Jan Wasilkowski
Jan Wasilkowski (ur. 11 maja 1898 w Sławkowie, zm. 14 sierpnia 1977 w Warszawie) – polski prawnik, polityk, oficer rezerwy Wojska Polskiego, członek Komitetu Centralnego PZPR (1959–1969), rektor Uniwersytetu Warszawskiego (1949–1952), następnie pierwszy prezes Sądu Najwyższego (1956–1967) i poseł na Sejm PRL III, IV i V kadencji (1961–1972), członek Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu[1]. Budowniczy Polski Ludowej.
| ||
Data i miejsce urodzenia | 11 maja 1898 Sławków | |
Data i miejsce śmierci | 14 sierpnia 1977 Warszawa | |
Pierwszy prezes Sądu Najwyższego | ||
Okres | od 12 grudnia 1956 do 22 maja 1967 | |
Poprzednik | Wacław Barcikowski | |
Następca | Zbigniew Resich | |
Poseł na Sejm PRL III, IV i V kadencji | ||
Okres | od 16 kwietnia 1961 do 15 lutego 1972 | |
Przynależność polityczna | Polska Zjednoczona Partia Robotnicza | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
ŻyciorysEdytuj
Studiował na Uniwersytecie Wiedeńskim, Uniwersytecie w Nancy oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 1924 związany z Uniwersytetem Warszawskim. Od 1936 profesor prawa na UW.
W 1934 roku, jako podporucznik rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 1 Pułku Artylerii Ciężkiej w Modlinie[2]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 66. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii[3]. W czasie kampanii wrześniowej dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VI Dössel.
W latach 1947–1949 dziekan Wydziału Prawa i Administracji UW, zaś w latach 1949–1952 rektor Uniwersytetu Warszawskiego. Był wieloletnim kierownikiem Katedry Prawa Cywilnego i Prawa Cywilnego Porównawczego. Od 1952 członek korespondent, od 1958 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, w latach 1955–1968 członek jej prezydium, w latach sekretarz 1955–1957 Wydziału I Nauk Społecznych[4], w latach 1953–1956 kierownik Zakładu Nauk Prawnych PAN (obecnego Instytutu Nauk Prawnych). Przewodniczył pracom Komisji Kodyfikacyjnej przy Ministrze Sprawiedliwości PRL. Był współtwórcą projektu kodeksu cywilnego, uchwalonego w 1964 i obowiązującego do dziś.
Od 1946 był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, z którą w 1948 przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1956–1967 pełnił funkcję pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. W latach 1959–1964 był zastępcą członka, a od 1964 do 1969 członkiem Komitetu Centralnego PZPR. W latach 1961–1972 poseł na Sejm PRL III, IV i V kadencji.
Dwukrotnie odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I klasy oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą, Krzyżem Komandorskim (1954)[5] i Krzyżem Oficerskim (1947)[6] Orderu Odrodzenia Polski. W 1951 otrzymał Order Sztandaru Pracy II klasy[7]. W 1955 otrzymał Medal 10-lecia Polski Ludowej[8]. Doktor honoris causa Uniwersytetu Karola w Pradze i Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jego imieniem nazwano jedną z ulic na warszawskim Ursynowie.
Autor publikacji naukowych np. Encyklopedia Podręczna Prawa Prywatnego (wraz z Fryderykiem Zollem), Prawo rzeczowe w zarysie, Warszawa PWN 1957, Zarys prawa rzeczowego, Warszawa PWN 1963, Prawo własności w PRL. Zarys wykładu (opr. przy współudziale M. Madeya), Warszawa PWN 1969.
22 lipca 1964 z okazji 20-lecia Polski Ludowej otrzymał nagrodę państwową II stopnia[9]. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1964)[10], Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1977)[11], a także Orderem Sztandaru Pracy I (dwukrotnie) i II klasy.
Życie prywatneEdytuj
Syn Czesława i Aleksandry. Małżonką Jana Wasilkowskiego była Zofia Wasilkowska. Ich synem był Andrzej Wasilkowski[12]. Razem z żoną pochowani na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 44-2-4)[13][14].
PrzypisyEdytuj
- ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 4 (4350) 7 stycznia 1958, s. 2.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 143, 644.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 217.
- ↑ Członkowie PAN: Skorowidz.
- ↑ 16 lipca 1954 „za wybitne zasługi w dziedzinie nauki” M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1566.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 280.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 52, poz. 701.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450.
- ↑ „Dziennik Polski”, rok XX, nr 171 (6363), s. 1.
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 170 z 20 lipca 1964.
- ↑ „Nowiny”, nr 165 (8951), 22–24 lipca 1977, s. 2.
- ↑ Jerzy Menkes: Wspomnienie o prof. Andrzeju Wasilkowskim, 3 marca 2020.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: FRANCISZEK WASILKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: FRANCISZEK WASILKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-15] .
BibliografiaEdytuj
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Encyklopedia Warszawy z 1994
- Studia Prawnicze. Zeszyt 26–27. Zeszyt specjalny wydany dla uczczenia pracy naukowej i kodyfikacyjnej Profesora Jana Wasilkowskiego, 1970