Jan Tadeusz Bisping
Jan Tadeusz Bisping herbu własnego (ur. ok. 1741 - zm. 28 września 1822) - marszałek starodubowski i poseł na Sejm Rzeczypospolitej, właściciel majątków w pow. wołkowyskim.
Bisping | |
Dynastia | |
---|---|
Data urodzenia |
ok. 1741 |
Data śmierci | |
Ojciec |
Życie i działalność publiczna edytuj
Pełnił liczne godności ziemskie związane z utraconym przez Rzeczpospolitą powiatem starodubowskim województwa smoleńskiego. Był kolejno: horodniczym starodubowskim (1765-1767), podstolim starodubowskim (1767-1773), pisarzem ziemskiego starodubowskim (1773-1781), chorążym starodubowskim (1781-1786) i marszałkiem starodubowskim (1786-1810)[1]. Na tym ostatnim stanowisku 12 marca 1786 roku zastąpił swego zmarłego ojca Bolesława[2]. W 1764 r. podpisał elekcję Stanisława Augusta jako chorąży starodubowski[3]. W 1776 otrzymał Order św. Stanisława. Poseł z powiatu starodubowskiego na sejm 1782 roku gdzie został wybrany do Komisji Skarbu Koronnego[4]. Członek Trybunału Wielkiego Księstwa Litewskiego i marszałek trybunału duchownego (1784)[3][5].
Należał do największych posiadaczy ziemskich w powiecie wołkowyskim województwa trockiego - należały do niego m.in.: Jeziornica, Konna, Siedzielniki, Januszyn, Mąciaki, Hołowczyce oraz zakupiona od Jerzego Sienno-Siennickiego Strubnica. Według Witolda Kapryzy: Pozwalało to na prowadzenie wielkopańskiego życia i uprawianie kosztownych polowań. Dobra puszczano w zastaw, a gdy nie starczało grosza, aby je wykupić, powoli wypadały z rąk Bispingów. Utarło się nawet powiedzonko Prahrau ty Jeziernicu, Pratrubisz i Strubnicu, albo: Bispinga psy zjadły.”[6] Pochowany został obok żony w Strubnicy – przed kościołem do dzisiaj zachował się jego pomnik, na którym wyryto słabo już czytelny napis, kończący się słowami: „Nagrobek wystawiony Rodzicom przez wdzięczne dzieci, którzy przechodniów proszą o troje Pozdrowienia Anielskie”[6]
Rodzina edytuj
Pochodził z litewsko-polskiej linii Bispingów. Syn marszałka starodubowskiego Bolesława i Rozalii z Adamowiczów. Ożeniony w 1780 z Anną z Mikulskich (ok. 1749 - ok. 1820 r.) córkę Michała i Józefy z domu Wołłowicz. Miał z nią synów pułkownika wojsk polskich Adama (1782-1858) i marszałka wołkowyskiego Piotra Michała (1787-1848) oraz córki Rozalię - żonę Józefa Bychowca (1778-1845) i Teklę - żonę Tadeusza Siehenia (1802-1850)[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom IV: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie. XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2003, s. 341
- ↑ Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. Ziemia Smoleńska i województwo smoleńskie XIV-XVIII wiek, tom II, Warszawa 2003, s. 247.
- ↑ a b Leonid Żytkowicz, Bisping (Biszping, Biszpink) Jan Tadeusz, h. własnego (zm. 1822), Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 114
- ↑ Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio-Niedzielnego Roku [...] MDCCLXXXII, Warszawa [1782], [b.n.s].
- ↑ Andrzej Rachuba, Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego 1697-1794. Spis, Warszawa 2004, s.364, 383, 385
- ↑ a b Witold Karpyza, Ziemia Wołkowyska, tom IV, Lębork 2009, s.16
- ↑ Moje wspomnienia w Massalanach spisane. Pamiętniki Jan Ordynata Bispinga 1842-1892, oprac. wstęp i przypisy Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański, Kielce 2017 - tom 8 serii "Kresy w polskich pamiętnikach i listach (1795-1918)",
Bibliografia edytuj
- Leonid Żytkowicz, Bisping (Biszping, Biszpink) Jan Tadeusz, h. własnego (zm. 1822), Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 114 iPSB - wersja elektroniczna
- Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio-Niedzielnego Roku [...] MDCCLXXXII, Warszawa [1782], [b.n.s].
- Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom IV: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie. XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2003, s. 341.
- Moje wspomnienia w Massalanach spisane. Pamiętniki Jan Ordynata Bispinga 1842-1892, oprac. wstęp i przypisy Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański, Kielce 2017 - tom 8 serii "Kresy w polskich pamiętnikach i listach (1795-1918)",
Linki edytuj
Piotr Paweł Cypla, Bisping Jan Tadeusz - Stowarzyszenie Rodów Grodzieńskich