnie w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Szczecinie, w klasie fortepianu i w klasie śpiewu solowego. W roku 1968 przez trzy miesiące korzystał z trzymiesięcznego stypendium w Królewskim Konserwatorium Muzycznym w Hadze (Holandia), a następnie kontynuował studia muzyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu na Wydziale Teorii, Dyrygentury i Kompozycji w klasie profesora Stefana Stuligrosza. W roku 1974 przebywał na kolejnym stypendium w Wiedniu, gdzie w tamtejszej Wyższej Szkole Muzyki i Sztuki Odtwórczej studiował dyrygenturę pod kierunkiem prof. H. Swarowskiego, Karla lub C. Östereichera[a] i G. Theuringa[5][6]. Studia w Poznaniu ukończył w 1975 roku, otrzymując dyplom z wyróżnieniem. Zaniechał działalności w dziedzinie techniki i całkowicie poświęcił się muzyce. Zajął się nowymi kreacjami artystycznymi i nowymi inicjatywami, zmierzającymi do upowszechnienia muzyki w Szczecinie i na Pomorzu Zachodnim[1][2].

Działalność w dziedzinie muzyki

edytuj

Już w listopadzie 1952 roku, będąc studentem, Jan Szyrocki założył Chór Akademicki Politechniki Szczecińskiej (CHAPS), który prowadził jako dyrektor artystyczny i dyrygent końca życia (2003). Zespół odbył tysiące koncertów na wszystkich kontynentach, m.in. uczestnicząc w prestiżowych festiwalach oraz wykonaniach i prawykonaniach dzieł wokalno–instrumentalnych i a cappella. Był zaliczany do najlepszych chórów akademickich na świecie[b][7].

Należał do współzałożycieli, a do 1974 roku pełnił funkcję dyrygenta i kierownika artystycznego Szczecińskiego Chóru Chłopięcego „Słowiki”. Z jego inicjatywy powstał w 1973 roku Szczeciński Chór Kameralny, który w 1983 roku został przekształcony w „Collegium Maiorum”; kontynuują w nim chóralne śpiewanie byli członkowie CHAPS[1][2].

Od 1965 roku pełnił funkcję prezesa Szczecińskiego Oddziału Polskiego Związku Chórów i Orkiestr, był również inicjatorem, członkiem Komitetu Organizacyjnego i Rady Artystycznej oraz dyrektorem artystycznym corocznej edycji Międzynarodowego Festiwalu Pieśni Chóralnej w Międzyzdrojach, który jest organizowany od 1965 roku.

Od roku 1978 był nauczycielem akademickim Akademii Muzycznej w Poznaniu, początkowo na stanowisku docenta, następnie profesora nadzwyczajnego, a potem profesora zwyczajnego. Od chwili powołania Filii w Szczecinie (1980) był jej kierownikiem do 1995 roku, a ponadto kierował pracami powstałego w 1985 roku Studium Kultury Muzycznej Politechniki Szczecińskiej[8]. W 1995 roku został na 3 lata dyrektorem Chóru Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie[1][2].

Często występował w roli konsultanta chórów zagranicznych, m.in. na zaproszenie amerykańskich uniwersytetów w 1989 i 1994 roku przebywał w USA prowadząc wykłady oraz próby i koncerty z tamtejszymi chórami. Prowadził także seminaria dla dyrygentów i uczestniczył jako juror w ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach chóralnych. Przez wiele lat uczestniczył, jako dyrygent, w koncertach muzyki oratoryjnej z udziałem orkiestr polskich i zagranicznych. Zespół CHAPS występował np. zarówno w czasie Expo ’98 w Lizbonie, jak w rodzinnych Łaziskach swojego dyrygenta[1][2].

Profesor Jan Szyrocki był jednym z inicjatorów powołanej w 1990 roku Polsko-Niemieckiej Akademii Chóralnej „In Terra Pax”, dzięki której śpiewająca młodzież obu krajów razem przygotowuje i prezentuje na estradach Polski i Niemiec najpiękniejsze dzieła światowej literatury chóralnej[9].

Zmarł w roku 2003; został pochowany na cmentarzu Centralnym w Szczecinie[10] (kwatera 21 a).

Odznaczenia i nagrody

edytuj

Za swoje zasługi Jan Szyrocki otrzymał wysokie odznaczenia państwowe i regionalne, w tym[1][11][4]:

Został uhonorowany tytułem Ambasador Szczecina 2001.

Upamiętnienie

edytuj

Jan Szyrocki został zapamiętany jako ten, który:

uszlachetnił serca wszystkich, którzy mogli go usłyszeć

Inskrypcja na tablicy pamiątkowej w bazylice archikatedralnej św. Jakuba w Szczecinie

Znalazł się na liście[11] „Zasłużeni dla miasta”, opublikowanej przez Urząd Miasta Szczecin, i na 8. miejscu listy „Szczecinianie Stulecia”, która została wyłoniona w roku 1999 w plebiscycie ogłoszonym przez szczeciński oddział Gazety Wyborczej, Polskie Radio Szczecin i TVP Szczecin[2].

Imię Jana Szyrockiego noszą m.in.:

  1. Istnieje prawdopodobieństwo, że w Pomeranica.pl podano omyłkowo „C. Östereicher”[18]. Według innych źródeł Jan Szyrocki jest zaliczany do grupy wychowanków Hansa Swarowsky’ego, do której należeli również Karl Österreicher(inne języki) i Günther Theuring[19][20].
  2. Po śmierci Jana Szyrockiego nadal cieszy się wielkim uznaniem; np. w 2007 r. zdobył I miejsce na XVI Międzynarodowym Konkursie Chóralnym w Trnavie.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j Danuta Prandecka: Jan Szyrocki. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 2. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 488. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  2. a b c d e f g Andrzej Klim: Jan Szyrocki. Mistrz. W: Szczecinianie stulecia. Wyd. Piątek trzynastego, s. 122–123. OCLC Szczecinianie.
  3. Prof. Jan Szyrocki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-12-07].
  4. a b c Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 października 1998 r. o nadaniu orderu M.P. z 1999 r. nr 5, poz. 47
  5. Źródło: Vienna Master Courses Website (2008): Günther Theuring (Choral Conductor). www.bach-cantatas.com. [dostęp 2012-11-09]. (ang.).
  6. Günther Theuring. [w:] Wiener Meisterkurse e.V. [on-line]. www.wiener-meisterkurse.at. [dostęp 2012-11-09]. (niem.).
  7. Chór Akademicki im. Jana Szyrockiego. [w:] Strona internetowa Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego „Sacrum non Profanum” [on-line]. sacrumnonprofanum.pl. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  8. Biblioteka Studium Kultury Muzycznej PS. [w:] Katalog Biblioteki Głównej ZUT [on-line]. bg.zut.edu.pl. [dostęp 2012-11-09].
  9. Międzynarodowej Akademii Chóralnej „in terra pax”. [w:] Oficjalna strona internetowa [on-line]. www.interrapax.org. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  10. Jan Szyrocki* (1931-2003). [w:] Groby znanych szczecinian [on-line]. nortus.pinger.pl. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  11. a b Zasłużeni Dla Miasta Szczecina > Prof. Jan Szyrocki. [w:] Oficjalny serwis Urzędu Miasta Szczecin [on-line]. www.szczecin.pl. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  12. Chór Akademicki im. Prof. Jana Szyrockiego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. [w:] Oficjalna strona internetowa CHAPS; historia [on-line]. www.chaps.ps.pl. [dostęp 2012-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)]. (pol.).
  13. Chóralne wibracje. [w:] „Gazeta Chojeńska” numer 37 z dnia 11.09.2012 [on-line]. www.gazetachojenska.pl. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  14. Małgorzaty Frymus: RadioArt w Studiu Koncertowym Radia Szczecin im. Jana Szyrockiego. [w:] Relacja z rozpoczęcia 20. Europejskiego Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Szczecinie [on-line]. www.radioszczecin.pl. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  15. Sala profesora Szyrockiego. [w:] Gazeta.pl Kraj [on-line]. Agora SA, 2003-06-23. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  16. Szczecin ma nowe rondo - im. Jana Szyrockiego. [w:] Gazeta.pl Kraj [on-line]. Agora SA, 2004-03-22. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  17. Rondo im. Jana Szyrockiego (Szczecin). [w:] Lokalizacja ronda na wikimapia.org [on-line]. [dostęp 2012-11-09]. (pol.).
  18. Andrzej Androchowicz: Jan Szyrocki. [w:] Internetowa Encyklopedia Pomorza Zachodniego [on-line]. Encyklopedia Pomorza Zachodniego; pomeranica. pl. [dostęp 2019-06-19].
  19. Österreicher, Karl. [w:] Oesterreichisches Musiklexikon online, Zugriff [on-line]. [dostęp 2019-06-19]. (niem.).
  20. Hans Swarowsky > Legacy > Students. [w:] Lista studentów Hansa Swarowsky’ego [on-line]. [dostęp 2019-06-19].

Linki zewnętrzne

edytuj