Wikipedia

Jan Walencik

polski fotografik i filmowiec dokumentalista

Jan Walencik (ur. 26 stycznia 1955 w Kazimierzu Dolnym[1]) – polski fotografik przyrody, reżyser autorskich filmów przyrodniczych i dokumentalnych[2], operator, scenarzysta, autor albumów fotograficznych, książek i przedsięwzięć multimedialnych. Popularyzator Natury[3]. Związany z Białowieżą.

Jan Walencik
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1955
Kazimierz Dolny

Zawód

fotografik, filmowiec, reżyser, operator, scenarzysta, przyrodnik

Współmałżonek

Bożena Walencik

Lata aktywności

1979–

Życiorys edytuj

Jak sam przyznaje ogromny wpływ na jego wybory życiowe miał kontakt z twórczością pioniera polskiej fotografii i filmu przyrodniczego Włodzimierza Puchalskiego[4], a album Wyspa kormoranów z tzw. Zielonej serii zapoczątkował przyrodniczą pasję i stał się po paru latach motywem przewodnim filmu dokumentalno-biograficznego poświęconego Puchalskiemu pt. Puchalszczyzna.

Filmy realizuje razem z żoną Bożeną Walencik. Małżeństwem są od 1975 roku[5] i wspólnie mieszkają w Białowieży.

 
Bożena i Jan Walencik (2017)

Tematem przewodnim w twórczości Walencików jest piękno przyrody Puszczy Białowieskiej[6]. Jej poświęcili realizowane przez wiele lat przedsięwzięcia filmowe, jak wielokrotnie nagradzany pierwszy polski serial przyrodniczy Tętno pierwotnej puszczy[7], który powstawał w latach 1993–1995 oraz seria Saga prastarej puszczy[8], którą zrealizowali w latach 2000–2009.

Cykl filmowy Saga prastarej puszczy jest pierwszym polskim fabularyzowanym serialem przyrodniczym, w którym zwierzęta-bohaterowie poszczególnych części „odgrywali” zaplanowane dla nich wcześniej role. W 2016 ukazała się albumowa wersja serialu Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa. Oryginalne opracowanie graficzne przedstawia eseje nawiązujące do treści poszczególnych odcinków serii w formie kadrów filmu ilustrowanych fotografiami[9].

W lipcu 2009 zapoczątkował działalność firmy Żubrowa 10 Jan Walencik[10] realizującej m.in. autorskie projekty.

Od 21 marca 2021 realizuje przyrodnicze przedsięwzięcie multimedialne Z zapartym tchem. Puszcza Białowieska XXI wieku. Portret subiektywny[11], które ma być ostatnią częścią twórczego Życiowego białowieskiego tryptyku oprócz serii filmowych Tętno pierwotnej puszczy i Sagi prastarej puszczy. Osiemdziesiąt esejów fotograficzno-filmowych, wizualnych poematów o dzikości, ułożonych w cztery opowieści o Puszczy Białowieskiej: Cz. I Odwieczna, Cz. II Tętniąca, Cz. III Magiczna, Cz. IV Cywilizowana[12].

Odznaczenia edytuj

Publikacje edytuj

Albumy i książki

Nośniki Blu-ray, DVD, VHS

  • W trosce o bagna – dokumentalna ballada filmowa; polsko-angielsko-białoruska wersja językowa; DVD 2016 Żubrowa 10 Jan Walencik, Biebrzański Park Narodowy[28][29]
  • Zabójczy ogień – film dokumentalny; polsko-angielska wersja językowa; DVD 2012 Żubrowa 10 Jan Walencik, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych[30]
  • Saga prastarej puszczy – przyrodniczy serial fabularny; Telewizja Polska 2012 3 x DVD EAN 5-902600-067672, 2016 3 x Blu-ray EAN 5-902600-069676
  • Kraina żubra – film dokumentalny zrealizowany w ramach projektu Kraina Żubra – Ochrona żubra w Puszczy Białowieskiej, DVD 2008; Zakład Badania Ssaków PAN, Fundacja Zielone Płuca Polski, Chyra.pl; wydanie niekomercyjne[31]
  • Tętno pierwotnej puszczy – pierwszy polski telewizyjny dokumentalny serial przyrodniczy; Telewizja Polska (I) 1995 VHS; (II) 2015 DVD EAN 5-902600-069256, Blu-ray EAN 5-902600-069263

Filmy - seriale - serie - spoty edytuj

  • Hipis – teledysk do utworu zespołu Orbita Wiru (2020)[32][33][34]
  • Jestem puszczą XXI wieku – film dokumentalny o unikalnym charakterze przyrody Białowieskiego Parku Narodowego (2020)[35]
  • Naturalnie... nie ma jak Lubelskie – film dokumentalny o lubelskich parkach krajobrazowych (2018)[36]
  • Białowieski Park Narodowy – spot filmowy, Białowieski Park Narodowy (2017)[37]
  • Serce w puszczy – puszcza w sercu – spot filmowy, Białowieski Park Narodowy (2017)[38]
  • W trosce o bagna – dokumentalna ballada filmowa o unikalnej wartości bagien i przyrody Biebrzańskiego Parku Narodowego (2016)[29]
  • Zabójczy ogień – film dokumentalny obrazujący zagrożenia jakie niesie ze sobą niekontrolowane rozprzestrzenianie się pożarów w lasach (2012)[30]
  • Kraina żubra – film dokumentalny zrealizowany w ramach projektu Zakładu Badania Ssaków PAN Kraina Żubra – Ochrona żubra w Puszczy Białowieskiej (2008)[31]
  • Saga prastarej puszczy – 10-odcinkowy fabularyzowany serial przyrodniczy. Każdy z filmów opowiada o losach jednego, konkretnego bohatera zamieszkującego Puszczę Białowieską (czas realizacji 2000–2009)[39]:
    Opowieść o wilku. Nie ma jak stado (2009)
    Opowieść o mrówce. Samotność w tłumie (2009)
    Opowieść o kruku. Skaza odmieńca (2009)
    Opowieść o żubrze. Cywilizowanie dzikości (2009)
    Opowieść o żuku. Potęga karła (2009)
    Opowieść o dziku. Cena niezależności (2009)
    Opowieść o nornicy. Niezwyczajna zażyłość (2009)
    Opowieść o bobrze. Nieosiągalna arkadia (2009)
    Opowieść o sóweczce. Prawo drapieżnika (2009)
    Opowieść o rysiu. Wbrew naturze (2009)
  • Powrót bobra, z serii dokumentalnej Tajemnice przyrody (Baltic secrets) (2001)[40]
  • Niepokonany wilk, z serii dokumentalnej Tajemnice przyrody (Baltic secrets) (2001)[40]
  • Wędrujące wydmy (1999)
  • Wody śródlądowe, z serii dokumentalnej Żyjąca Europa. cz. III (1998)
  • Ostatnie pierwotne lasy, z serii dokumentalnej Żyjąca Europa. cz. II (1998)
  • Ostatnia puszcza (1997)
  • Puchalszczyzna (1996) – opowieść filmowa poświęcona pionierowi polskiej fotografii i filmu przyrodniczego Włodzimierzowi Puchalskiemu[41]. Motywem przewodnim jest podróż do miejsca opisanego w jednym z albumów Zielonej serii. Film zrealizowany w konwencji podobnej do serii Tętno pierwotnej puszczy
  • Tętno pierwotnej puszczy – pierwszy polski 5-odcinkowy serial dokumentalny poświęcony przyrodzie obszaru Puszczy Białowieskiej (czas realizacji 1993–1995)[42]:
    Wielki dom (1995)
    Niekończący się wyścig (1995)
    Olbrzymy i karły (1995)
    Nie tylko kły i pazury (1995)
    Żywa sieć (1995)
  • Ballada o Czarnej Hańczy (1993)
  • Bobrze, czy na Wigrach jest dobrze? (1993)
  • Dolina nieujarzmionej rzeki (1991)
  • Kraina wody, piasku i wiatru (1990)
  • Sprawa białowieskiego żubra (1990)
  • Tropem łosia (1990)
  • Powszedni żywot jeleni (1990)
  • Zielone płuca Polski (1990)
  • Chronić czy nie chronić? (1988)
  • Tajemnice naszych kwiatów (1988)
  • Czas godów (1988)
  • Gniazda, jaja, pisklęta (1987)
  • Circus pygargus – błotniak pospolity (1987)
  • Symbioza? (1987)

Filmoteka edytuj

Fonoteka edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jan Walencik – Książki – WP.Pl. [dostęp 2010-12-03].
  2. ↑ Dariusz Matusiak: Wszyscy jesteśmy z Puszczy. Rozmowa z Janem Walencikiem. dzikiezycie.pl. [dostęp 2022-12-12].
  3. ↑ Niby-blog. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  4. ↑ Powrót do świata: Spójrzmy na tego bociana. dwutygodnik.com. [dostęp 2021-05-12].
  5. ↑ Sztuka Natury - Bożena i Jan Walencik
  6. ↑ Bożena i Jan Walencikowie. culture.pl. [dostęp 2022-12-12].
  7. ↑ Tętno pierwotnej puszczy. filmpolski.pl. [dostęp 2022-12-12].
  8. ↑ Saga prastarej puszczy. filmpolski.pl. [dostęp 2022-12-12].
  9. ↑ Janusz R. Kowalczyk: Bożena i Jan Walencikowie, "Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa". culture.pl, 28.09.2020. [dostęp 2023-12-12].
  10. ↑ Jesteśmy! Dziś rozpoczęła działalność nasza firma Żubrowa 10 Jan Walencik. zubrowa10.pl. [dostęp 2009-07-01].
  11. ↑ Przedsięwzięcie: Z zapartym tchem. zubrowa10.pl. [dostęp 2021-03-21].
  12. ↑ Z zapartym tchem 2023 – zwiastun. zubrowa10.pl. [dostęp 2023-01-16].
  13. ↑   Dotychczasowi laureaci nagrody im. Hugona Steinhausa (archiwum), pfun.pan.pl [dostęp 2021-12-18]
  14. ↑ Puchalszczyzna (dwa e-booki). zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  15. ↑ Sześć kilo Puszczy – promocja albumu o Puszczy Białowieskiej. wrotapodlasia.pl. [dostęp 2023-03-20].
  16. ↑ Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  17. ↑ Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa. Fragment albumu. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  18. ↑ Smak białowieskiego miodu. Jak kręciłem serial Tętno pierwotnej puszczy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  19. ↑ Smak białowieskiego miodu. Jak kręciłem serial Tętno pierwotnej puszczy. Fragment książki. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  20. ↑ Ostatnia puszcza nizinnej Europy. The Last Primeval Forest in Lowland. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  21. ↑ Ostatnia puszcza nizinnej Europy. The Last Primeval Forest in Lowland. Fragment książki. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  22. ↑ Bobry z zapomnianej Jaćwieży. Wigierski Park Narodowy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  23. ↑ Heartbeat of the Primeval Forest. Białowieża National Park. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  24. ↑ Wild River Valley. Biebrza National Park. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  25. ↑ Dolina nieujarzmionej rzeki. Biebrzański Park Narodowy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  26. ↑ Tętno pierwotnej puszczy. Białowieski Park Narodowy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  27. ↑ Tego nie ma w podręczniku. Puszcza Białowieska. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  28. ↑ W trosce o bagna – Bożena i Jan Walencik. gorna.biebrza.org.pl. [dostęp 2022-12-12].
  29. ↑ a b W trosce o bagna. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  30. ↑ a b Zabójczy ogień. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  31. ↑ a b Kraina żubra. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  32. ↑ Orbita Wiru prezentuje wyjątkowe wideo do kawałka „Hipis”. rockkompas.pl. [dostęp 2022-12-12].
  33. ↑ Hipis – Orbita Wiru. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  34. ↑ Hipis 2020. orbitawiru.bandcamp.com. [dostęp 2022-12-12].
  35. ↑ Jestem puszczą XXI wieku. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  36. ↑ Naturalnie... nie ma jak Lubelskie. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  37. ↑ Spot Białowieski Park Narodowy. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  38. ↑ Spot Serce w puszczy – puszcza w sercu. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  39. ↑ Saga prastarej puszczy. Omówienie serii. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  40. ↑ a b Tajemnice przyrody. Omówienie serii. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  41. ↑ Puchalszczyzna. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].
  42. ↑ Tętno pierwotnej puszczy. Omówienie serii. zubrowa10.pl. [dostęp 2022-12-12].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Zobacz też edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Walencik&oldid=72800992”