Jan Tadeusz Bisping

kasztelan starodubowski

Jan Tadeusz Bisping herbu własnego (ur. ok. 1741 - zm. 28 września 1822) - marszałek starodubowski i poseł na Sejm Rzeczypospolitej, właściciel majątków w pow. wołkowyskim.

Jan Tadeusz Bisping
Herb
Bisping
Dynastia

Bispingowie herbu własnego

Data urodzenia

ok. 1741

Data śmierci

28 września 1822

Ojciec

Bolesław Bisping

Życie i działalność publiczna edytuj

Pełnił liczne godności ziemskie związane z utraconym przez Rzeczpospolitą powiatem starodubowskim województwa smoleńskiego. Był kolejno: horodniczym starodubowskim (1765-1767), podstolim starodubowskim (1767-1773), pisarzem ziemskiego starodubowskim (1773-1781), chorążym starodubowskim (1781-1786) i marszałkiem starodubowskim (1786-1810)[1]. Na tym ostatnim stanowisku 12 marca 1786 roku zastąpił swego zmarłego ojca Bolesława[2]. W 1764 r. podpisał elekcję Stanisława Augusta jako chorąży starodubowski[3]. W 1776 otrzymał Order św. Stanisława. Poseł z powiatu starodubowskiego na sejm 1782 roku gdzie został wybrany do Komisji Skarbu Koronnego[4]. Członek Trybunału Wielkiego Księstwa Litewskiego i marszałek trybunału duchownego (1784)[3][5].

Należał do największych posiadaczy ziemskich w powiecie wołkowyskim województwa trockiego - należały do niego m.in.: Jeziornica, Konna, Siedzielniki, Januszyn, Mąciaki, Hołowczyce oraz zakupiona od Jerzego Sienno-Siennickiego Strubnica. Według Witolda Kapryzy: Pozwalało to na prowadzenie wielkopańskiego życia i uprawianie kosztownych polowań. Dobra puszczano w zastaw, a gdy nie starczało grosza, aby je wykupić, powoli wypadały z rąk Bispingów. Utarło się nawet powiedzonko Prahrau ty Jeziernicu, Pratrubisz i Strubnicu, albo: Bispinga psy zjadły.”[6] Pochowany został obok żony w Strubnicy – przed kościołem do dzisiaj zachował się jego pomnik, na którym wyryto słabo już czytelny napis, kończący się słowami: „Nagrobek wystawiony Rodzicom przez wdzięczne dzieci, którzy przechodniów proszą o troje Pozdrowienia Anielskie”[6]

Rodzina edytuj

Pochodził z litewsko-polskiej linii Bispingów. Syn marszałka starodubowskiego Bolesława i Rozalii z Adamowiczów. Ożeniony w 1780 z Anną z Mikulskich (ok. 1749 - ok. 1820 r.) córkę Michała i Józefy z domu Wołłowicz. Miał z nią synów pułkownika wojsk polskich Adama (1782-1858) i marszałka wołkowyskiego Piotra Michała (1787-1848) oraz córki Rozalię - żonę Józefa Bychowca (1778-1845) i Teklę - żonę Tadeusza Siehenia (1802-1850)[7].

Przypisy edytuj

  1. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom IV: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie. XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2003, s. 341
  2. Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. Ziemia Smoleńska i województwo smoleńskie XIV-XVIII wiek, tom II, Warszawa 2003, s. 247.
  3. a b Leonid Żytkowicz, Bisping (Biszping, Biszpink) Jan Tadeusz, h. własnego (zm. 1822), Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 114
  4. Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio-Niedzielnego Roku [...] MDCCLXXXII, Warszawa [1782], [b.n.s].
  5. Andrzej Rachuba, Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego 1697-1794. Spis, Warszawa 2004, s.364, 383, 385
  6. a b Witold Karpyza, Ziemia Wołkowyska, tom IV, Lębork 2009, s.16
  7. Moje wspomnienia w Massalanach spisane. Pamiętniki Jan Ordynata Bispinga 1842-1892, oprac. wstęp i przypisy Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański, Kielce 2017 - tom 8 serii "Kresy w polskich pamiętnikach i listach (1795-1918)",

Bibliografia edytuj

  • Leonid Żytkowicz, Bisping (Biszping, Biszpink) Jan Tadeusz, h. własnego (zm. 1822), Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 114 iPSB - wersja elektroniczna
  • Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio-Niedzielnego Roku [...] MDCCLXXXII, Warszawa [1782], [b.n.s].
  • Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom IV: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie. XIV-XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2003, s. 341.
  • Moje wspomnienia w Massalanach spisane. Pamiętniki Jan Ordynata Bispinga 1842-1892, oprac. wstęp i przypisy Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański, Kielce 2017 - tom 8 serii "Kresy w polskich pamiętnikach i listach (1795-1918)",

Linki edytuj

Piotr Paweł Cypla, Bisping Jan Tadeusz - Stowarzyszenie Rodów Grodzieńskich