Janusz Gołębiowski

polski historyk i ekonomista

Janusz Wojciech Gołębiowski (ur. 25 września 1928 w Kielcach, zm. 14 maja 2024 w Warszawie[1]) – polski historyk, ekonomista, badacz zagadnień globalizacji, działacz komunistyczny, nauczyciel akademicki, profesor nauk politycznych.

Janusz Gołębiowski
Ilustracja
Janusz Gołębiowski w latach 60.
Data i miejsce urodzenia

25 września 1928
Kielce

Data i miejsce śmierci

14 maja 2024
Warszawa

Zawód, zajęcie

nauczyciel akademicki, historyk

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys

edytuj

W latach 1947–1950 studiował w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Sopocie[2], gdzie następnie pracował jako wykładowca i kierownik Katedry w Zakładzie Marksizmu-Leninizmu[3]. W 1952 ukończył studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki[2]. Od 1953 do 1957 studiował w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR[3].

W 1960 r. obronił pracę doktorską na Wydziale Historyczno-Socjologicznym Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR w Warszawie[3]. Od 1964 r. pracował na tej uczelni jako kolejno: adiunkt, docent, profesor nadzwyczajny[3]. W latach 1964–1965 odbył stypendium naukowe na Uniwersytecie Oksfordzkim[3]. Był również zastępcą dyrektora działającej od 1968 do 1971 Centralnej Szkoły Partyjnej przy KC PZPR[3]. W 1971 został także profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1974 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk politycznych. W latach 1974–1981 zasiadał w Senacie Uniwersytetu ONZ w Tokio[4]. Był inspiratorem i brał udział na wniosek władz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w usunięciu prof. Antoniego Czubińskiego z funkcji dyrektora Instytutu Historii Ruchu Robotniczego i prorektora Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR w Warszawie[5]. Zajął następnie jego miejsce, pełniąc od 1974 do 1981 funkcje dyrektora Instytutu, a także prorektora WSNS[3].

W 1981 r. został koordynatorem badań w dziedzinie nauk społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Ponadto kierował Instytutem Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Po 1989 r. został profesorem Wyższej Szkoły Cła i Logistyki w Warszawie. Współpracuje obecnie z Instytutem Gospodarki Światowej, Kolegium Gospodarki Światowej SGH, którego był wieloletnim przełożonym. Wykładał też na Uczelni Techniczno-Handlowej im. Heleny Chodkowskiej, Olympus Szkole Wyższej im. Romualda Kudlińskiego z siedzibą w Warszawie i Wyższej Szkole Biznesu w Dąbrowie Górniczej[6].

Od 1947 r. należał do Polskiej Partii Robotniczej, a następnie do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[3]. W 1949 został członkiem Komitetu Uczelnianego PZPR w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Sopocie[3], a następnie członkiem Komitetu Miejskiego w Sopocie i Komitetu Wojewódzkiego w Gdańsku[3]. Od 1957 do 1963 był starszym instruktorem Wydziału Propagandy KC PZPR[3]. Od 1964 do 1968 pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Uczelnianego partii w WSNS[3].

Zmarł 14 mają 2024 r. Został pochowany na Cmentarzu Wilanowskim[1].

Wybrane publikacje

edytuj
  • Walka PPR o nacjonalizację przemysłu, Warszawa 1961.
  • Z najnowszych dziejów Polski 1939–1947, pod red. Janusza Gołębiowskiego i Władysława Góry, Warszawa 1961.
  • Nacjonalizacja przemysłu w Polsce, Warszawa 1965.
  • Pierwsze lata władzy ludowej w województwie śląsko-dąbrowskim 1945–1946, Katowice 1965.
  • Z dziejów Polski Ludowej: zbiór artykułów, pod red. Władysława Góry i Janusza Gołębiowskiego, Warszawa 1966.
  • Problemy wojny i okupacji 1939–1944: zbiór artykułów, red. Władysław Góra, Janusz Gołębiowski, Warszawa 1969.
  • Ideologia i polityka współczesnej socjaldemokracji, Warszawa 1974.
  • Pierwsze lata 1945–1947, Katowice 1974.
  • Współczesna socjaldemokracja: wybrane problemy ideologii i praktyki politycznej, oprac. zbiorowe pod red. Janusza W. Gołębiowskiego, Jerzego Muszyńskiego, Warszawa 1975.
  • Międzynarodowy ruch robotniczy, t. 1–2, wyd. 1976 (jako redaktor).
  • Polska–ZSRR: internacjonalistyczna współpraca, historia i współczesność, T. 1, kolegium red. Janusz W. Gołębiowski, Warszawa 1977.
  • Polska ZSRR: internacjonalistyczna współpraca, historia i współczesność, T. 2, kolegium red. Janusz W. Gołębiowski, Warszawa 1978.
  • PZPR (1948–1978), praca zbiorowa pod red. Adolfa Dobieszewskiego, Janusza W. Gołębiowskiego, Warszawa 1978.
  • Ruch robotniczy w Polsce Ludowej, red. Janusz W. Gołębiowski, Władysław Góra, Warszawa 1980.

Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów 32-tomowej Encyklopedii. Świat w przekroju wydanej w latach 1959–1991[7].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Zmarł prof. Janusz Wojciech Gołębiowski – Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych [online], wnpism.uw.edu.pl, 17 maja 2024 (pol.).
  2. a b c Warszawski Kalendarz Ilustrowany 1966. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika „Stolica”, 1965, s. 73.
  3. a b c d e f g h i j k l Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-03-20].
  4. Encyklopedia Powszechna PWN, suplement, t. 5, wyd. 1989, s. 126.
  5. Jan Sobczak, Warszawski epizod w życiu profesora Antoniego Czubińskiego, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005.
  6. Prof. zw. dr hab. Janusz Gołębiowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-03-20].
  7. Gołębiowski 1979 ↓.

Bibliografia

edytuj